Z. M. Boburning "Boburnoma" kitobida qaysi o‘lkalar haqida muhim ma’lumotlar to‘plangan?

TABIIY GEOGRAFIYANING BOSHLANGICH KURSI

1. Yer sharsimon yumaloq bo‘lsa kerak degan tasavvsur yuzaga kelganiga qancha vaqt bo‘ldi?
a) 7 ming yil b) 3500 yil s) 2400 yil d) 2000 yil
2. Dunyoning birinchi xaritasini kim tuzgan?
a) Eratosfen b) Ptolomey s) Beruniy d) Nosir Xisrav
3. 1492 yilda X.Kolumb boshchiligidagi ekspeditsiya nima maqsadda g‘arbga suzib ketdi?
a) Atlantika okeanini kesib o‘tish
b) noma’lum quruqlikni kashf qilish
s) Hindistonga dengiz yo‘li orqali yo‘l topish
d) to‘g‘ri javob berilmagan
4. Z.M.Boburning “Boburnoma” kitobida qaysi o‘lkalar haqida muhim ma’lumotlar to‘plangan?
a) Farg‘ona vodiysi, Afg‘oniston, Hindiston
b) Toshkent, Xirot, Iroq
s) Samarqand, Xorazm, Arabiston
d) Eron, Afg‘oniston, Hindiston
5. XV asr oxirida Afrikani aylanib o‘tib, Hindistonga dengiz yo‘lini kimlar ochdi?
a) ispanlar b) portugallar s) ruslar d) inglizlar
6. Fernan Magellan boshchiligidagi ekspeditsiya qachon amalga oshirildi?
a) 1519-1922 yillarda b) 1492-1500 yillarda
s) 1821 yilda d) 1530-1533 yillarda
7. F.Magellan boshchiligidagi ispanlar ekspeditsiyasi dunyoni qaysi tomondan aylanib chiqdi?
a) sharqdan-g‘arbga b) g‘arbdan-sharqqa
s) janubdan d) to‘g‘ri javob yo‘q
8. Tinch okeanini birinchi bo‘lib kim kesib o‘tdi?
a) A.Tasman b) F.Magellan s) X.Kolumb d) A.Vispuchchi
9. Yer yuzining katta qismini suv bosib yotishi qachon aniqlandi?
a) F.Magellan sayohatidan so‘ng
b) X.Kolumb ekspeditsiyasidan so‘ng
s) N.Xisravning sayohatlaridan so‘ng
d) 1821 yil ruslar tomonidan
10. 1821 yilda rus dengizchi sayyohlari nimani kashf etishdi?
a) Avstraliya materigini b) Antarktida materigini
s) Shimoliy muz okeanini d) Madagaskar orolini
11. Osmon bilan er tutashgan chiziq nima deb ataladi?
a) ufq b) gorizont s) zenit d) ufq tekisligi
12. Ufq tekisligining nechta asosiy tomoni bor?
a) 1 ta b) 2 ta s) 3 ta d) 4 ta
13. Ufq tekisligining nechta oraliq tomoni bor?
a) 1 ta b) 2 ta s) 3 ta d) 4 ta
14. Shimol tomon bilan biror yo‘nalish orasidagi burchak nima deyiladi?
a) plan b) azimut s) ruletka d) kompas
15. Masshtab necha xil ko‘rinishda bo‘ladi?
a) 1 xil b) 2 xil s) 3 xil d) 4 xil
16. 270⁰ li azimut bo‘yicha yursak qaysi yo‘nalishda yurgan bo‘lamiz?
a) shimol b) janub s) sharq d) g‘arb
17. 360⁰ li azimut bo‘yicha yursak qaysi yo‘nalishda yurgan bo‘lamiz?
a) shimol b) janub s) sharq d) g‘arb
18. 90⁰ li azimut bo‘yicha yursak qaysi yo‘nalishda yurgan bo‘lamiz?
a) shimol b) janub s) sharq d) g‘arb
19. 180⁰ li azimut bo‘yicha yursak qaysi yo‘nalishda yurgan bo‘lamiz?
a) shimol b) janub s) sharq d) g‘arb
20. Yer yuzidagi biror nuqtaning boshqa nuqtadan tik balandligiga nima deb ataladi?
a) mutloq balandlik b) nisbiy balandlik
s) relef d) tog‘
21. 45⁰ li azimut bo‘yicha yursak qaysi yo‘nalishda yurgan bo‘lamiz?
a) shimoliy-sharq b) sharq s) janubiy-sharq d) janub
22. 135⁰ li azimut bo‘yicha yursak qaysi yo‘nalishda yurgan bo‘lamiz?
a) shimoliy-sharq b) sharq s) janubiy-sharq d) janub
23. 225⁰ li azimut bo‘yicha yursak qaysi yo‘nalishda yurgan bo‘lamiz?
a) shimoliy-sharq b) sharq s) janubiy-sharq d) janub
24. 315⁰ li azimut bo‘yicha yursak qaysi yo‘nalishda yurgan bo‘lamiz?
a) shimoliy-sharq b) sharq s) janubiy-sharq d) janub
25. Quruqliklarning okean va u bilan tutashgan dengizlar sathidan tik balandligi nima deyiladi?
a) nisbiy balandlik b) mutloq balandlik
s) relef d) tik qiyalik
26. Er yuzasining notekisliklari nima deb ataladi?
a) nisbiy balandlik b) mutloq balandlik
s) relef d) tik qiyalik
27. O‘zbekistondagi barcha mutloq balandliklar qaysi dengiz sathidan hisoblanadi?
a) Orol b) Kaspiy s) Qizil d) Boltiq
28. Quruqlik yuzasidagi mutloq balandligi bir xil bo‘lgan nuqtalarni tutashtiruvchi chiziqlarga nima deyiladi?
a) gorizontallar b) bergshtrix s) azimut d) mutloq balandliklar
29. Joy planida gorizontallarning qiya tomonini ko‘rsatuvchi chiziqcha nima deb ataladi?
a) gorizontallar b) bergshtrix s) azimut d) mutloq balandliklar
30. Erotosfen tuzgan dunyo xaritasidagi Efiopiya okeani o‘rnida hozirgi qaysi okean joylashgan?
a) Tinch b) Hind s) Atlantika d) SHimoliy muz
31. Ikkinchi asrda Ptolomey tomonidan tuzilgan dunyo xaritasidagi G‘arbiy okean o‘rnida hozir qaysi okean joylashgan?
a) Tinch b) Hind s) Atlantika d) Shimoliy muz
32. Muhammad al-Xorazmiyning O‘rta Osiyo va unga yondosh yerlar xaritasida Xorazm dengizi deb hozirgi qaysi dengiz tasvirlangan?
a) Orol b) Kaspiy s) Qora d) Aydarko‘l
33. Xaritaning tili nima?
a) masshtab b) shartli belgilar s) gradus to‘ri d) ekvator chizig‘i
34. Xaritalarda turli predmet va hodisalarni tasvirlash uchun nimadan foydalaniladi?
a) masshtab b) shartli belgilar s) bosh meridian d) ekvator chizig‘i
35. Xaritalarda 0 m dan 200 m gacha bo‘lgan pasttekisliklar qaysi rangda beriladi?
a) yashil b) ko‘k s) och jigarrang d) to‘q ko‘k
36. Xaritalarda yer yuzining 200 m dan 500 m gacha balandliklari qaysi rangda beriladi?
a) yashil b) ko‘k s) och jigarrang d) to‘q ko‘k
37. Geografik xaritalarda biror geografik hodisa bir xil bo‘lgan nuqtalarni tutashtiradi.
a) balandlik shkalasi b) chuqurlik shkalasi
s) shartli belgilar d) izochiziqlar
38. Havo bosimi bir xil bo‘lgan nuqtalarni birlashtiruvchi chiziq nima deb ataladi?
a) gradus to‘ri b) strelka s) izobara d) izoterma
39. Havo harorati bir xil bo‘lgan nuqtalarni birlashtiruvchi chiziq nima deb ataladi?
a) gradus to‘ri b) strelka s) izobara d) izoterma
40. Xaritalarda turli ob’ekt va hodisalarning harakati, siljishi, harakat belgilari nima bilan tasvirlanadi?
a) gradus to‘ri b) strelka s) izobara d) izoterma
41. Daraja to‘ri berilmagan xaritalar qanday xaritalar deyiladi?
a) mavzuli xaritalar b) sxematik xaritalar
s) umumiy geografik xaritalar d) yozuvsiz xaritalar
42. Yerga eng yaqin yulduz qaysi?
a) Mars b) Oy s) Quyosh d) Uran
43. Quyosh atrofida aylanayotgan birinchi planeta qaysi?
a) Yer b) Mars s) Venera d) Merkuriy
44. Yer Quyosh atrofida aylanadigan nechanchi sayyora?
a) 1 chi b) 2 chi s) 3 chi d) 5 chi
45. Oyning nechanchi kunlari to‘lin Oy bo‘ladi?
a) 1-2 kunlari b) 10-11 kunlari s) 14-15 kunlari d) 20-25 kunlari
46. Qaysi yulduz turkumini hayolan chiziq bilan tutashtirib chiqsak cho‘michga o‘xshaydi?
a) Katta ayiq b) Kichik ayiq s) Oltin qoziq d) CHayon
47. Tunda Oltin qoziq yulduziga qarab qaysi tomon aniqlanadi?
a) shimol b) janub s) sharq d) g‘arb
48. Yer qancha vaqt moboynida o‘z o‘qi atrofida bir marta to‘liq aylanib chiqadi?
a) 24 soat 4 daqiqa 3 soniya b) 24 soat 00 daqiqa
s) 23 soat 56 daqiqa 4 soniya d) 23 soat 59 daqiqa 3 soniya
49. Yerning qutblari nechta?
a) 1 ta b) 2 ta s) 4 ta d) 8 ta
50. Yer yuzida qutblardan barobar uzoqlikdan o‘tkazilgan aylana chiziq nima deb ataladi?
a) meridian b) parallel s) ekvator d) qutb
51. Yer yuzasidan o‘tkazilgan yarim aylana chiziqlar nima deb ataladi?
a) meridian b) parallel s) ekvator d) qutb
52. Quyosh va Yer o‘rtasida qaysi sayyoralar mavjud?
a) Mars va Yupiter b) Uran va Savturn
s) Neptun va Pluton d) Merkuriy va Venera
53. Quyosh va Yer oralig‘ida o‘rta hisobda qancha masofa bor?
a) 630 mln km b) 149 mln km s) 5 mln km d) 890 ming km
54. Erning o‘rtacha diametri uzunligi qancha?
a) 12750 km b) 15270 km s) 17520 km d) 21570 km
55. Yerning aylanasi necha km?
a) 41000 km b) 40000 km s) 39000 km d) 39500 km
56. Yer Quyosh atrofida qancha vaqtda bir marta to‘liq aylanib chiqadi?
a) 365 sutka b) 365 sutka va 6 soat s) 366 sutka d) 366 sutka va 6 soat
57. Kabisa yili nima?
a) to‘rt yilda bir keladi
b) yil 365 sutka 6 soat, ana shu 6 soat yig‘ilib 4 yilda bir sutka bo‘ladi
s) fevral oyi 29 sutka bo‘lgan yil
d) barcha javoblar to‘g‘ri
58. Yozgi Quyosh turish kuni qachon sodir bo‘ladi?
a) 20 iyun b) 21 iyun s) 22 iyun d) 23 iyun
59. Quyosh ikkala yarimsharni qachon bir xilda yoritadi?
a) 21 mart va 21 sentyabr b) 21 mart va 22 sentyabr
s) 21 mart va 23 sentyabr d) 22 mart va 22 sentyabr
60. Quyoshning qishgi turish kuni qachon sodir bo‘ladi?
a) 21 dekabr b) 22 dekabr s) 29 dekabr d) 31 dekabr
61. Globus va yarimsharlar xaritalarida uzuk-uzuk chiziqli parallel tropik chiziqlar nechanchi gradusdan o‘tkazilgan?
a) 23,5⁰ shimoliy va janubiy kengliklardan
b) 22,5⁰ shimoliy kenglikdan
a) 22,5⁰ janubiy kenglikdan
