Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

yuqori  kritik    bosim
    deyiladi. 
Boshlang’ich kritik bosim miqdori quyidagi ifoda orqali aniqlanadi: 


k
cho
w
w
k
cho
w
w
b
kr
h
ctg
h
Z
ctg
Р
'
'
max
2
















 
Z
max 
- gruntning yuqori muvozanat holati ro’y beradigan chuqurligi. 
Qurilish  meyori  va  qoidalariga  asosan  gruntning  yuqori  muvozanat  holati 
chuqurligini 
4
max
в


 
deb cheklash talab qilinadi. 
 
Prof.  N.  M.  Maslov  yuqori  muvozanat  chuqurligini  quyidagi  qiymatda 
cheklashni tavsiya etadi: 
Z
max
=b·tgU
w 
Agar bu shart bajarilsa, gruntning yuqori muvozanat holati poydevor ostidan 
chetda bo’ladi. 
Agar  zaminning  biror  nuqtasida  yuqori  muvozanat  holati  vujudga  kelishi 
maqsadga  muvofiq  bo’lmasa,  Z
max
=O  deb  qaraladi  va  boshlang’ich  kritik  bosim 
quyidagi ifoda orqali topiladi: 


.
2
чук
w
w
w
w
чук
w
б
кр
h
ctg
tg
C
h
Р















 
Gruntlar  uchun