Z. O. Nazarova farm atsevtika fan lari d o k to ri, professor

VII  BOB.  CHOKLASH  ASHYO LARI
Bu  bobda  siz quyidagi  savollarga javob  topasiz:
1.  Qanday  choidash  ashyolar turlarini  bilasiz?
2.  Suriladigan choklash ashyoiari va ularning sifatiga qanday talablar 
qo'yiladi?
3.  So‘rilmaydigan  choklash ashyoiari  turlariga qo‘yiladigan talablar 
qanday?
4. Jarrohlik ignalarining qanday turlari tibbiyotda ishlatiladi?
5.  Tikish apparatlari qanday maqsadda ishlatiladi?
6
.  Tikish  apparatlarining qanday turlari mavjud?
C hoklash  ashyoiari  yara  ch etlarini  tortish  (yaqinlashtirish) 
ga  moMjallangan,  chunki  bu  yaraning  bitishini  jadallashtirishga 
yordam  beradi.  C hoklar rezeksiya qilingan  a ’zo yoki uning qismini 
tikish  u ch u n   qo'yiladi.  C hoklash  u ch u n   turli  choklash  ashyoiari 
ish la tila d i,  ja ra y o n n in g   o ‘zi  m ax su s  a sb o b la r  va  a p p a r a tla r  
yordam ida amalga oshiriladi.
C hoklash  ashyoiari  yoki ja rro h lik   tikish  u ch u n   ashyolar turli 
t o ‘q im alarn i  tikish  va  q on  o q im in i  to 'x ta tis h   u ch u n   o p erativ  
aralashuv  z a ru r b o ‘lganda  ishlatiladi.  C hoklash  ashyoiari  sifatida 
ipak,  ketgut,  sin tetik  iplar, 
sim lar,  o t  yoli,  bug‘u  p ay larid an  
tay y o rlan g an   iplar,  m axsus  m ixlar  va  su y ak lam i  b irlash tirish  
uchun   m etall  ch egalar  ishlatiladi.  A shyolarning  bu nd ay   xilm a- 
xilligi,  tikiladigan to ‘q im alar va ularning birikib o'sish m u d d atlari 
xossalarning  tafo v utlari  bilan  izohlanadi.  Bu  esa  ash y o lard an  
m exanik  m ustahkam likni  talab  qiladi.
K o ‘p in c h a   ch o k lash   u c h u n   ja rro h lik   ipagi  va  k e tg u td a n  
foydalaniladi,  ch u nk i  u lar jarro hlik   am aliyotida  asosiy  choklash 
ashyosi  h isob lanad i.  C hoklash  ashyosi  b u tu n   uzunligi  b o ‘ylab 
bir  xil  d iam etrli  va  m ustahkam   tugilishga  qodir,  silliq  sathga, 
yetarlicha  zichlik  (kam   kapillarlik)  ka  ega b o 'lish i  va  sterillanish 
tu rlarid an  biriga  chidam li  boMishi kerak.
C ho klash  ashyoiari  biologik  tuzilishi  b o 'y ic h a   2  ta  asosiy 
guruhga  boMinadi:  so'riladigan  va  so ‘rilm aydigan.  S o ‘riladigan 
ashyolar  guruhiga  ketgut,  kollagen,  poliglikolid  asosli  ashyolar
104

---

(vikril, dekson,m akson,polisorb)  kiradi.  So‘rilmaydigan ashyolarga 
ipak,  p oliam idlar  (kapron,  neylon),  poliefirlar  (lavsan,  m ersilen, 
e tib o n d ),  p o lio le fin la r  (p ro len ,  p o lip ro p ile n ),  fto rp o lim erlar 
(teflon,  ftorlon)  va  boshqalar  kiradi.
Choklash ashyoiari  olinadigan  xom ashyo turiga ko‘ra quyidagi 
guruhlarga boMinadi:
—  tabiiy  organik  (ketgut  q o ‘ylar  va  yirik  shoxli  m ollardan 
olingan),tabiiy  ipak,  o t  yoli,  zig‘ir  tolasi,  selluloza 
iplari  — 
okselon,  rim in;
—  tabiiy  ano rg an ik  (p o ‘lat,  p latin a,  nixrom   sim lari,  maxsus 
m ixlar,  chegalar,  m etall  plastinkalar);
—  sintetik  (dekson,  vikril,  m onokril,  m akon,  poliefirlar  — 
m ersilen,  lavsan,  poliester,  poliolefinlar  —  prolen ,  polietilen, 
suijilen va boshqalar).