a) 21,5⁰ shimoliy va janubiy kengliklardan
62. Quyosh yozgi turish kunida qaysi kenglikda zenitga keladi?
a) ekvatorda b) 23,5⁰ janubiy kenglikda
s) 23,5⁰ shimoliy kenglikda d) barchasi to‘g‘ri
63. 22 dekabr kuni Quyosh qaysi kenglikda zenitga keladi?
a) ekvatorda b) 23,5⁰ janubiy kenglikda
s) 23,5⁰ shimoliy kenglikda d) barchasi noto‘g‘ri
64. O‘zbekiston hududida Quyosh qachon zenitda bo‘ladi?
a) 22 iyunda b) 22 dekabrda s) 21 martda d) hech qachon
65. Globus va yarimsharlar xaritalarida uzuk-uzuk chiziqli parallel qutbiy chiziqlar nechanchi graduslardan o‘tkazilgan?
a) 66,5⁰ shimoliy va janubiy kengliklardan
b) 65,5⁰ shimoliy kenglikdan
a) 65,5⁰ janubiy kenglikdan
a) 65⁰ shimoliy va janubiy kengliklardan
66. Yer yadrosining diametri qancha?
a) 4000 km b) 5000 km s) 6000 km d) 7000 km
67. Yer yadrosini qaysi qobiq o‘rab turadi?
a) mantiya b) er po‘sti s) litosfera d) gidrosfera
68. Yer mantiya qobig‘ining qalinligi qancha?
a) 1280 km b) 2080 km s) 2900 km d) 4000 km
69. Yer qobiqlaridan eng qattig‘i qaysi?
a) yadro b) mantiya s) Yer po‘sti d) barcha javob to‘g‘ri
70. Yer po‘stining qalinligi qancha?
a) 5 km dan 80 km gacha b) 50 km dan 100 km gacha
s) 40 km dan 60 km gacha d) 10 km dan 40 km gacha
71. Olimlarning taxminicha mantiya qanday moddalardan tarkib topgan?
a) magniy, temir, qo‘rg‘oshin b) temir, titan, po‘lat
s) titan, alyuminiy, magniy d) po‘lat, volfram, qo‘rg‘oshin
72. Mantiyada harorat qancha?
a) 1500⁰ S b) 2500⁰ S s) 2000⁰ S d) 4000⁰ S
73. Yer ichiga chuqur tushgan sari harorat har 1 km da qancha o‘zgaradi?
a) 33⁰ S ko‘tariladi b) 25⁰ S pasayadi
s) 42⁰ S ko‘tariladi d) 35⁰ S pasayadi
74. 100 km chuqurlikda bosim Yer yuzasiga qaraganda qancha farq qiladi?
a) 4 ming marta katta b) 4 ming marta kichik
s) 13 ming marta katta d) 100 marta kichik
75. 50 km chuqurlikda harorat qanchaga etadi?
a) 1500⁰ S b) 2000⁰ S s) 2500⁰ S d) 4000⁰ S
76. Yer yadrosining radiusi qancha?
a) 3500 km b) 4000 km s) 4500 km d) 4600 km
77. Yer yadrosida harorat qancha?
a) 3500⁰ S b) 4000⁰ S s) 4500⁰ S d) 4600⁰ S
78. Litosfera qanday qobiq?
a) yerning suv qobig‘i b) yerning tosh qobig‘i
s) yerning havo qobig‘i d) yerning hayot qobig‘i
79. Litosferaga nimalar kiradi?
a) Yer po‘sti va mantiya
b) Yer po‘sti va mantiyaning yuqori qismi
s) Yer po‘sti va mantiyaning o‘rta qismi
d)Ye po‘sti va mantiyaning quyi qismi
80. Yer po‘sti necha qavat tog‘ jinslaridan iborat?
a) 2 qavat b) 3 qavat s) 4 qavat d) 5 qavat
81 Er po‘sti qanday qatlamlardan iborat?
a) cho‘kindi, granit b) bazalt, granit
s) mantiyaning yuqori qatlami, bazalt d) cho‘kindi, granit, bazalt
82. Yer qatlamlari orasiga magmaning kirib qolib, sovushidan qanday qatlam hosil bo‘ladi?
a) cho‘kindi b) granit s) bazalt d) mantiya
83. Otqindi jinslarga qaysilari kiradi?
a) cho‘kindi va bazalt b) cho‘kindi va granit
s) granit va bazalt d) mantiyaning o‘rta va quyi qismi
84. O‘zbekiston hududi qachon dengizdan iborat bo‘lgan?
a) 20 mln yil ilgari b) 30 mln yil ilgari
s) 40 mln yil ilgari d) 50 mln yil ilgari
85. Yer po‘stida biror joy yorilsa, o‘sha hudud tagida bosim pasayib, qaynoq jinsga ...... ga aylanadi.
a) magma b) lava s) vulqon d) geyzer
86. Yer yoriqlaridan yuqoriga ko‘tarilib, yer yuziga oqib chiqqan qaynoq suyuq modda nima deyiladi?
a) magma b) lava s) vulqon d) geyzer
87. U otilganda yer qimirlaydi, portlashlar ro‘y beradi, gumburlagan ovozlar eshitiladi, kullar, gazlar, toshlar otilib chiqadi. U nima?
a) magma b) lava s) vulqon d) geyzer
88. Ba’zi issiq buloqlarda suv vaqti-vaqti bilan favvora kabi otilib turadi. Bunday buloqlarga nima deyiladi?
a) magma b) lava s) vulqon d) geyzer
89. Yer qimirlash o‘chog‘i nima deyiladi?
a) episentr b) giposentr s) seysmik zona d) seysmogramma
90. Yer qimirlash o‘chog‘i ustidagi joy, ya’ni yer qimirlash markazi nima deyiladi?
a) epitsentr b) gipotsentr s) seysmik zona d) seysmogramma
91. Yer qimirlash kuchi necha ballgacha aniqlanadi?
a) 7 b) 8 s) 10 d) 12
92. Birinchi seysmografni kim ixtiro qilgan?
a) B.B.Golitsin b) R.Amundsen s) R. Skott d) CHjan Xen
93. Hozirgi zamon seysmografini kim ixtiro qilgan?
a) B.B.Golitsin b) R.Amundsen s) R. Skott d) CHjan Xen
94. Yer yuzining dengiz sathidan 500 m dan ortiq baland bo‘lgan joylariga nima deyiladi?
a) tekisliklar b) pasttekisliklar s) qirlar d) tog‘lar
95. Tekisliklarning dengiz sathidan 200 m balandlikkacha bo‘lgan joylari nima deyiladi?
a) tog‘lar b) yassi tog‘lar s) qirlar d) pasttekisliklar
96. Tekisliklarning dengiz sathidan 200 m dan 500 m gacha baland bo‘lgan joylari nima deyiladi?
a) tog‘lar b) yassi tog‘lar s) qirlar d) pasttekisliklar
97. Agar tog‘larning balandligi 500 m dan 1000 m gacha bo‘lsa qanday tog‘lar deyiladi?
a) past tog‘lar b) o‘rtacha baland tog‘lar
s) baland tog‘lar d) cho‘qqilar
98. Agar tog‘larning balandligi 1000 m dan 2000 m gacha bo‘lsa qanday tog‘lar deyiladi?
a) past tog‘lar b) o‘rtacha baland tog‘lar
s) baland tog‘lar d) cho‘qqilar
99. Dunyodagi eng baland cho‘qqi – Jomolungmani O‘zbekistondan birinchi bo‘lib kim zabt etgan?
a) Solijon Sharipov b) Rustam Rajabov
s) Rustam Akromov d) Yekaterina Xilko
100. Dunyodagi eng baland cho‘qqini O‘zbekistonlik alpinistlar birinchi bo‘lib qachon zabt etdi?
a) 1996 yil 23 aprel b) 1998 yil 22 may
s) 2001 yil 14 iyun d) 2005 yil 2 mart
101. Pasttekisliklar tabiiy xaritalarda qaysi rangda beriladi?
a) yashil b) sariq s) och jigarrang d) to‘q jigarrang
102. Baland tog‘lar tabiiy xaritalarda qaysi rangda beriladi?
a) yashil b) sariq s) och jigarrang d) to‘q jigarrang
103. Mineral boyliklar necha guruhga ajratiladi?
a) 2 b) 3 s) 4 d) 5
104. Botqoqliklardagi o‘simlik qoldiqlaridan nima hosil bo‘ladi?
a) torf b) neft s) gaz d) ko‘mir
105. Dunyo okeani gidrosferaning necha foizini tashkil qiladi?
a) 94,6 % b) 95,5 % s) 96,4 % d) 97,3 %
106. Yerdagi muzliklar gidrosferaning necha foizini tashkil qiladi?
a) 1,5 % b) 1,6 % s) 1,7 % d) 1,8 %
107. Yer osti suvlari gidrosferaning necha foizini tashkil qiladi?
a) 1,5 % b) 1,6 % s) 1,7 % d) 1,8 %
108. Tinch okeanining maydoni qancha?
a) 178,7 mln km² b) 187,8 mln km² s) 188,7 mln km² d) 189,8 mln km²
109. Tinch okeani eng chuqur joyining chuqurligi qancha?
a) 11022 m b) 8742 m s) 7729 m d) 5527 m
110. Atlantika okeanining maydoni qancha?
a) 90,1 mln km² b) 91,1 mln km² s) 91,7 mln km² d) 97,7 mln km²
111. Hind okeanining maydoni qancha?
a) 76,2 mln km² b) 87,1 mln km² s) 91,1 mln km² d) 96,7 mln km²
112. Shimoliy muz okeanining maydoni qancha?
a) 16,1 mln km² b) 15,7 mln km² s) 15,2 mln km² d) 14,1 mln km²
113. Atlantika okeanining eng chuqur joyi necha metr?
a) 11022 m b) 8742 m s) 7729 m d) 5527 m
114. Hind okeanining eng chuqur joyi necha metr?
a) 11022 m b) 8742 m s) 7729 m d) 5527 m
115. Shimoliy muz okeanining eng chuqur joyi necha metr?
a) 11022 m b) 8742 m s) 7729 m d) 5527 m
116. Atlantika okeani eng chuqur cho‘kmasining nomi nima?
a) Mariana b) Zond s) Puerto-Riko d) to‘g‘rijavob yo‘q
117. Hind okeani eng chuqur cho‘kmasining nomi nima?
a) Mariana b) Zond s) Puerto-Riko d) to‘g‘rijavob yo‘q
118. Okean, dengiz va ko‘llarning quruqlik ichkarisiga kirib borgankichik va sayoz qismlariga nima deyiladi?
a) bo‘g‘iz b) qo‘ltiq s) yarimorol d) ichki dengiz
119. Okeanlarning materiklarga tutashgan chekka qismlarida quruqlikning suv tagidagi davomi nima deyiladi?
a) materik sayozligi b) materik yonbag‘ri
s) shelf d) a va s javoblar to‘g‘ri
120. Okeanlarning foydali qazilmalarga eng boy joyini aniqlang.
a) materik sayozligi b) materik yonbag‘ri
s) okean tagi d) barcha javoblar to‘g‘ri
121. Dengiz va okeanlarning chuqurligi qanday asbob bilan o‘lchanadi?
a) nevilir b) gnomon s) exolot d) barchasi noto‘g‘ri
122. Quyosh nuri dengiz va okeanlarda necha metrgacha tushadi?
a) 100 m b) 150 m s) 200 m d) 250 m
123. Dengiz va okeanlarda o‘simliklar necha metr chuqurlikkacha uchraydi?
a) 100 m b) 200 m s) 300 m d) 400 m
124. Dunyo okeani suvining o‘rtacha sho‘rligi qancha?
a) 41%₀ b) 39%₀ s) 35%₀ d) 31%₀
125. Qizil dengiz suvining o‘rtacha sho‘rligi qancha?
a) 41%₀ b) 39%₀ s) 35%₀ d) 31%₀
126. Qora dengiz suvining o‘rtacha sho‘rligi qancha?
a) 5-9%₀ b) 17-22%₀ s) 30-34%₀ d) 35-41%₀
127. Katta chuqurlikda ishlovchi maxsus suv osti apparati nima?
a) exolot b) gnomon s) batiskaf d) barchasi to‘g‘ri

