Z. T. Karabayeva

10.12-rasm.  O‘pka  hujayrasi  DNK  sidagi  genin  bazalari  (G)  kashandalar 
o‘pkasidagi    genom    PAU-diol  epoksidlaridan  kelib  chiqqan  DNK  hosilalari, 
NNN  va  NNK dan  ajralib  chiqqan  piridiloksobutillovchi metabolitlar, aroma-
tik  aminlardan  shakllangan  gidroksilaminlar  va  akrolein,  krotonaldigid  yoki 
oksidantlar singari bevosita zarar keltiradigan turlardan shakllangan hosilalarning 
qorishmasini  o‘z    ichiga  jam  qilishini  isbotlagan  holda,  tamaki  tutunining  xavfi 
                                                           
68
 
Decramer M et al. Chronic obstructive pulmonary disease. Lancet. 2012;379:1341–51.
 
 

---

 
 
278 
 
davomida  kimyoviy  zararlaning  turli  xil  tiplarini  keltirib  chiqaradi  .  Individual 
hosilalarning  natijasi  murakkab  va  ular  apoptozning  kelib  chiqishi,  BER  yoki 
NER  yo‘laklarining  tuzatishlari,  boshqacha  qilib  aytganda,  mutagenez  kabilarni 
o‘z   ichiga  olishi  mumkin. Uzoq vaqt saqlanib qoluvchi hosilalar DNK polimer-
lari  replikatsiyasi  davomida  p53  yoki  K-Ras  singari  ta’sir  ostidagi  genlarda 
mutatsiyalarga  (G→T  transversiyalari  va  G→A  tranzitsiyalari)  sabab  bo‘lgan 
holda yanglish kodlashi ehtimoli bor.