Z. O. Nazarova farm atsevtika fan lari d o k to ri, professor

Quloq  voronkasi  (quloq  k o ‘zgusi)  —  bem or  nog'ora  pardasi 
va tashqi  eshituv yo‘lini  (50-b,d  rasm)  ko‘zdan  kechirish  va tezkor 
aralashuvda  uni  to‘g‘rilash  uchun  ishlatiladi. tashqi  eshituv yoMini 
kengligiga  qarab  tanlanadi.  Ikki  turda  ishlab  chiqariladi:  yaltiroq 
va qora sathli.  Birinchilari,  asosan,  ko‘zdan  kechirish,  ikkinchilari 
tezkor aralashuvlarga moMjallangan.  Tor qismining diam etri  3—6 
mm  boMgan  4  raqamdagi  voronkalar  ishlab  chiqariladi.  Qora 
voronkalar 5 raqamda chiqarilib, diametri 4,5—7,5 mm boMadi, oksid- 
langan aluminiy yoki kaprondan tayyorlanadi.Sifatini tekshirishda, 
asosan,  yuzasi  silliq,  chekkalari  to ‘mtoqlangan,  metall voronkani 
ichki sathi  yaltiroq  va pardozlangan boMishiga etibor beriladi.
Otolaringologiya  am aliyotida  bir  qator  k o ‘zgular  ishlatiladi, 
ular 2  turda  ishlab chiqariladi:
—  tibbiy  —  b u ru n ,  to m o q n i  k o 'zd a n   kechirish 
uchun 
moMjallangan  ko‘zgular  —  tekis  yassi,  ular 4  ta  oMchovda  ishlab 
chiqariladi:  burun  uchun  (diam etri  9  mm)  va  tom oq  uchun 
(diam etri  21,  25  va  27  mm).  K o‘zgu  yumaloq  gardishli,  unga 
tutqich-ushlagich  biriktirilgan  naycha  payvand  qilingan  va  unda 
murvat bilan mustahkamlangan.  Ko‘zgulartutqichli to ‘plam tarzida 
va donalab  alohida chiqariladi;
—  burun  uchun.  burun  teshiklarini  kengaytirish  va  burun 
bo‘shligMda turli  muolajalarni amalga oshirish  imkonini beradigan 
tutqichli  2  tabaqali  ko‘zgudir;  ikki  tabaqalikka  o ‘xshash,  lekin 
jagMari birm uncha tor; prujina bilan ochiladi; jagMarning uzunligiga 
qarab,  2 oMchamda  ishlab chiqariladi  — 40 va 60  mm,  zanglamas 
poMatdan tayyorlanadi.
Eshitish  o ‘tkirligini  tekshirish  usullari  quloqqa  yaqinlashtirib 
eshittiriladigan  turli  chastotali  tovushlarni  eshituv  yoMi  va  kalla
195

---

suyagi orqali farq qilish qobiliyatini aniqlashga asoslangan.Eshitish 
qobiliyati  va  karlik  darajasi  kamertonlar  yordam ida  birm uncha 
puxta  tekshiriladi.
Tadqiqotlar sekundiga  128,  512,  1024 va 2048 tebranish sonlari 
bilan  farqlanadigan  4  ta  kam ertonlar to'plam i  yordamida amalga 
oshiriladi.  Sekundomer yordamida ohanglaming tadqiq etilayotgan 
quloq tomonidan qabul qilinishi vaqti hisobga olinadi.  Kamertonlar 
donalab va yog‘och g‘ilofda to ‘plam tarzida chiqariladi.
Eshitish  nuqsonlarini  birlamchi  aniqlash  uchun  hozirgi vaqtda 
kichik  bir asbob  ishlab chiqariladi  —  u  auditester boMib,  4 ta  125, 
2000.  4000  va  6000  Hz  chastotali  elektr  generatordir.  Asbob 
akkumulatorbatareyasidan  ishlaydi va zaryadli qurilma bilan birga 
yetkazib beriladi.
Klinik  tekshirish  (eshitish  boshlang‘ich  holatini  aniqlash, 
chastotalarning  butun  diapazonida  eshitishni  qiyosiy  baholash) 
uchun  eshitishni  9  ta   chastota  (125—8000  Hz)  da  aniqlash 
imkonini  beradigan  audiom er  AP-02  dan  foydalaniladi.  Asbob 
elektr  tarm og‘idan  ishlaydi.  Eshitishni  tekshirish  maxsus  tovush 
xonasida  amalga  oshiriladi.  Olingan  audiogram m a  yordam ida 
eshitishning darajasini aniqlash  uchun audiometrdan foydalaniladi.