MATERIKLAR VA OKEANLAR TABIIY GEOGRAFIYASI

I variant
1. Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi nimani o`rganadi?
A) Maretiklar yuzasini
B) Okean suvlari va okean tagi relyefini
C) Yer yuzasidagi tabiiy landshaftlarni kelib chiqishini, rivojlanishini va tarqalishini, umum sayyora va mahalliy qonuniyatlarini
D) Materiklar va okeanlar yuzasini
2. Nima uchun shimoliy yarim sharda yoz qishga nisbatan uzoqroq davom etadi, janubiy yarimsharda aksincha?
A) shimoliy yarim sharda quruqlik maydoni ko`p
B) yer va quyosh orasidagi masofaga bog`liq
C) janubiy yarim sharda suv yuzasi quruqlikga nisbatan ko`proq
D) yerning og`irligiga bog`liq
3. Quyidagilardan qaysi biri geografik qobiqning tik tuzilishiga kiradi?
A) iqlim mintaqalari B) tabiat zonalari
C) balandlik mintaqalari D) gidrosfera
4. Eng qadimgi platformalar qaysi tog` hosil bo`lish bosqichida paydo bo`lgan?
A) Kaledon B) Gersin C) Kimmeriy, Laramiy D) Rifey, Baykal
5. Quyidagi tog`lardan qaysi biri Kimmeriy tog` hosil bo`lish bosqichida paydo bo`lgan.
A) Atlas B) Kordilyera C) Ural D) Tyanshan
6. Gileya va Selva o’rmonlari qaysi iqlim mintaqasida joylashgan?
A) Tropik B) Subtropik C) Mo’tadil D) Ekvatorial
7. Okean suvlari qanday paydo bo’lgan?
A) Yomg’irlardan
B) Okeanga quyiladigan daryo suvidan
C) Qor va muzlarning erishidan
D) Magmaning tabaqalanishi natijasida
8. Dunyo okeani sho’rligi nimalarga bog’liq?
A) Haroratga B) Okean chuqurligiga C) Geografik kenglikka
D) Yog’inlar va bug’lanishga bog’liq
9. Nima uchun Okeaniya alohida ajratiladi?
A) Orollar keng tarqalganligi uchun
B) Okean iqlimi va landshaftlari tarqalganligi uchun
C) Hayvonot olami kam bo’lganligi uchun
D) Vulqonlar keng tarqalganligi uchun
10. Mo’tadil iqlim mintaqasida Okeaniyaning qaysi qismi joylashgan?
A) Yangi Zelandiyaning janubiy qismi B) Gavayi orollari
C) Layn orollari D) Marshall orollari
11. Quyidagi orollardan qaysilari Okeaniyaga kirmaydi?
A) Yangi Gebrid B) Kuk orollari
C) Samoa orollari D) Filippin orollari
12. Janubiy quruqlikka birinchi ekspeditsiya qaysi davlat tomonidan uyushtirilgan?
A) Rossiya B) Buyuk Britaniya C) AQSH D) Fransiya
13. Nima uchun Antarktida muz bilan qoplangan?
A) Qor ko’p yog’adi B) Havo harorati doimo manfiy
C) Baland va qutb atrofida joylashgan
D) Shelf muzlari bilan o’ralgan
14.Antarktidani qaysi tog’ tizmasi ikkiga bo’lib turadi?
A) Vernadskiy B) Gambursev
C) Mod malikasi tog’i D) Transantarktika tog’i
15. Janubiy Amerikaning eng past nuqtasi qayerda?
A) Valdes ya. o. B) Guahira ya. o. C) Pampa D) Amazoniya
16. And tog’larining yadrosi qaysi bosqich tuzilmalaridan iborat?
A) Kaledon- Gersin B) Baykal C) Kimmeriy-Laramiy D) Alp
17. Janubiy Amerikaning qaysi qismini to’rtlamchi davrda muz bosgan?
A) Gviana tog’ligi B) Amazonoya C) And tog’lari D) Patagoniya
18. And, Braziliya va Gviana tog’larining o’rtasida qaysi tekislik joylashgan?
A) Lyanos-Orinoko B) Pampa C) Beni-Mamore D) Amazoniya
19. Beni-Mamore, Pantachal, Gran-Chaka, Daryo oralig’i tekisliklari qaysi tekislikka kiradi?
A) Lyanos-Orinoko B) Ichki tekisliklar
C) Amazoniya D) Patagoniya
20. Janubiy Amerikaning katta qismi qaysi iqlim mintaqasida joylashgan?
A) Tropik B) Subtropik C) Mo`tadil D) Ekvatorial
21. Mo`tadil mintaqa havo massalari janubiy Amerikaning qaysi qismlarida bo`ladi?
A) Shimoliy B) Braziliya yassi tog`ligi
C) La-Plata tekisligi D) Patagoniya
22. Shimoliy yarim sharda Janubiy Amerikaning qaysi qismlari joylashgan?
A) Amazoniya B) Lyanos-Orinoko va Gviana yassi tog`ligi
C) Braziliya yassi tog`ligi D) Ekvador And tog`lari
23. Quyidagi dengiz oqimlarining qaysi biri sovuq oqim hisoblanadi?
A) Gviana B) Braziliya C) Peru D) Antil
24. Janubyi Amerikaning qaysi qismlariga yog`in ko`p yog`adi?
A) Braziliya yassi tog`ligi B) Janubiy Amazoniya
C) G`arbiy Amazoniya va Patagoniya And tog`I
D) La-Plata past tekisligi
25. Janubiy Amerikada qaysi iqlim mintaqasi 2 ta?
A) Ekvatorial B) Subekvatorial C) Tropik D) Subtropik
26. Nima uchun Janubiy Amerikaning g`arbiy qismida izotermalar meridianlar bo`yicha yo`nalgan?
A) Materikning maydoni kichik B) O`simlik qoplami turlicha
C) Yog`in miqdori turlicha
D) Relyef va okeandan keladigan shamollar ta’sir qiladi
27. Janubiy Amerikaning qaysi qismida daryolar qordan to`yinadi?
A) Braziliya yassi tog`ligida B) Gviana yassi tog`ligida
C) Karib And tog`larida D) Patagoniyada
28. Quyidagi balandlik mintaqalarining qaysi birida ekvatorial alp o`tloqlari (paramos) tarqalgan?
A) Terra kalancha B) Terra templada C) Terra fria D) Terra Elada
29. Braziliya va Gviana yassi tog`ligida qaysi tabiat zonalari joylashgan?
A) Subekvatorial o`rmonlar B) Nam ekvatorial o`rmonlar
C) Mavsumiy nam o`rmonlar D) Aralash o`rmonlar
30. Savanna va siyrak o`rmonlar zonasi Janubiy Amerikaning qaysi qismlarida tarqalgan?
A) Lyanos Orinoko, Braziliya tog`larining ichki qismlari, ichki tekisliklarning shimoliy qismi
B) La-Plata past tekisligi C) Janubiy Amazoniya D) Quyi Amazoniya
31. Patagoniya And tog`larining g`arbiy qismida qanday tabiat zonasi joylashgan?
A) Aralash o`rmonlar B) Igna bargli o`rmonlar
C) Keng bargli o`rmonlar D) O`rmon – dasht
32. Amerika qit’asiga birinchi bo`lib kimlar borgan?
A) Kolumb B) Amerigo Vespuchchi C) Beruniy D) Vikinglar
33. Kaledon burmalanishda Shimoliy Amerikada qaysi tog`lar ko`tarilgan?
A) Shimoliy Appalachi tog`lari B) Meksika yassi tog`ligi
C) Bruks tizmasi D) Makkenzi tog`I
34. Janubiy Appalachi tog`lari qaysi bosqichda ko`tarilgan?
A) Baykal B) Kaledon C) Gersin D) Laramiy
35. Qaysi muz bosish davrida Shimoliy Amerikaning katta qismi muz bilan qoplangan?
A) Lavrentiya B) Illinoys C) Viskonsin D) Kordilyera
36. Lavrentiya qirlari, Markaziy va Buyuk tekisliklar morfostrukturasining qaysi turiga kiradi?
A) Platformadagi tog`lar B) Platformadagi tekislik va balandliklar
C) Epigeosinklinal orogen oblastlardagi tog`lar
D) Paleozoy burmali oblastlaridagi yoshargan tog`lar
37. Platformadagi tog`larga qaysi tog`lar kiradi?
A) Appalachi B) Kordilyera C) Uoshicho D) Grenlandiya qirg`oq tog`lari
38. Qishda Shimoliy Amerikaning qaysi qismida harorat +20⁰ bo`ladi?
A) Alyaska qo`ltig`ida B) Kaliforniya ya. orolida
C) Qirg`oq bo`yi tekisliklarida D) Florida yarim orolida
39. Shimoliy Amerikaning qaysi qismida havo harorati yil bo`yi manfiy bo`ladi?
A) Labrador ya. orolida B) Alyaska ya. orolida
C) Baffin Yeri oroli D) Grenlandiya oroli
40. Shimoliy Amerikada qayerlarda eng ko`p yog`in yog`adi?
A) Meksika qo`ltig`I B) Atlantika qirg`og`I
C) Alyaska qo`ltig`I D) Labrador yarim oroli
41. Labrador yarim oroli qaysi iqlim mintaqasida joylashgan?
A) Arktika B) Subarktika C) Mo`tadil D) Subtropik
42. Shimoliy Amerikaning qaysi qismlarida daryolar faqat muzdan to`yinadi?
A) Alyaska yarom oroli B) Labrador yarim oroli
C) Markaziy tekislik D) Kanada arktika arxipelagi
43. Niagara sharsharasi qaysi ko`llar orasida joylashgan?
A) Yuqori-Guron B) Guron-Eri C) Eri-Ontario D) Michigan – Guron
44. Makkenzi daryosi qaysi havzaga kiradi?
A) Tinch okeani B) Shimoliy muz okeani
C) Atlantika okeani D) Ichki havza
45. Katta shor ko`l Shimoliy Amerikaning qayerida joylashgan?
A) Lavrentiya qirlarida B) Katta havzada
C) Markaziy tekislikda D) Buyuk tekislikda
46. Qora tuproqsimon tuproqlar qaysi tabiat zonasida tarqalgan?
A) O`rmon B) O`rmon-tundra C) Dasht D) Cho`l
47. Sekvoya daraxti Shimoliy Amerikaning qaysi iqlim mintaqasida keng tarqalgan?
A) Subarktika B) Mo`tadil C) Subtropik D) Tropik
48. Issiqqa chidamli ikkilamchi doimiy yashil siyrak subtropik o`rmonlar va butalar Shimoliy Amerikada nima deb ataladi?
A) Maksiv B) Garicha C) Frigana D) Chaparal
49. Sukkulent o`simliklar subtropik mintaqaning qaysi tabiat zonasida tarqalgan?
A) Doimiy yashil dag`al bargli o`rmonlar va butalar zonasi
B) Dasht C) Cho`l D) Musson o`rmonlari
50. Subtropik musson o`rmonlariga Shimoliy Amerikaning qaysi qismi kiradi?
A) Pidmont platosi, Atlantika qirg`oq bo`yi tekisligi, Markaziy tekislikning sharqiy qismi
B) Buyuk tekisliklar C) Meksika qo`ltig`I bo`yi tekisligi
D) Katta havza

