Z sh. Shovqiyev, F. N. Oqbo‘tayiev

2.7-rasm. B2H usti ochiq yuk aravachasi.

---

 
2.8-rasm. Scorpio T2 , 360 gradusga aylanadigan usti ochiq aravacha
 
 
§ 2.7 Havo kemasiga xizmat ko‟rsatuvchi qurilmalar 
 
Aerodrom strimyankalari 
Strimyankalar: po‘lat yoki temirdan ishlab chiqarilgan bo‘lib, narvon 
vazifasini o‘tovchi aerodrom erusti vositasidir.
Strimyankalar havo kemasini odam bo‘yidan baland bo‘lgan qismlariga 
texnik xizmat ko‘rsatish uchun vosita bo‘lib aviatsiyada ishlatiladi. 
Strimyankalar vazifasiga ko‘ra bir necha turlarga bo‘linadi va havo 
kemalari turlari bo‘yicha har bir havo kemasi uchun maxsus ishlab chiqariladi.
Havo kemasi ishlab chiqaruvchi tashkilot shu havo kemasi turi uchun 
maxsus strimyankalar ham ishlab chiqaradi. Bunda havo kemasining balandligi 
va uning texnik xususiyatlari hisobga olinadi. 
Strimyankalar texnik xizmat ko‘rsatish ishlarida ish hajmini sezilarli 
qisqartiradi va keng qo‘llaniladi. 
Lojement qurilmalari va gidravlik tayanchlar 
Havo kemalarining kil qismini yerga og‘ishini oldini olish maqsadida 
ishlatiladigan aerodrom erusti vositasi.
Lojement qurilmalari va gidravlik tayanchlar havo kemalari turiga bog‘liq 
bo‘lib, har bir havo kemasining turiga alohida ishlangan bo‘ladi. 
Lojement qurilmasi – mexanizmdan tashkil topgan. 
Gidravlik tayanch – gidravlik qurilmadan tashkil topgan. 

---

Havo kemasining fyuzelaji ort qismida maxsus tayanchlar o‘rnatish uchun 
maxkamlagich qurilmasi mavjud bo‘ladi. Ushbu qurilmaga maxsus tayanch 
o‘rnatiladi. 
Bu hol havo kemasini yoqilg‘i baklariga yoqilg‘i quyilganda o‘rnatilsa, 
havo kemasiga yuk yuklanganda va yo‘lovchilar havo kemasi bortiga 
chiqaYotganda qo‘llaniladi. 
Vodila 
Havo kemalarni shatakka olish mashinasi va havo kemasini maxkam 
birikishini ta‘minlovchi vosita hisoblanadi. Vodila havo kemasining turi 
bo‘yicha ishlab chiqariladi va faqat o‘sha turdagi havo kemasini shatakka olish 
uchun qo‘llaniladi. 
Vodilalar konstruktiv jihatdan turli xil bo‘ladi: 
Oddiy; 
Gidravlik; 
Oddiy vodila xech qanday mexanizmsiz; 
Gidravlik qurilma yordamida holatini o‘zgartirish mumkin bo‘lgan vodila. 
Vodilalarga uning qaysi qaysi havo kemasi turlariga ishlatish mumkinligi 
to‘g‘risida instruktsiyasiga belgilab qo‘yilgan.