Z. T. M s h m o V a

4.7.  «Men  —  o‘quvchi»  sikli
«Muammo» mashqi.  Mashq maqsadi: guruh ishtirokchilari 
shaxsiy muammolarining sub’yektiv ahamiyatliUgini pasaytirish. 
Psixolog  o ‘qituvchilarga  ko‘zlarini  yumib,  o ‘zlarini  bo‘sh 
qo‘yishIarini  taklif  etadi.  Keyin  quyidagi  so‘zlami  aytadi. 
«So‘nggi vaqtlarda siz uchun muhim va dolzarb bo‘lgan shaxsiy 
muammoingiz  haqida  o ‘ylang.  Muammoingizni  ichingizda 
aytish  mumkin  bo‘lgan  bir  necha  so‘zlar  orqali  ifodalang.
Endi sizning muammoingiz haqida yaqinda suhbatlashgan 
insonni  ko‘z  oldingizga  keltiring.  Uning  sizga  nima  degani va 
siz  nima  deb javob  qaytarganingizni  aniqroq  eslashga  harakat 
qiling.  U  bilan  qanday vaziyatda  suhbatlashganingizni  eslash, 
siz suhbatlashgan xonani,  tevarak atrofdagi narsalami eslashga 
harakat  qiling.  Endi  o‘sha  harakatga,  suhbatdoshingizga  va 
o ‘zingizga chetdan,  rasmga qaraganday qarang.
Bulaming  barini  aniq  ko‘z  oldingizga  keltirganingizdan 
so‘ng,  mahallangizda  yashaydigan  insonlami,  yaqin  qo‘sh- 
nilaringiz haqida o ‘ylang.  Siz  yashaydigan qishloq, tuman  yoki
104

---

shahar  haqida  o ‘ylang.  Vatanimizdagi  barcha  aholi  haqida 
o‘ylang.
Butun  yer  sharini,  unda  yashaydigan  oq,  qora,  sariq, 
qizil tanli insonlar,  kambag‘al va boy, baxtli va baxtsiz insonlar 
haqida o‘ylang.  Quyosh sistemasi, uning tevaragida aylanuvchi 
planetalar haqida  o ‘ylang.  Koinotning  cheksizligi  va  abadiylik 
haqida o‘ylang».
Psixolog  umumiy  muhokama  o‘tkazayotganda,  shaxsiy 
muammosini  bemalol  o ‘ylashi  mumkinligi,  bunda  uning 
sub’yektiv ahamiyatini kamaytirish mumkinligiga e’tibor qaratadi. *