II variant

1. Shimoliy Amerika tropik mintaqasining savanna zonasida qanday o`simliklar o`sadi?
A) Kaktus-aksiyalar B) Butalar C) Siyrak daraxtlar D) O`tloqlar
2. Devon, Elomir, Baffin, Biktoriya orollari qaysi tabiiy geografik o`lkaga kiradi?
A) Lavrentiya qirlari B) Grenlandiya
C) Alyaska Kordilerasi D) Kanada arktika to`plam orollari
3. Shimoliy Amerikaning qaysi tabiiy geografik o`lkasi platformaning qalqonida joylashgan?
A) Markaziy tekislik B) Buyuk tekislik
C) Lavrentiya qirlari D) Grenlandiya
4. Lavrentiya qirlari asosiy relyef shakllari nimalardan iborat?
A) Morena tekisliklari B) Morena balandliklari
C) Ko`l-muz tekisliklari D) Muz-morena tekisliklari
5. Avstraliyaning g`arbiy nuqtasini aniqlang?
A) York B) Bayron C) Janubiy – Sharqiy D) Stip-Poynt
6. Avstraliyaning eng past nuqtasini aniqlang?
A) Karpentariya tekisligi B) Nullarbor tekisligi
C) Simpson cho`li D) Eyr ko`li
7. Avstraliya platformasining qalqoni materikning qaysi qismida joylashgan?
A) G`arbiy qismida B) Markaziy qismida
C) Sharqiy qismida D) Shimolida
8. Avstraliya qaysi davrda dengiz transgressiyasi natijasida ikkiga bo`linib qolgan?
A) Arxey-proterazoy B) Paleazoy C) Mezazoy D) Kaynazoy
9. Nima uchun Avstraliyada rudali foydali qazilmalar ko`p tarqalgan?
A) Qadimgi platformaning katta qismi yer yuzasiga yaqin joylashgan
B) Burmali tog`lar bor
C) Yassi tog`lar bor
D) Platformaning plitasi kichik maydoni egallaydi
10. Quyidagi iqlim xususiyatlarining qaysi biri subtropik iqlim mintaqasiga xos?
A) Yanvar harorati 25⁰ iyulniki 20⁰, yog`inlar qishda yog`adi
B) Yanvar harorati 25⁰ iyulniki 10⁰, yog`inlar bahorda yog`adi
C) Yanvar harorati 25⁰ iyulniki 10⁰, yog`inlar kuzda yog`adi
D) yanvar harorati 24⁰ iyunniki 10⁰, yog`inlar bahorda yog`adi
11. Avstraliyaning qaysi qismi mo`tadil mintaqada joylashgan?
A) Markaziy havza B) Nullarbor tekisligi
C) Karpentariya tekisligi D) Tasmaniya oroli
12. Mangra o`rmonlari Avstraliyaning qaysi qismida o`sadi?
A) Markaziy B) Sharqiy C) Shimoliy D) Garbiy tekisliklar
13. Avstraliyada keng tarqalgan daraxtning nomi nima?
A) Baobob B) Palma C) Evkalipt D) Xurmo
14. “Krik” nimani bildiradi?
A) Toshqin daryo B) Quruq o`zan C) Mo`tadil D) Subekvatorial
15. Afrikaning eng baland nuqtasi qayerda joylashgan?
A) Atlas tog`larida B) Afiopiya tog`larida
C) Sharqiy Afrika yassi tog`ligi D) Kof tog`ligida
16. Afrika platformasi qaysi burmalanish bosqichida shakllangan?
A) Rifey B) Kaledon C) Gersin D) Kimmeriy
17. Gersin bosqichida Afrikaning qaysi qismi ko`tarilgan?
A) Atlas tog`lari B) Drakon tog`lari
C) Gvineya tog`lari. D) Sharqiy Afrika.
18. Yura davrida Afrikaning qaysi qisimlarida lavalar trapp yuzalarini tashkil qilgan?
A) Sharqiy Afrika tog`larida. B) Axatgar va Tibesti tog`larida
C) Atlas tog`larida D) Drakon tog`larida
19. Qaysi vulkanlar hozir harakatda?
A) Kamerun B) Korisimbi C) Kof tog`lari D) Kamerun
20. Shimoliy Afrikada asosiy relyef shakllari nimalardan iborat?
A) Denudatsion tekisliklar va platolar B) Allyvial tekisliklar
C) Yassi tog`lar D) Tog`lar
21. Afrikaning juda katta qismida qaysi havo molari hukmron?
A) Ekvatorial B) Tropik C) Mo`tadil D) Antarktida
22. Afrikada qaysi iqlim mintaqasi takrorlanmaydi?
A) Subtropik B) Tropik C) Ekvatorial D) Subekvatorial
23. Afrikaning qaysi qismida yog`in ko`p yog`adi?
A) Atlas tog`larining shimoliy qismida B) Kongo havzasi
C) Kamerun tog`I D) Gvineya balandligi
24. Nima uchun okean bo`yida Namib cho`li hosil bo`lgan?
A) Tropik mintaqasida joylashgan
B) Sovuq okean oqmi tasir qiladi
C) Shamollar qirg`oq bo`ylab harakat qiladi
D) Mustakam harorat tabaqalanishi
25. Drakon tog`larining qaysi qismida yong`inlar ko`p yogadi?
A) Shimoliy qismida B) G`arbiy qismida
C) Sharqiy qismida D) Janubiy qismida
26. Nima uchun Afar botig`i Afrikada eng issiq joy hisoblanadi?
A) Tropik mintaqasida joylashgan
B Hamma tamondan tog`lar bilan o`raglan va past
C) Nisbiy namlik juda yuqori
D) Cho`l
27. Nima uchun Afrikaning janubdagi cho`llar shimoldagiga nisbatan uncha issiq emas?
A) yog`in miqdori ko`proq B) o`simlik qoplami ko`proq
C) Materik tor va okean ta’siri kuchli D) Antarktidaning ta’siri kuchli
28. Afrikadagi qaysi ko`l eng chuqur?
A) Nyasa B) Tanganika C) Viktoriya D) Rudolf
29. Qaysi daryo ekvatorni ikki marta kesib o`tadi?
A) Niger B) Nil C) Zambezi D) Kongo
30. Viktoriya sharsharasi qaysi daryoda joylashgan?
A) Kongo B) Senegal C) Zambezi D) Limpopo
31. Qaysi daryo dunyodagi chuqur ko`llar ichida eng uzuni hisoblanadi?
A) Chad B) Tana C) Tanganika D) Kivu
32. Qaysi tabiat zonasida haroratning sutkalik amplitudasi kuchli fizik nurashga sabab bo`ladi?
A) Savanna va siyrak o`rmonlar B) Chala cho`l va cho`lar
C) Gileya o`rmonlari D) Dag`al bargli o`rmonlar
33. Baobab daraxti qaysi tabiat zonasida o`sadi?
A) Chala cho`l va cho`l B) Savanna va siyrak o`rmon
C) Doimiy yashil nam o`rmonlar D) Aralash o`rmonlar
34. Qaysi o`lkada yosh burmali tog`lar joylashgan?
A) Sahroi Kabir B) Sudan – Gvineya
C) Janubiy Afrika D) Sharqiy Afrika
35. Quyidagi nuqtalarning qaysi biri Yevrosiyoning janubiy nuqtasi hisoblanadi?
A) Piay B) Rok C) Chelyuskin D) Dejnev
36. Ikki materik, ikki okean, ikki dengiz, ikki yarim orol va ikki davlatni ajratib turuvchi bo`g`oz?
A) Gibraltor B) Bosfor C) Bob-el-mandob D) Bering
37. Skandinaviya va Shotlandiya tog`lari qaysi tog` hosil bo`lish bosqichida paydo bo`lgan?
A) Alp B) Paramay C) Kimmeriy D) Kaledon
38. Alp burmalanishida qaysi tog`lar ko`tarilgan?
A) Meseta yassi tog`ligi: O`rta Yevropa yassi tog`ligi, Markaziy Fransiya tog`lari
B) Cherskiy tizmasi. Kolima tog`ligi, Chukotka tog`ligi, Sixotealin, Jug`jur tizmasi, Tibet tog`ligi
C) Skandinaviya Shotlandiya va Irlandiya tog`lari
D) Apennin, Bolqon, Kopetdog`, Qrim, Kavkaz, Pomir, Himolay, Hindiqush, Zagros, Parepa miz, Tavr va Anatoliya tog`lari
39. O`rta va Sharqiy Yevropa tekisliklari qanday tekisliklarga kiradi?
A) Platformadagi B) Akkumulyativ C) Tog` oldi D) Tog` oralig`I
40. Qaysi tekisliklarining shimolida Marshlar va vattlar joylashgan?
A) Hind-Gang B) Mesopatamiya
C) Germaniya – Polsha D) G`arbiy Sibir
41. Yevropadagi yirik toshko`mir konlari qaysi tabiiy geografik o`lkalarda joylashgan?
A) Frennoskandiya B) O`rta Yevropa tekisligi
C) Britaniya orollari va Gretsiya Yevropasi D) O`rta dengiz o`lkasi
42. Gumbazsimon yassi tog`larga qaysi tog`lar kiradi?
A) Markaziy Fransiya massivi, Rayn slanesli tog`lari Iberiya tog`lari
B) Alp, Karpat tog`lari
C) Skandinaviya Shotlandiya
D) Dnepr va albaniya tog`lari
43. Yevropaning katta qismi qaysi iqlim mintaqasida joylashgan?
A) Subaktika B) Mo`tadil C) Subtropik D) Arktika
44. Quyidagi orollardan qaysi biri subarktika iqlim mintaqasida joylashgan?
A) Britaniya B) Islandiya C) Irlandiya D) Sardiniya
45. Nima sababdan Yevropaning g`arbiy qismida izotermalar meridional va submeridional yo`nalishda joylashgan?
A) Dengizdan kelayotgan iqlim havo ta’sirida
B) Relyef ta’sirida
C) Qirg`oqlarining parchalanganligi tufayli
D) Tropik havo massalari ta’sirida
46. Qaysi daryolar qordan to`yinadi?
A) Elba, Odra, Visla B) Dunay C) Rona D) Taxo
47. Qaysi daryolar faqat yomg`irdan to`yinadi?
A) Garonna, Po B) Volga C) Dnepr D) Reyn
48. Qaysi ko`l tektonik hisoblanadi?
A) Boden B) Maklenburg C) Sayma D) Chud
49. Muz cho`llari zonasi Yevropani qaysi orollarida tarqalgan?
A) Ispaniya B) Orkney C) Irlandiya D) Shpisbergen
50. Podzol turpoqlari qaysi tabiat zonasida tarqalgan?
A) Igna bargli o`rmonlar B) Dasht
C) Keng bargli o`rmonlar D) O`rmon-dasht

III variant

1. Dasht zonasida qanday tuproq turi tarqalgan?
A) Podzol B) Qora C) Kashtan D) Bo`z
2. Pixta, kedr, qarag`ay, qora qarag`ay, tilag`och qanday o`rmonlarda o`sadi?
A) Keng bargli o`rmonlar B) O`rmon-dasht
C) Igna bargli o`rmonlar D) Aralash o`rmonlar
3. Dub, kashtan, grab, buk qaysi tabiat zonasida o`sadi?
A) Tayga B) Tundra C) Keng bargli o`rmonlar D) O`rmon-tundra
4. Lemming, oq ayiq qaysi tabiat zonasida yashaydi?
A) Tayga B) Muz sahrolari C) Aralash o`rmon D) Tundra
5. Sharqiy Yevropa platformasining qalqonida qaysi tabiiy geografik o`lka joylashgan?
A) Sharqiy Evropa B) Fennoskandiya
C) O`rta Evropa tekisligi D) Pireney yarim oroli
6. Qaysi qit’a hamma iqlim mintaqalarida joylashgan?
A) Afrika B) Shimoliy Amerika C) Janubiy Amerika D) Osiyo
7. Osiyoning qaysi yarim oroli g`arbiy yarim sharda joylashgan?
A) Sibir B) Hindo-Siniya, Shandun, Koreya
C) Torim, Janubiy Xitoy D) Arabiston, Hindiston
8. Alp burmalanish bosqichida qaysi tog`lar ko`tarilgan?
A) Onatuli, Tavr, Zagros, Elburs, Hindiqush
B) O`rta Sibir yassi tog`ligi
C) Baykal orti tog`lari D) Stanooy tizmasi
9. Osiyoda dunyoda mashhur qalay mintaqasi qayerda joylashgan?
A) O`rta Sibir yassi tog`ligi B) Qozog`iston yassi tog`ligi
C) Hindi-Xitoy yarim oroli, Indoneziya orollari D) Tyanshan
10. Qaysi tekislikdan Dajla va Frot daryolari oqadi?
A) Buyuk Xitoy B) Messopotamiya C) Iravadi D) Mekong
11. Osiyoda qaysi iqlim turi keng tarqalgan?
A) Dengiz B) Kontinental C) Nam okean bo`yi D) Tog` iqlimi
12. Osiyoning qaysi iqlim mintaqasida qish quruq, issiq, yog`insiz bo`ladi?
A) Subtropik B) Tropik ekvatorial C) Ekvatorial D) Mo`tadil
13. Osiyo antisiklonining markazi qayerda joylashgan?
A) Sibirda B) Mongoliyada C) Markaziy Osiyoda D) G`arbiy Sibirda
14. Subtropik tog` iqlimiga Osiyoning qaysi qismi kiradi?
A) Oltoy B) Baykal orti C) Tibet, Hindiqush D) Katta Xingan
15. Osiyoning qaysi iqlim mintaqasida faqat ikkita fasl ajratiladi?
A) Tropik B) Subtropik C) Subekvatorial D) Ekvatorial
16. Tinch okean havzasiga qaysi daryolar kiradi?
A) Mekong, Xuanxe B) Frot, Dajla C) Soulin D) Hind
17. Osiyoda qaysi daryo dunyda eng ko`p loyqa olib keladigan daryo hisoblanadi?
A) Braxmaputra B) Xuanxe C) Amur D) Iravadi
18. Malay to`plam orollari, Filish orollarining janubi, Shri-Lanka orollarining janubi-g`arbiy va Malakka yarim oroli qaysi tabiat zonasida joylashgan?
A) Doimiy yashil o`rmonlar B) Doimiy yashil tropik o`rmonlar
C) Mavsumiy bargini to`kadigan o`rmonlar D) Quruq tropik o`rmonlar
19. Dag`al bargli o`rmonlar va butalar zonasi qaysi iqlim mintaqasiga xos?
A) Subekvatorial B) Tropik C) Subtropik D) Mo`tadil
20. Arabiston yarim oroli, Messopotamiya qaysi tabiiy geografik o`lkaga kiradi?
A) Janubiy Osiyo B) Janubiy-g`arbiy Osiyo
C) Janubiy –Sharqiy Osiyo D) Markaziy Osiyo
21. Iqlim mintaqalarning hosil bo`lishi nimaga bog`liq?
A) Yerning yuzasining nima bilan qoplanganligiga
B) Manlikning notekis taqsimlanishiga
C) Haroratning notekis taqsimlanishiga
D) O`simlik qoplamiga
22. Tabiat zonalarining hosil bo`lishi nimalarga bog`liq?
A) Yerning dumaloqligiga B) Haroratning notekis taqsimlanishiga
C) O`simlikning qoplamiga D) Hamlikning notekis taqsomlanishiga
23. Balandlik mintaqalarining hosil bo`lishi nimalarga bog`liq?
A) Relyefga B) Mutloq balandlikka
C) O`simlik qoplamiga D) Bosimning va haroratning o`zgarishiga
24. Okean yer po`sti qatlamdan iborat?
A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 1 ta
25. Dunyodagi eng uzun yer osti tog` tizmasi qaysi okeanda joylashgan?
A) Shimoliy Muz okean B) Atlantika okeani
C) Tinch okeani D) Hind okeani
26. Nima uchun suvning yillik o`rtacha harorati quruqliknikiga nisbatan yuqori?
A) Suv tez isiydi B) Suv sekin soviydi
C) Issiqlik sig`imi katta D) Joyning geografik
27. Nima uchun okean suvlarining harorati shimoliy yarim sharda janubiy yarim shardagiga nisbatan yuqori?
A) Quruqlik maydoni ko`p B) Okean maydoni kam
C) Daryolarning ta’siri katta D) Shimoliy yarim shar suvlari sovuq antarktika suvlari bilan bog`lanmagan
28. Dengiz oqimlari asosan nima ta’sirida yuzaga keladi?
A) Okean yuzasining notekis isishi B) Zichligi
C) Sho`rlik D) Shamol
29. Gavayi orollari kelib chiqishiga ko`ra qanday orollarga kiradi?
A) Materik B) Vulqon C) Marjon D) Qoldiq
30. Janubiy qutbni birinchi bo`lib kim zabt etgan?
A) Skott B) Kuk C) Amundsen D) Bransfild
31. Shimoliy Amerikada arktika muz cho`llariga qayerlar kiradi?
A) Alyaska yarim oroli B) Butiya yarim oroli
C) Grenlandiya va Elsmir orollari D) Labrador yarim oroli
32. Doimiy yashil tropik o`rmonlari Shimoliy Amerikaning qayerlarida tarqalgan?
A) Kaliforniya yarim oroli B) G`arbiy Serra – Madre
C) Sharqiy Serra – Madre D) Meksika tog`ligi
33. Platformaning qalqoni Afrikaning qaysi qismida joylashgan?
A) Sahroi Kabirda B) Sudan – Gvineyada
C) Janubiy Afrikada D) Sharqiy Afrikada
34. Afrikaning qaysi qismida yog`in ko`p yog`adi?
A) Atlas tog`larining shimoliy qismi B) Kongo havzasi
C) Kamerun tog`i D) Gvineya balandligi
35. Afrikaning qaysi qismi oltin va olmosga boy?
A) Sharqiy Afrika tog`lari B) Axanggar va Tibesti tog`lari
C) Kongo botig`I D) Janubiy Afrika
36. Qaysi daryolar Sharqiy Afrika yassi tog`ligidan boshlanib, Viktoriya ko`li orqali oqib o`tadi?
A) Nil B) Ruvumba C) Niger D) Oron
37. Yevropaning eng baland nuqtasi qayerda joylashgan?
A) Fennoskandiya B) Alp-Karpat tog`lari
C) Appenin yarim oroli D) Lotaringiya
38. Yevropa iqlimiga asosan qaysi shamollar ta’sir qiladi?
A) G`arbiy B) Sharqiy C) Shimoliy D) Janubiy
39. Arktika iqlim mintaqasida qaysi orollar joylashgan?
A) Islandiya B) Pireney C) Shpisbergen D) Sitsiliya
40. Yevropada qaysi tabiiy geografik o`lka iqlim sharoitining bir xilligiga qarab ajratiladi?
A) Britaniya orollari va Gersin Yevropasi B) Alp-Karpat
C) Sharqiy Yevropa tekisligi D) O`rta dengiz o`lkasi
41. Osiyoning qaysi yarim oroli g`arbiy yarim sharda joylashgan?
A) Kichik Osiyo B) Kamchatka C) Arabiston D) Chukotka
42. Osiyning dunyoga mashhur yirik neft konlari qayerda joylashgan?
A) G`arbiy Sibir B) Buyuk Xitoy tekisligi
C) Fors qo`ltig`I atrofi D) Hin-Gang tekisligi
43. Qaysi tog`lar platformalarda paydo bo`lgan?
A) Livan, Antilivan, Yaman, Txat B) Arman tog`ligi
C) Oltoy D) Senlin
44. Qaysi tekisliklar Himolay tog`laridan janubda joylashgan?
A) Messopotamiya B) Turon
C) Buyuk Xitoy D) Hind-Gang
45. Osiyoning eng ko`p yog`in yog`adigan joyi Cherrapundjada yog`in miqdori qanchaga teng?
A) 10009 mm B) 11000 mm C) 12000 mm D) 14000 mm
46. Osiyoning qaysi daryolari Hind okeani havzasiga kiradi?
A) Yanszi, Xuanxe B) Mekong C) Sungari D) Braxmaputra
47. Nam ekvatorial o`rmonlar zonasida qanday tuproqlar tarqalgan?
A) Qo`ng`ir o`rmon B) Jigarrang o`rmon
C) Sariq o`rmon D) Qizil – sariq ferralitli
48. Tropik mintaqa cho`llariga qaysi cho`llar kiradi?
A) Qoraqum, Qizilqum B) Taklamakon, Gobi, Alashan
C) Rub el-Xali, Tar D) Mo`yinqum
49. Osiyoning subtropik mintaqasi sharqiy qismida tabiat zonalari tarqalgan?
A) Doimiy yashil aralash o`rmonlar B) Dashtlar
C) Savannalar D) Musson o`rmonlar
50. Igna bargli o`rmonlar zonasi Osiyoda qaysi iqlim mintaqasida keng tarqalgan?
A) Subarktika B) Tropik C) Subtropik D) Mo`tadil

