Z. O. Nazarova farm atsevtika fan lari d o k to ri, professor

9.1.  Shprislar  sifatiga  qo‘yiladigan  talablar
Suyuq  dori  m oddalam i  tanaga  m e’yorda  kiritish  shuningdek 
davolash va tashxis qo‘yish maqsadlarda tanadan  har xil suyuqliklar 
(qon,  siydik,  yiring  va  hokazo)  so‘rib  olish  shprislar  yordamida 
amalga oshiriladi.
Sanoatda  bir  m artalik  va  ko‘p  m arta  ishlatiladigan  shprislar 
ishlab chiqariladi.  Shprislaming tuzilishini  ko‘p marta ishlatiladigan 
shprislar asosida  ko‘rib  chiqamiz.
Bunday  shprislarga  ГОСТ  22967-90  “ Ш п р и ц м   м еди- 
цинские инъекци он н ие  многократного применения.  Обшие 
т е х н и ч е ск и е   у с л о в и я ”  ishlab  c h iq a rilg a n   b o ‘lib  xalqaro
139

---

standartlash tashkiloti  ISO standartlari talablariga ham mos keladi.
Yuqorida ko‘rsatilgan standart umumiy foydalanish  inyeksion 
shprislariga  (0)  tuberkulin  uchun  (T),  insulin  uchun  (I)  shprislar 
uchun  foydalaniladi.
Standart bo'yicha shprislar yigMlmaydigan  (N ) va yig‘iladigan 
(R),  konsentrik  (K),  ya’ni  markazda  va  ekssentrik  (E),  ya’ni 
markazdan  surilgan  qilib chiqariladi.
Tuzilish bo‘yicha shprislar silindir va porshendan iborat.  Silindr 
“ Rekoro”  shprislarida  shishadan  yasaladi  va  o ‘chmas  b o ‘yoqda 
m e’yorlar belgilanadi.  Shkala yordamida tanaga dori  moddalaming 
kerakli  m e’yordagi  miqdori  aniqlanadi.  Silindirdagi  suyuqlikni 
tanaga  yuborish  porshen  yordamida  amalga  oshiriladi.
Rekord  turidagi  shprislarda  porshen  metalli,  Lyuer  turidagi 
va kombinirlangan shprislarda porshen shishadan yasaladi.
K o‘p  m artali  shprislar  1,2,5,10,20,150  ml  hajm da  ishlab 
chiqariladi.
Shprislarni  metall  qismlari;  porshen  uchligi  LS  59-1  rusumli 
jezdan,  qopqog‘i  va  boshchasi  L63  markali jezdan  yasaladi.  Jez 
qismlari  nikel  bilan  qoplangan  porshenning  halqasi  zanglamas 
12xl8N D T   rusumli  poMatdan  va  M NS  15-20  neyzilbergdan 
yasaladi.
Bir marta  ishlatiladigan shprislar (17-rasm) faqat  steril holatda 
chiqarilib  suyuqliklarni  yuborish  yoki  so 'n b   olish  uchun  m o ‘ljal- 
langan  (zarvaraq,  3-rasm).
Ushbu shprislar tibbiy buyum va jihozlarni tayyorlash bo‘yicha 
qabul  qilingan  xalqaro  va  milliy  m e’yorlar va  standartlar  asosida 
tayyorlanadi.  Uchligi  markazda joylashgan  yoki  chetga  surilgan 
turlari  va  hajmi  1  m ldan  50  ml  gachan  chiqariladi.  Ishlatishga 
ruxsat  berilgan  polim er  ashyolardan  tayyorlanadi.  Bir  martali 
shprislarni  tayyorlash  uchun  ashyolar o ‘zidan  zaharli  m oddalam i 
chiqarmasligi  shuningdek  dozalarni  yetarli  ko‘rish  imkoniyatini 
taminlashi  kerak.