Z. S. Shamsiyeva udk

prujina tayyorlash usullari:
1. Prujina hosil qilish ishlarini tiskida ham olib borishingiz mumkin. Bunda yuma-
loq moslama tiskiga qistirma orasiga olib о‘rnatiladi va simning ikkinchi uchidan chap 
qо‘lda chilangarlik omburi bilan tutib, о‘ng qо‘lda moslamaning dastasi aylantirilib 
prujina hosil qilinadi.
2. Prujina tayyorlashda ishlarni zamonaviy asboblar orqali ham amal ga oshiri-
shin giz mumkin. Bunda dastaki truba bukkichdan foyda lanib, diametri 6, 8 va 10 
mm
li prujinalar tayyorlashingiz mumkin (88-rasm).
86-rasm.
Xomut.
a) yog‘och moslama 
b) prujina
87-rasm.
Yupqa simdan prujina tayyorlash.
a) truba bukkich b) prujina
88-rasm.
Dastaki truba bukkichda prujina tayyorlash.

---

70
70
23-§.
2.3. KOMpOZIT MATERIALLAR
KOMpOZIT MATERIALLAR VA ULARNING TURLARI. 
KOMpOZIT MATERIALLARDAN FOYDALANISH
Kompozit materiallarni ishlab chiqarishdan maqsad nima?
Ishlab chiqarishda keng foydalanilayotgan metall va metallmas 
materiallardan chiqindi sifatida ajralib qolayotgan turli qismlardan 
(kukun, tola, qirindi, payraha va boshqa) kam chiqindi chiqadigan hamda 
chiqindi chiqmaydigan zamonaviy mahsulotlar yaratishdir.
Fan-texnika taraqqiyotining rivojlanishi natijasida metall va metallmas mahsu-
lotlarning sifatini va assortimentini yaxshilash, yangi konstruksion materiallar, metall 
va metallmas materiallar kukunlari asosida tayyorlanadigan qoplama va buyumlar 
ishlab chiqarishni ko‘paytirish, talab etilgan xossalarga ega bo‘lgan yangi polimer va 
kompozitsion materiallar ishlab chiqarishni rivojlantirish, kam chiqindi chiqadigan, 
chiqindi chiqmaydigan va kam operatsiyali texnologik jarayonlarni keng qo‘llash, 
ishlov berishning yuqori samarali usullaridan foydalanishga xizmat qilmoqda.
Odamlar oddiy narsalardan elektron moslamalarga qadar har bir narsani 
qurish uchun ming yillar davomida turli kompozitsiyalar yaratganlar. Birinchi 
kompozitsiyalar loy va somon kabi tabiiy materiallardan tayyorlangan bo‘lsa-da, 
bugungi kompozitlar sintetik moddalardan laboratoriya sharoitida yaratilmoqda.
Siz kompozit materiallar va ularning turlari haqida eshitgan dirsiz. Bu turli 
materiallarning har xil usullarda birikishi (kompozi tsiyasi)dan iborat bo‘ladi.