O’RTA OSIYO TABIIY GEOGRAFIYASI

I-variant
1. O’rta Osiyoning g’arbiy chekkasi qayerdan boshlanadi?
A) Hindikush tog’i 55^o 30^I shq. u B)Nishopur tog’i 55^o 15^I shq. u
C) Elbrus tog’i 54^o 15^I shq. U D)Elbrus tog’i 55^o 15^I shq. u
E)Safedkuh tog’i 53^o 30^I shq. u
2. G’arbiy chegaraning umumiy uzunligi qancha?
A) 400 km B)2700 km C)2500 km D)2600 km E)2300 km
3. O’rta Osiyoning Kaspiy dengiziga tegishli chegarasi qancha?
A) 900 km B)1100 km C)1000 km D)880 km E)800 km
4. Geosistema konsepsiyasi nuqtai nazaridan o’lkaning shimoliy chegarasi qayerdan o’tadi?
A) G’arbda Emba daryosidan sharqda Torbo’g’atoy tog’igacha
B) G’arbda Ozyorniy qishlog’idan sharqda Joir tog’igacha
C) G’arbda Magnitogorsk shahridan sharqda Jung’oriya Olatovigacha
D) G’arbda Ural daryosidan sharqda Ko’kshag’altovgacha
E) G’arbda Mug’ojar tog’laridan sharqda Markaziy Tyanshangacha
5. O’rta Osiyo tabiiy geografik o’lkasining maydoni qancha?
A) 3 200 000 kv. km B) 3 100 000 kv.km C) 3 700 000 kv.km
D) 3 300 000 kv.km E) 3 800 000 kv.km
6. O’rta Osiyo geografik o’lkasining o’ziga xos tabiiy xususiyatlarini ajrating.
A) Orta Osiyo keskin tabiiy tafovutlar o’lkasi
B) O’rta Osiyo gidrografik berk o’lka
C) O’lka tektonik faol va kuchli zilzila rayoni
D) O’rta Osiyo juda katta ichki o’lka
E) Barcha javob to’g’ri
7. O’rta Osiyo geografiyasining taraqqiyot tarixini necha bosqichga bo’lib o’rganamiz?
A) 6 bosqichga B) 7 bosqichga C) 5 bosqichga
D) 4 bosqichga E) 8 bosqichga
8. Ajdodlarimiz O’rta Osiyoda qachondan buyon yashab keladi?
A) 880 ming yildan beri
B) 800 ming yildan beri C) 700 ming yildan beri
D) 770 ming yildan beri E) 730 ming yildan beri
9. Xorazm, Baqtriya, So’g’diyona va Parfiyaga miloddan avvalgi VII-Vi asrlarda nima kirib keldi?
A) Sugorma dehqonchilik B) Chorvachilik
C) Qadimgi shahar madaniyati D) Qadimgi yozuv
E) Shahar hunarmandchiligi
10. Qadimgi Baqtriya davlati qaysi hududlarni egallagan?
A) Qashqadaryo va Zarafshon B) Murg’ob vodiysi
C) Tojikiston va Surxondaryo D) Quyi Amudaryo vohasi
E) Chirchiq Ohangaron vodiysi
11. “Chor unsur” kitobi qaysi O’rta Osiyolik mutafakkir qalamiga mansub?
A) Abu Rayhon Beruniy B) Abdurazzoq Samarqandiy
C) Abu Nasr Forobiy D) Abu Ali ibn Sino
E) Mirzo Abdulqodir Bedil
12. Geografiya jamiyati Toshkent shahrida nechanchi yilda tashkil etilgan?
A) 1897 yilda B) 1895 yilda C) 1888 yilda
D) 1902 yilda E) 1900 yilda
13. Pyotr –I tashabbusi bilan O’rta Osiyoga jo’natilgan ekspeditsiyaga kim rahbarlik qilgan?
A) Ivan Xoxlov B) Boris Pazuxin
C) Aleksand Bekovich-Cherkasskiy
D) Anton Jenkinson E) Marko Polo
14. O’rta Osiyo tog’larini ilmiy asosda tekshirishning yangi davrini ochib bergan olimni belgilang.
A) N.A.Seversov B) A.P Fedchenko C) I.V.Mushketov
D) Semyonov-Tyanshanskiy E) V.A.Obruchev
15. O’rta Osiyodagi hozirgi muzliklar, muzlik o’lkalarning geografiyasiva muzliklarning morfologiyasini qunt bilan o’rgangan, O’rta Osiyoga bag’ishlangan 128 ta ilmiy geografik asarlarning muallifi kim?
A) N.L. Korjenevskiy B) M.A. Menzbir C) D.N. Kashkarov
D) P. A. Baranov E) Ye. P. Koralin
16. Turon pasttekisligining okean sathidan o’rtacha balandligi qancha?
A) 50-100 m B) 100-150 m C) 150-200 m
D) 200-250 m E) 250-300 m
17. O’rta Osiyoning shimolidagi yassi baland tekisliklarni belgilang
A) To’rg’ay B) Orqaunguz C) Ustyurt
D) Betpaqdala E) Barcha javoblar to’g’ri
18. Qaysi davrda Alp burmalanisho ro’y bergan?
A) Paleogen B) Kembriy C) Neogen D) Yura E) Trias
19. Ural tog’larining janubiy davomi bo’lgan tog’larni belgilang
A) Mug’ojar tog’lari B) Qozog’iston past tog’lari
C) Saur tog’lari D) Boroxoro tog’lari E) Ketmon tog’i
20. Bakanas, Tokrov, Mointi, Sherubaynura daryolari qaysi tog’lar orasida vujudga kelgan?
A) Markaziy Tyanshan B) Shimoliy Tyanshan
C) G’arbiy Tyanshan
D) Qozog’iston past tog’lari E) Oloy
21. Tyanshan tog’ sistemasining eng shimolidagi tizmasi qaysi?
A) Orqaili Olatovi B) Jung’oriya Olatovi C) Kungay Olatovi
D) Terskay olatovi E) Qirg’iziston tizmasi
22. Ishim va Tobol daryolari havzasi bilan Orol havzasi orasidagi suvayirg’ichni belgilang.
A) Qozog’iston past tog’lari B) Mug’ojar tog’lari
C) To’rg’ay o’lkasi D) Betpaqdala E) Mo’yinqum
23. Qorniyoriq, Qoindi, Qoragiyo botiqlari qayerda joylashgan?
A) Turon pasttekisligi B) Kaspiybo’yi pasttekisligi
C) Orol bo’yi cho’llarida D) Mang’ishloq yarim orolida
E) Qizilqumda
24. Qoraqumning umumiy maydoni qancha?
A) 400 ming. kv. km B) 500 ming kv. km C) 350 ming kv. km
D) 450 ming kv. km E) 550 ming kv. Km
25. Qoraqum hududining necha foizi barxanlardan iborat?
A) 6-7 % B) 7-8 % C) 8-10 % D) 10-12% E) 12-14 %
26. O’rta Osiyoda suvdan unumli foydalanish maqsadida qurilgan suv inshootlarini belgilang.
A) Sardoba B) Koriz C) Doshqoq
D) Chirli Barcha javoblar to’g’ri E) Barcha javoblar to’g’ri
27. Qizilqum cho’li dengiz sathidan qancha balandda joylashgan?
A) 200-300 m B) 100-150 m C) 150-200 m
D) 300-350 m E) 350-400m
28. Farg’ona okrugi qaysi burmalanishda paydo bo’lgan?
А) Kaledon В) Gersin С) Kimmeriy Д) Baykal Е) Alp
29. Farg’ona vodiysi sharqdan g’arbga qanchaga cho’zilgan?
А) 200 km ga В) 100 km ga С) 50 km ga Д) 300 km ga Е) 400 km ga
30. Markaziy Farg’onadagi cho’llarni belgilang.
А) Mo’yinqum, Sarieshiketrov В) Yozyovon, Qoraqalpoq
С) Malikcho’l, Qarnob Д) Qarshi, Mirzacho’l
Е) To’g’ri javob yo’q
31. O’rta Osiyo tekisliklarining umumiy maydoni qancha?
А) 2 mln. kv. km В) 3 mln. kv. km С) 2.5 mln. kv. km
Д) 2.8 mln. kv. km Е) 2.9 mln. kv. Km
32. U o’rtacha balandlikdagi tog’ bo’lib, eng baland nuqtasi Rizo cho`qqisi-2942 m, Relyefida nurash va eroziya jarayonlari natijasida paydo bo`lgan shakllar ko`p uchraydi. Bu qaysi tog`?
А) Nurota В) Sovur tog`i С) Mug`ojor tog`lari
Д) Bo`kantog` Е) Kopettog`
33. O`rta Osiyo tekisliklarida eng ko`p tarqalgan relief tipi qaysi?
А) barxanlar В) do`ng qumlar С) botiqlar
Д) daryoda relyefi Е) sirtlar
34. Usti tekis, salgina to`lqinsimon bo`lib, qadimgi tog`li o`lkaning penerlenlashgan qoldiq shakllari qanday yuritiladi?
А) chinklar В) sirtlar С) platolar Д) kryajlar Е) morena
35. Qor chizig`i Pomirda necha metrdan o`tadi?
А) 4500-5000 m В) 5000-5500 m С) 5500-6000 m
Д) 6000-6500 m Е) 6500-7000 m
36. Muzlik qor suvlaridan to`yinuvchi daryolarni belgilang?
А) Panj В) Vaxsh С) Zarafshon
Д) Norinning yuqori qismi Е) barcha javoblar to`g`ri
37. O`rta Osiyo daryolarini qanday havzaga ajratish mumkin?
А) Kaspiy dengizi havzasi В) Turkmanistondagi berk havza
С) Ord dengizi havzasi Д) Balxash ko`li havzasi
Е) barcha javoblar to`g`ri
38. Orol ko`lining maydoni qancha?
А) 27 ming kv.km В) 35 ming kv.km С) 38 ming kv.km
Д) 40 ming kv.km Е) 45 ming kv.km
39. Sirdaryoning uzunligi belgilang?
А) 2540 km В) 2613 km С) 2740 km Д) 2982 km Е) 2880 km
40. Chirchiq daryosida xos bo`lmagan xususiyatni belgilang?
А) uzunligi 174 km В) havzasining maydoni 14240 kv.km
С) Chotqol, Ko`ksuv, Piskon daryolari nomi bilan boshlanadi
Д) Irmoqlari Igom, Oqsoqota
Е) Irmoqlari Kalas va Aris
41. Zarafshon daryosida xos bo`lmagan xususiyatni belgilang?
А) Strabon uni Pilotemet deb atagan
В) Mastchoh daryosini nomi bilan boshlanadi
С) Mastchohga Qpradaryo qo`shilgandan so`ng Zarafshon nomini oladi.
Д) Uzunligi 740 km, maydoni 42 ming kv.km
Е) Irmoqlari: Fandaryo, Makon, Kishtut
42. Qashqadaryo Qarshi vohasidan o`tgandan so`ng qanday nom bilan ataladi?
А) G`uzor daryo В) Maymanadaryo С) Yinnidaryo
Д) Tankoz Е) Yakkabog`
43. Issiqko`lda quyiluvchi eng katta daryo qaysi?
А) Tup daryosi В) Zergalan daryosi С) Chuv daryosi
Д) Lepsa daryosi Е) Ayoger daryosi
44. O`zbekistonda birinchi bo`lib qurilgan suv ombori belgilang?
А) chorloq suv ombori В) Tyabo`g`iz suv ombori
С) Tuyamo`yin suv ombori Д) Kattaqo`rg`on suv ombori
Е) Chordara suv ombori
45. Qashqadaryoda qurilgan suv ombori belgilang?
А) Tyabo`g`iz suv ombori В) Tuyamo`yin suv ombori
С) Chimqo`rg`on suv ombori
Д) Chordara suv ombori Е) Chorvoq suv ombori
46. Chala cho`l zonasining gidromorf tipli tuproqlarini belgilang?
А) o`tloq В) botqoq С) sho`rxok
Д) to`g`ri javob A,B,C Е) to`g`ri javob yo`q
47. Sur qo`ng`ir tuproqlar eng ko`p tarqalgan yerlarni belglang?
А) Ustyurt platosi В) Kaspiy dengizi sohili
С) Qarnob va Malik cho`l Д) Qizilqumdagi tanko tog` massivlari
Е) barcha javoblar to`g`ri
48. O`rta Osiyoda qancha o`simlik turi mavjud?
А) 8000 ga yaqin В) 9000 ga yaqin С) 10000 ga yaqin
Д) 11000 ga yaqin Е) 12000 ga yaqin
49. Yulduzo’t, ayiqtovon, erbaho, to`ng`izsirt, pushti qo`qongul. Bular qaysi zona o`simliklari?
А) Alp o`tloqlari В) O`tloq – dasht mintaqasida
С) tog` quruq dasht mintaqasida Д) tog` chala cho`l mintaqasi
Е) tog` cho`l mintaqasi
50. Zaharsiz ilonni belgilang?
А) Qum chrx iloni В) Kobra iloni С) Gurza iloni
Д) Qora ilon {Gadyuka} Е) Bo`g`ma ilon
II - variant
1. Qoratov, Ketmon, Kungay, Jung`oriya va Orqa Ili tog` tizmalari qaysi tog` tizmasiga kiradi?
А) Tyanshan В) Oloy С) Pomir Д) Kopetog` Е) Hindikush
2. Tyanshan tog`lari orasidagi hosil bo`lgan vodiylarni ajrating?
А) Chuv, Talas В) Ugom, Piskom С) Ko`ksuv, Chotqol
Д) Chirchiq, Ohangaron Е) barcha javob to`g`ri
3. Oloy tog` tizmalarini ajrating?
А) Oloy, Turkiston В) Zarafshon, Hisor С) Morguzor, Nurota
Д) Quljuqtog`, Tomditog`, Ovminzatog`
Е) barcha javoblar to`g`ri
4. O`rta Osiyo relyefida mutloq balandliklar orasidagi farq qanchaga teng?
А) 7690 В) 7556 С) 7822 Д) 7743 Е) 7584
5. Pomir tog` tizmalarini ajrating?
А) Darvor, Vanch, Yazg`ulom В) Shug`non, Shohdara
С) Shimoliy va Janubiy Alichur Д) Muzko`l, Qorategen, Bobotog`
Е) barcha javoblar to`g`ri
6. Farg`ona, Oloy, Turkiston, Zarafshon, Hisor tizmalari qaysi burmalanishda ko`tarilgan?
А) Kaledon В) Gersin С) Baykal Д) Kimmeriy Е) Alp
7. Qaysi erada O`rta Osiyoda burmalanish jarayoni kuchsiz bo`lgan?
А) Arxey В) Proterozoy С) Paleozoy Д) Mezazoy Е) Kaynazoy
8. Kuchli Alp burmalanishi qaysi davrdan boshlangan?
А) Bo`r В) Yura С) Neogen Д) Paleogen Е) Antropogen
9. Pliosenda Ustyurt platosi, Sariqamish botig`I, Kaspiy dengizi qirg`og`idagi pasttekisliklar. Amudaryo deltasi qaysi dengiz ostida bo`lgan?
А) Sarmat В) Tetis С) Kaspiy Д) Orol Е) Balxash
10. Boku, Xazar va Xvalin transgressiyalari qaysi davrda ro`y bergan?
А) Neogen В) To`rtlamchi С) Paleogen Д) Trias Е) Bo`r
11. O`rta Osiyo seysmik stansiyalarida yiliga o`rta hisobda qancha zilzila bo`lishi etiladi?
А) 500 ga yaqin В) 800 ga yaqin С) 1000 ga yaqin
Д) 1200 ga yaqin Е) 1500 ga yaqin
12. Olmaota, Andijon, Xorug`, Murg`ob shaharlari necha balli zilzila zonasida joylashgan?
А) 8 balli В) 9 balli С) 10 balli Д)11 balli Е)12 balli
13. Ko`kyong`oq, Qizilgiya, Sho`rob, Sulkta bular qanday konlar?
А) neft В) gaz С) temir Д) toshko`mir Е) mis
14. Orta Osiyoda oltingugurt qayerdan qazib olinadi?
А) Qoraqum markazidan В) Gugurt tog`dan
С) sho`rsuvdan Д) Chang`irtoshdan Е) barcha javoblar to`g`ri
15. Iqlimning juda kontinentalligi nimada namoyon boladi.
А) yil fasllari bo`yicha yog`inning taqsimlanishida
В) havo bosimlari farqida
С) yillik va sutkalik harorat farqining kattaligida
Д) qishda sibir antisiklanining vujudga kelishida
Е) to`g`ri javob yo`q
16. Yil davomida Quyosh nur sochib turadigan vaqt shimolda qanchani tashkil etadi?
А) 4447 soat В) 4320 soat С) 4288 soat Д) 4340 soat Е) 4500 soat
17. Yalpi quyosh radiatsiyasi shimolda qancha?
А) 100-110 kkal/sm² В) 120-125 kkal/sm² С) 140-150 kkal/sm²
Д) 160-170 kkal/sm² Е) 170-180 kkal/sm²
18. Cho`llarda yillik yog`in miqdori qancha?
А) 70-200 mm В) 50-150 mm С) 100-250 mm
Д) 150-200 mm Е) 200-250 mm
19. To`rtko`lda ehtimoliy bug`lanish yillik yog`in miqdoriga nisbatan necha marta ko`p?
А) 10 В) 17 С) 22 Д) 36 Е) 27
20. Minimal harorat O`rta Osiyoning shimolida qanchaga yetadi?
А) -50⁰ В) -42⁰ С) -38⁰ Д) -36⁰ Е) - 30⁰
21. O`rta Osiyoda yog`in-sochinning necha foizi qish va bahor oylarida to`g`ri keladi?
А) 50-60% В) 60-70% С) 70-90% Д) 80-95 % Е) 100 %
22. L.N.Babushkin O`rta Osiyo hududida nechta iqlimiy o`lkani ajratadi?
А) 2 В) 3 С) 4 Д) 5 Е) 6
23. O`rta Osiyoda qancha daryo va ko’llar mavjud?
А) 10000 ga yaqin daryo, 2000 ko’l
В) 8000 ga yaqin daryo, 1500 ko’l
С) 6000 ga yaqin daryo, 1000 ko’l
Д) 12000 ga yaqin daryo, 1000 ko’l
Е) 7000 ga yaqin daryo, 800 ko’l
24. Muzlik – qor suvlaridan to’yinuvchi daryolarni belgilang.
А) Norin, Tajan, Murg’ob В) Zarafshon, Qashqadaryo
С) Sangardak, G’ovasoy Д) Ohangaron, Aris, Kalas
Е) Panj, Vaxsh, Zarafshon
25. Qor suvlaridan to’yinuvchi daryolarni belgilang.
А) Chotqol, Piskom В) Qashqadaryo, Sangardak
С) Sirdaryo, Amudaryo Д) To’polon, Kofarnihon
Е) Norin, Panj daryolari
26. O’rta Osiyodagi eng loyqa suvli daryolarni belgilang.
А) Kushka, Atrek, Koshonsoy В) Sirdaryo, Amudaryo
С) Qoradaryo, Oqdayo Д) Panj, Bartang Е) Norin, Qashqadaryo
27. O’rta Osiyo ko’llarining necha foizi tekisliklarda joylashgan?
А) 60 %i В) 70 %i С) 80 %i Д) 90 %i Е) 95 %i
28. Amudaryo qayerdan boshlanadi?
А) Panj daryosi nomi bilan Pomirdan
В) Vaxsh daryosi nomi bilan tog’li Badaxshondan
С) Vohandaryo nomi bilan Hindikushdan
Д) Vaxjir nomi bilan Vrevskiy muzligidan
Е) Bartang nomi bilan Fedchenko muzligidan
29. Amudaryoning o’ng irmoqlarini ajrating.
А) Kofarnihon В) Surxondaryo С) Sheroboddaryo
Д) Qunduzdaryo Е) To’g’ri javob A,B,C
30. Amudaryoning uzunligi qancha?
А) Vaxjir -Vohandaryo bilan -2540 km, Panj daryosidan – 2394 km
В) Vaxjir -Vohandaryo bilan -2300 km, Panj daryosidan – 2248 km
С) Vaxjir -Vohandaryo bilan -2240 km, Panj daryosidan – 2132 km
Д) Vaxjir -Vohandaryo bilan -2630 km, Panj daryosidan –2050 km
Е) Vaxjir -Vohandaryo bilan – 2420 km, Panj daryosidan –2330 km
31. Sirdaryoning qadimgi irmoqlarini belgilang.
А) Pochchaota, Kosonsoy В) G’ovasoy, Chodoqsoy
С) Isfayramsoy, Shohimardon Д) So’x, Xo’jaboqirg’on
Е) barcha javoblar to’g’ri
32. Chirchiq daryosning uzunligi qancha?
А) 188 km В) 174 km С) 197 km Д) 207 km Е) 218 km
33. Kunges va Tekes daryolarining qo’shilishidan hosil bo’lgan daryoni belgilang.
А) Aris В) Kalas С) Ili Д) Norin Е) Qoradaryo
34. Qadimda Strabon Politemet deb atagan daryoning nomini belgilang.
А) Chuv В) Ili С) Chirchiq Д) Zarafshon Е) Norin
35. Qoratol, Lepsa, Ayaguz daryolari o’z suvini qayerga quyadi?
А) Issiqko’lga В) Balxashga С) Cho’llarda yo’qolib ketadi
Д) Sug’orishga butunlay sarflanadi Е) Ural daryosiga
36. Mastchoh daryosiga qaysi daryo kelib qo’shilgandan so’ng u Zarafshon nomini oladi?
А) Fandaryo В) Isfayramsoy С) Yazg’ulom
Д) Qoradaryo Е) Kishtut
37. Safedkuh va Siyohkuh tog’laridan boshlanib, uzunligi 1124 km, qor va bahorgi yomg’ir suvlaridan to’yinuvci daryo qaysi?
А) Pomir В) Zarafshon С) Tajan
Д) Qashqadaryo Е) Surxondaryo
38. Shimoliy qumli cho’llarni belgilang.
А) Balxashbo’yi cho’llari В) Mo’yinqum
С) Orolbo’yi Qoraqumi
Д) Katta va Kichik Bo’rsiq qumlari
Е) Barcha javoblar to’g’ri
39. Bo’z tuproqli yerlar qayerda uchraydi?
А) 100- 300 m dan, 900- 1200 m balandlikdagi joylarda
В) 300- 500 m dan, 1200- 1400 m balandlikdagi joylarda
С) 500- 700 m dan, 1300- 1400 m balandlikdagi joylarda
Д) 600- 700 m dan, 1200- 1500 m balandlikdagi joylarda
Е) 700- 800 m dan, 1400- 1600 m balandlikdagi joylarda
40. O’rta Osiyodagi introzonal tuproq tiplarini ajrating.
А) O’tloq tuproqlar В) Botqoq tuproqlar С) Sho’rxoklar
Д) Taqirlar Е) Barcha javoblar to’g’ri
41. To’q tusli bo’z tuproqda chirindi miqdori va chirindi qatlami qancha?
А) 2-6 % 100-110 sm В) 3-4 % 80- 120 sm
С) 4-5 % 90- 120 sm Д) 5-6 % 110- 120 sm
Е) 6-7 % 120- 130 sm
42. Tog’ quruq dasht mintaqasida qanday tuproqlar tarqalgan?
А) sur-qo’ng’ir В) to’q tusli bo’z С) kashtan tuproqlar
Д) jigarrang tuproqlar Е) tog’- o’tloq
43. O’rta Osiyoda qancha o’simlik turi mavjud?
А) 7000 dan ortiq В) 8000 dan ortiq С) 9000 dan ortiq
Д) 10 000 dan ortiq Е) 11 000dan ortiq
44. Dasht o’simliklari qayerda tarqalgan?
А) Mug’ojar etaklarida В) To’rg’ay platosida
С) Qozog’iston past tog’larida Д) 50-52 % sh. k. dan shimolda
Е) barcha javoblar to’g’ri
45. Qumli muhitda o’suvchi o’simliklar qanday nomlanadi?
А) Psammofitlar В) Kserofitlar С) Mezokserofitlar
Д) Gidrofitlar Е) Efemeroidlar
46. Na’matak, qoraqand, uchqat, tabulg’u kabi butalar qaysi mantaqada o’sadi?
А) Cho’l mintaqasida В) Tog’ mintaqasida
С) Adir mintaqasida Д) Yaylov mintaqasida
Е) barcha javoblar to’g’ri
47. …..da daraxtlardan turong’il, shumtol, jiyda, butalardan yulg’un, tol, oq va qora ching’il, o’tlardan savag’ich, sho’rajriq, qamish, yakan o’sadi.
А) Yaylov В) Tog’ С) To’qay Д) O’tloq Е) Dasht
48. Chala cho’lning eng ko’p tarqalgan hayvon turi?
А) Qulon В) Qo’shoyoq С) Oqquray
Д) Yumronqoziq Е) Oqsichqon
49. Jayra, ayiq, to’ng’iz, bo’rsiq qanday zona hayvonlari?
А) Tog’ quruq dasht В) Tog’ –yaylov С) Igna bargli o’rmon
Д) Tog’- chala cho’l Е) Bargli o’rmon
50. Yaylov mintaqasi qancha balandlikdan boshlanadi?
А) 2700-2800 m dan В) 2900-3100 m dan С) 3100-3300 m dan
Д) 3300- 3500 m dan Е) 3500- 3700 m dan
III variant
1. “Iqlimlar kitobi” asarining muallifi kim?
А) Abul Hasan Ali Ma’sudiy В) Abu Ishoq Istaxriy
С) Yoqut Ibn Abdulla Д) Ibn Xordadbek Е) Ibn Batuta
2. Quyidagi asarlardan qaysi biri Abu Rayhon Beruniyning qalamiga mansub emas?
А) “Kitobi at-tavqim” В) “Kitobi tahdid” С) “Suratul arz”
Д) “Osorul boqiya” Е) “Iqlimning bo`linishi”
3. Aleksandr Gumboldtning Tyanshan tog`lari vulkanik yo`l bilan hosil bo`lgan degan fikrlarining noto`g`ri ekanligini qaysi olim isbotladi?
А) P.D.Semyonov Tyanshanskiy В) N.ASeversov
С) A.P.Fedchenko Д) I.V.Musheitov Е) V.A. Obruchev
4. “Issiqko`l”, “Turkmanistonning relyefi”, “O`rta Osiyoning iqlimi qurg`oqchillashib qoladimi” asarlarining muallifi kim?
А) N.S.Korjenevskiy В) N.A.Zarudniy С) G.E.Grum-Grjimaylo
Д) L.S.Berg Е) E.P.Karovin
5. Turon past tekisligining shimolidagi platolarni ajrating?
А) To`rg`ay В) Orqaungiz С) Ustyurt
Д) Betpaqdala Е) barcha javoblar to`g`ri
6. O`rta Osiyo hududida dastlabki quruqlik qayerdan boshlangan?
А) shimol va janubdan В) shimol va shimoli –sharqdan
С) g`arb va sharqdan Д) sharq va janubdan
Е) g`arb va janubdan
7. Qaysi davrda iqlim juda nam va issiq bo`lgan, o`simlik va daraxtlar barq urib o`sgan?
А) bo`r В) yura С) trias Д) paleogen Е) neogen
8. O`rta Osiyo tog`larining gersin kantakt zonalarida qanday foydali qazilmalar bor?
А) oltin, folfram, kadmiy В) molibden, vismet, vanadiy
С) mis, kumush, temir, simob Д) qo`rg`oshin, rux, qalay, surma
Е) barcha javoblar to`g`ri
9. Yil davomida quyosh nur sochib turadigan vaqt janubda qanchaga teng?
А) 4483 soat В) 4670 soat С) 4740 soat Д) 4880 soat Е) 4920 soat
10. Yalpi quyosh radiatsiyasi janubda qancha ?
А) 160-165 kkal/ sm² В) 170-175 kkal/sm² С) 180-185 kkal/sm²
Д) 190-195 kkal/sm² Е) 200-205 kkal/sm²
11. Fedchenko, Sug`ron, Garmo, Fortambek muzliklari qaysi tog’da joylashgan?
А) Orqa Oloy tizmasida В) Badaxshonda С) Markaziy Tyanshanda
Д) Fanlar Akademiyasi tizmasida Е) to`g`ri javob yo`q
12. Iqlimshunos olim B.A.Alisov O`rta Osiyo hududida nechta iqlimiy oblastni ajratgan?
А) 3 В) 4 С) 5 Д) 6 Е) 7
13. Xorgos, Talg`ar, Charin, Chilik daryolari qaysi daryoning irmoqlari?
А) Norin В) Ili С) Sirdaryo Д) Amudaryo Е) Chuv
14. Qaysi daryo havzasidan Darg’om, Narpay, Shohrud, Vobkentdaryo kabi kanallar o’tkazilgan?
А) Sirdaryo В) Amudaryo С) Zarafshon
Д) Qashqadaryo Е) Chirchiq
15. Orol ko’lining maydoni 2000 yilda qancha?
А) 30300 km² В) 68300 km² С) 34500 km²
Д) 27000 km² Е) 20000 km²
16. Tektonik jarayonlar asosida vujudga kelgan cho’kmalarda hosil bo’lgan ko’llarni belgilang.
А) Issiqko’l В) Sonko’l С) Chatirko’l Д) Qorako’l Е) barcha javoblar to’g’ri
17. Balxash ko’lining eng chuqur joyi qanchaga teng?
А) 26,5 m В) 28 m С) 32 m Д) 34 m Е) 36 m
18. Issiqko’lni shimolda va janubda qaysi tog’lar o’rab turadi?
А) Shimolda Kungay, janubda Terskay Olatovi
В) Shimolda Terskay, janubda Kungay Olatovi
С) Shimolda Ketmon, janubda Jung’oriya Olatovi
Д) Shimolda Torbo’g’atoy, janubda Jung’oriya Olatovi
Е) To’g’ri javob yo’q.
19. Issiqko’l dengiz sathidan qancha balandda joylashgan?
А) 1609 m В) 1770 m С) 1380 m Д) 1420 m Е) 1340 m
20. Ko’lning g’arbida “ulan” sharqida, sharqida “santos” shamoli esadi, unga 80 dan ortiq daryo quyiladi, lekin bitta ham daryo chiqmaydi, ko’lda atigi 11 xil baliq turi bor. Bu ko’l qaysi?
А) Balxash В) Issiqko’l С) Iskandarko’l Д) Sonko’l Е) Chatirko’l
21. Morena to’sishidan hosil bo’lgan ko’lni belgilang.
А) Balxash В) Issiqko’l С) Iskandarko’l Д) Sonko’l Е) Chatirko’l
22. Tog’larning qulashidan hosil bo’lgan ko’llarni belgilang.
А) Sarez ko’li В) Zo’rko’l С) Yashilko’l
Д) To’g’ri javob A,B,C Е) To’g’ri javob yo’q
23. O’rta Osiyo hududidagi artesian havzasini belgilang.
А) Qoraqum В) G’arbiy Turkmaniston С) To’rg’ay
Д) Sirdayo va Chuv Е) Barcha javoblar to’g’ri
24. Tuproq hosil bo;lishida qaysi omilning ta’siri katta?
А) Quyosh radiatsiyasi В) Harorat va yog’in С) Mavsumiy shamollar
Д) Doimiy shamollar Е) Hayvonot daunyosining
25. Subalp mintaqa qayerdan boshlanadi?
А) Orqaili Olatovida 1500-1600 m dan
В) G’arbiy Tyanshanda 2500-2600 m dan
С) Farg’ona tizmasida 2500-2600 m dan
Д) Oloy vodiysida 3100-3200 m dan
Е) barcha javoblar to’g’ri
26. Kichik provinsiyalar har biridan qanday xususiyatiga ko’ra ajralib turadi?
А) morfostrukturasiga ko’ra hududining umumiyligi
В) vujudga kelishi va rivojlanish tarixining umumiyligi
С) hududning o’ziga xos zonal topi
Д) to’g’ri javob A,B,C
Е) to’g’ri javob yo’q
27. L.N. Babushkin va N.A. Kogayning tabiiy geografik rayonlashtirishida qabul qilgan taksonomik sistemasining 5- pog’onasi qanday nomlanadi?
А) provinsiya В) kichik provinsiya С) okrug
Д) tabiiy geografik rayon Е) o’lka
28. Mang’ishloq past tog’lari, Ustyurt platosi, Orolbo’yi Qoraqumi’ To’rg’ay supasimon o’lkasi, Sirdaryo allyuvial tekisliklari qaysi provinsiyaga kiradi?
А) Markaziy Qozog’iston В) Turon provinsiyasi
С) Jung’oriya Tyanshan Д) To’g’ri javob A,B
Е) To’g’ri javob A,B,C
29. Markaziy Qozog’iston provinsiyasida nechta okrug ajratiladi?
А) 3 ta В) 4 ta С) 5 ta Д) 6 ta Е) 7 ta
30. Qozog’iston past tog’larining baland nuqtasi qaysi?
А) Qarqarali В) Kent С) Ulug’tog’ Д) Qizilray Е) Chingiztog’
31. Qaysi plato g’arbda Sarisuv daryosi quyi oqimidansharqda Balxash ko’lining sharqiy sohiligacha 450-500 km masofagda cho’zilib yotadi?
А) Ustyurt platosi В) Mo’yinqum platosi С) Betpaqdala platosi
Д) Orqaunguz platosi Е) to’g’ri javob yo’q
32. Orolbo’yi qumli cho’llari okrugiga qayerlar kiradi?
A) Katta Bo’rsiq qum B) Kichik Bo’rsiq qum
C) Orol bo’yi Qoraqumi D) to’g’ri javob A,B
E) To’g’ri javob A,B,C
33. Ustyurtning tabiiy chegarasini belgilang.
A) Cho’llar B) Platolar C) Chinklar D) Qirlar E) pastliklar
34. Ichki Tyanshan relyefida keng tarqalgan usti tekis, salgina to’lqinsimon yerlar qanday ataladi?
A) Sirtlar B) Platolar C) Chinklar D) Qirlar E) Vodiylar
35. Tovqum, Sarieshiketrov, Luqqum massivlari qayerda joylashgan?
A) Mo’yinqumda B) Betpaqdalada
C) Balxashbo’yi qumli cho’lida
D) Orol bo’yi Qoraqumida E) to’g’ri javob yo’q
36. Orqaili, Qirg’iz, Kungay va Terskay Olatovi, Ketrmon, Qorat, Boroxoro tog’lari qaysi tog’ tizmasiga kiradi?
A) Shimoliy Tyanshan B) Markaziy Qozog’iston
C) G’arbiy Tyanshan D) Janubiy Tyanshan E) Oloy
37. Markaziy Tyanshan tizmalarini ajrating.
A) Oqshiyroq, Borqolday B) Norintog’, Yomontog’
C) Otboshi, Yetimtog’ D) Farg’ona, Ko’kshag’altov
E) barcha javoblar to’g’ri
38. Tyanshanning eng baland cho’qqilari G’alaba (7439m), Xontangri (6995m), Marmardevor (6134m) qaysi okrugda joylashgan?
A) Shimoliy Tyanshan B) Markaziy Tyanshan
C) G’arbiy Tyanshan D) Janubiy tyanshan
E) To’g’ri javob yo’q
39. Turon provinsiyasining maydoni qancha?
A) 1,2 mln. kv. km. B) 1,8 mln. kv. km C) 2,2 mln. kv. km
D) 2,8 mln. kv. km E) 3 mln. kv. km
40. Turon provinsiyasi maydonining qanchasini tekislik va tog’lik egallaydi?
A) 67% i tog’lik, 33%i tekislik
B) 67% i tekislik, 33%i tog’lik
C) 83% i tekislik, 17%i tog’lik
D) 77% i tekislik tog’lik, 23%i tog’lik
E) 85% i tekislik tog’lik, 15%i tog’lik
41. Relyefning asosiy shakllari: eol qumliklar, past tog’lar atrofidagi prolyuvialshleyflar, platolar, oqimsiz botiqlar va qadimgi daryo o’zanlari bo’lgan cho’lni belgilang.
A) Mo’yinqum
B) Balxashbo’yi qumli cho’llari
C) Qoraqum D) Qizilqum E) Ustyurt
42. Shimolda Oloyorti, Sharqda sariko’l, janubda Hindikush, janubi-g’arbda Lola tizmalari bilan o’ralgan tog’ni belgilang.
A) Farg’ona B) Oloy C) Pomir D) Qurama E) Hisor
43. Farg’ona vodiysini janubdan qaysi tog’ o’rab turadi?
A) Oloy B) Turkiston C) Zarafshon D) Qurama
E) To’g’ri javob A,B
44. Ugom tog’ining eng baland cho’qqisini belgilang
A) Manas B) Sayram C) Maydontol D) Muzbel E) Arashon
45. Taxtaqoracha dovoni qaysi tog’ tizmasida
A) Oloy B) Turkiston C) Zarafshon D) Qurama E) Chotqol
46.Qashqadaryoning irmoqlarini belgilang.
A) Jinnidaryo B) Oqsuv, Tanxoz C) Yakkabog’ D) G’uzordaryo
E) barcha javoblar to’g’ri
47. Sangardak, Xo’jaipok daryolari qaysi daryo irmoqlari?
A) Chirchiq B) Surxondaryo C) Qashqadaryo
D) Zarafshon E) Ohangaron
48. Kaspiy dengizining Esenquli qo’ltig’iga quyiluvchi daryoni belgilang.
A) Murg’ob B) Tajan C) Atrek D) Alichur E) Oqsuv
49. Tyanshandagi muzliklarni belgilang.
A) Inilchek B) Mushketov C) Koindi D) Reznichenko
E) barcha javoblar to’g’ri
50.Farg’ona tizmasidagi dovonlarni belgilang.
A) Mart dovoni B) Taxtalik dovoni C) Kugart dovoni
D) Yassi va Suyak dovoni E) Barcha javoblar to’g’ri

O’ZBЕКISTОN TАBIIY GЕОGRАFIYASI

I – ваriаnt

1. Qаyеrlаrdа mаmlакаtimizning eng chеkkа shimоliy vа jаnubiy nuqtаlаri jоylаshgаn?

1. 
   Ustuyrt пlаtоsining shiмоliy–shаrqiy chеkkаsidа, Tеrmiz shаhrining jаnubidа
   
2. 
   Ustuyrt пlаtоsining shimоli-g’аrbidа Kushkа shаhridа
   
3. 
   Qizilqumning shimоliy chеkkаsidа, Tеrmiz shаhrining jаnubidа
   
4. 
   Piskоm tоg’ tizmаsining Qоzоg’istоn bilаn chеgаrа qismidа vа Кo’lоb shаhridа
   
5. 
   Qizilqumning sharqiy chеkkаsidа, Tеrmiz shаhrining jаnubidа
   

2. Qaysi hududlar “Xorazm vohasi” deb ataladi?
a) Amudaryoning chap sohili
b) Xorazm viloyati egallagan hudud
s) Amudaryoning quyi qismining o`ng va chap sohillari
d) Toshhovuz viloyatidan tashqari Amudaryoning quyi qismi
e) Amudaryoning o’ng sohili
3. O’zbекistоndagi eng sersuv daryoni belgilang.
a) Amudaryo b) Zarafshon s) Sirdaryo d) Norin e Ili
4. Hisor tog’larida uchraydigan va qo’riqlanadigan hayvonlar guruhini belgilang.
a) Jayron, olako’zan, qunduz, bo’rsiq
b) bo’rsiq’ sayg’oq, qunduz, suvsar
s) suvsar, latcha, hongul, ayiq
d) ayiq, ilvirs, arhar, morho’r
e) suvsar, ayiq
5. O’zbekistonda tog’ mintaqasi qanday balandlikdan boshlanadi?
a) 600 metrdan b) 800 metrdan s) 1000 metrdan
d) 1200 metrdan e) 1400 metrdan
6. Qaysi paytda ko’proq “Afg’on” shamoli esadi?
a) yozda b) kuzda s) bahorda d) qishda e) javoblar noto’g’ri
7. Amir Temur darvozasi qaysi darada joylashgan?
a) Zomin b) Ho’jaipak s) Sangzor d) Qizilsuv e) Mirzacho’l
8. Markaziy Tyanshan tog’larining sharqiy qismi qaysi tog’ tizmasi bilan o’ralgan?
a) Farg’ona b) Ko’kshag’altog’ s) Sarijoz
d) Inilchek e) Terskay olatog’i
9. Markaziy Tyanshan tog’larining shimoliy qismi qaysi tog’ tizmasi bilan o’ralgan?
a) Farg’ona b) Ko’kshag’altog’ s) Terskay olatog’i
d) Inilchek e) Sarijoz
10. Qaysi tog’ tizmasi bilan Markaziy Tyanshan tog’larining janubi-g’arbiy qismi o’ralgan?
a) Inilchek b) Ko’kshag’altog’ s) Terskay olatog’i
d) Farg’ona e) Sarijoz
11. Tyanshan tog’ tizimi qaysi davlatlar hududida joylashgan?
a) O’zbekiston b) Qozog’iston s) Qirg’iziston
d) Xitoy e)hammasining
12. O’zbekiston hududi qaysi davrda oxirgi marta dengiz ostida bo’lgan?
a) paleogen b) neogen s) antropogen d) uyra e) trias
13. O’zbekiston hududining necha foyzini tekisliklar tashkil etadi?
a) 48,2 b) 54,5 s) 82 d) 78,7 e) 22.2
14. O’zbekistonning shimoli va janubida yoz necha kun davom etadi?
a) 127, 139 kun b) 110, 160 kun s) 125, 155 kun
d) 140, 162 kun e)137. 138
15. Qashqadaryo vodiysida qanday qumli cho’l joylashgan?
a) Kattaqum b) Sandiqli s) Qarshi d) Yomonqum e) Qarnob
16. O`zbekiston Markaziy Osiyoning qaysi qismida joylashgan?
a) Shimoliy qismida b) Janubiy qismida
s) G`arbiy qismida d) Markaziy qismida e) Janubiy - G`arbiyqismida
17. O`zbekiston hududining necha foizi tog`li hududdan iborat?
a) 30,3 b) 40,3 s) 22,3 d) 21,3 e) 43.0
18. Quyidagi qaysi tabiiy hududiy komplekslar O`zbekistonning tekislik qismiga mansub?
a) Zarafshon b) Qizilqum s) Surxondaryo
d) Qashqadaryo e) Norin
19. O`zbekistonda eng issiq harorat kuzatilgan joyni ko`rsating?
a) Nukus b) Urganch s) Toshkent d) Termiz e) Nukus
20. O`zbekistonning eng baland tog` cho`qqisi qanday nomlanadi?
a) Katta Chimyon b) Hayotboshi s) Hazrat Sulton
d) Manas e) Ho’jaipak
21. O`zbekistonning eng baland tog` cho`qqisi necha metrga teng?
a) 3555 m b) 4643 m s) 5664 m d) 6673 m e) 6666 m
22.O`zbekistonda adir mintaqasi dengiz sathidan qanday balandliklarda joylashgan?
a) 200-800 metrgacha b) 300-1000 metrgacha
s) 400-1200 metrgacha d) 500-1400 metrgacha e) 600- 1600 m
23. O`zbekistondagi yaylovlar maydoni qancha?
a) 21,5 mln.ga b) 18,8 mln.ga s) 15,7 mln.ga
d) 13,5 mln.ga e) 12.7mln.ga
24. O`zbekistonda qanday cho`llarda sho`ralar o`sadi?
a) lyossli b) gilli s) sho`rxok d) qumli e) bo’z
25. Tomditog`, Quljiqtog`, Sultonuvays tog`lari mutloq balandliklariga qarab qanday tog`larga kiradi?
a) o`rtacha b) juda baland s) past d) baland e) qoldiq tog’latga
26. O`zbekistonning barcha vodiylarida tog` vodiy shamollari qanday esadi?
a) chang to`zonli b) dovul tarzida
s) kunduzi tog`dan vodiyga, kechasi vodiydan tog`ga
d) kunduzi vodiydan tog`ga, kechasi tog`dan vodiyga
e) issiq shamol
27. O`zbekiston tekislik qismi tabiiy geografik o`lkalarga bo`linadi?
a) Ustyurt, Quyi Amudaryo, Qizilqum, Qashqadaryo
b) Ustyurt, Quyi Amudaryo, Qizilqum
s) Surxondaryo, Qashqadaryo, Qizilqum
d) Qizilqum, Mirzacho`l, Quyi Amudaryo
e) Surxondaryo, Qizilqum, Zarafshon
28. Qoraqum va Qizilqum cho`llarida asosiy relyef hosil qiluvchi omil nima?
a) Qadimgi degiz cho`kindisi b) Kimyoviy nurash va diflatsiya
s) Nurash va shamol d) Quyosh radiatsiyasi e) suv
29. Qayshi daryolar Sirdaryoga o`ngdan qo`shiladi?
a) Qoradaryo, So`x, Isfayramsoy
b) Ohangaron, Chirchiq, Kalas
s) Ili, Chu, Chirchiq d) Ares, Ili, Chu e) Chirchiq, So`x,
30. Sizot va tashlama suvlardan hosil bo`lgan ko`llarni belgilang?
a) Sonko`l, Qorako`l b) Sariqamish, Sarez
s) Arnasoy, Haydarko`l d) Balxash, Aydar e) Qorako`l, Balxash
31. Norin, Ili daryolari va Qoraqum kanalida qanday suv omborlari qurilgan?
a) To`xtag`ul, Andijon, Qayroqum
b) Qopchig`ay, Quyimazor, Qoraqum
s) Chordara, To`xtag`ul, Tolimarjon
d) Qopchig`ay, To`xtag`ul, Xovisxon
e) To`xtag`ul, Qayroqum
32. Hozirga qadar O`zbekistonda qancha foydali qazilma konlari va ma’dan namoyon bo`lgan?
a) 2,7 mingdan ziyod b) 1,7 mingdan ziyod
s) 1,5 mingdan ziyod d) 5,6 mingdan ziyod e) 3,7 mingdan ziyod
33. Qizilqum cho`lida joylashgan past tog`larni belgilang?
1. Bukantog` 2. Nurota 3. Tomditog` 4. Ovminzatog` 5. Tengiztog` 6. Sultonuvays 7. G`abdintog` 8. Qoratog` 9. Quljiqtog` 10. Ko`hitang
a) 1,2,3,9,10 b) 1,3,6,4,9
s) 1,3,5,7,8 d) 1,3,4,5,6 e) 1,,6,4,
34. Mavsumiy qor va yomg`ir suvlardan qaysi daryolar to`yinadi?
a) Murg`ob, Tajan, Atrek, Sherobod daryo
b) Ohargaron, Qashqadaryo, Ili, Chu
s) Zarafshon, Ili, Surxondaryo, Chirchiq
d) Sirdaryo, Qoradaryo, To`rg`ay norin
e) Ili, Surxondaryo, Chu
35. Qizilqumdagi sochma oltin konlarini belgilang?
a) Muruntog`, Ko’kpatas b) Muruntog`, Mingbuloq
s) Zarafshon, Ovminzatog` d) Muruntog`, Nurota va Oqtog`
e) Ili, Surxondaryo
36. O`zbekistonda kuchli o`zgargan tabiat komplekslariga qaysi hududlar kiradi?
a) Qizilqum, Qarshi, Forish, Markaziy Farg`ona cho`llari
b) Surxon sherobod, Quyi Amudaryo, Qizilqum
s) Mirzacho`l, Farg`ona vodiysi, Zarafshon vodiysi
d) Quyi Amudaryo, Qizilqum, Forish
e) To`g`ri javob yo`q
37. VI – VII asrlar dunyo xaritasida geografik tassavurni tasvirlagan, Qadimgi turkey tillar, qadimgi turkey tillar qomusini yaratgan olimni belgilang.
a) Abu Nasr Forobiy b) Ahmad Farg’oniy s) Abu Abdullo Xorazmiy d) Mahmud Qoshg’ariy e) Abu Rayhon Beruniy
38. Markaziy Osiyodagi qo`ng`ir va toshko`mir konlariga eng boy mamlakatni ko`rsating?
a) O`zbekiston b) Qirg`iziston s) Tojikiston
d) Qozog`iston e) Turkmaniston
39. Nukus Toshkentdan shumoli g`arbda 950 km uzoqlikda joylashgan 1: 10000000 masshtabda bu masofa necha smni tashkil etadi?
a) 9500 b) 95 s) 9,5 d) 950 e) 95000
40. Andijon Toshkentdan janubiy sharqda 400 km uzoqlikda joylashgan 1: 10000 nasshtabda bum sofa necha smni tashkil etadi?
a) 4000 b) 400 s) 40 d) 45 e) 40000
41. Namangan Toshkentdan sharqda 320 km uzoqlikda joylashgan 1: 100000000 masshtabda bu masofa necha smni tashkil etadi?
a) 3200 b) 32 s) 320 d) 3,2 e) 32000
42. Termiz Toshkentdan janubda 720 km uzoqlikda joylashgan 1: 500000 masshtabda bu masofa necha smni tashkil etadi?
a) 1440 b) 1,44 s) 14,4 d) 144 e) 14400
43. G`azalkent Toshkentdan shumoli sharqda 60 km uzoqlikda joylashgan 1: 50000 masshtabda bu masofa necha smni tashkil etadi?
a) 1200 b) 1,2 s) 1,25 d) 12,5 e) 120
44. 1: 1000000 masshtabli xaritada Tokentdan Urganchgacha bo`lgan masofa 80 sm. Shu masofani klometrga aylantiring?
a) 800 b) 600 s) 900 d) 80 e) 8000
45. 1: 10000000 masshtabli kartada Toshkentdan Qohiragaa bo`lgan masofa 50sm . shu masofani kmetrga aylantiring?
a) 500 b) 5000 s) 10000 d) 2700 e) 4500
46. 1: 50000000 mashtabli kartada Toshkentdan Buenos- Ayresgacha bo`lgan masofa 30 sm . shu masofani kliometrga aylantiring.
a) 5000 b) 10000 s) 15000 d) 20000 e) 25000
47. Qum do’nglari nima deb ataladi?
a) Dyuna b) barxan s) to’zima d) qum tepalari e) qumtog’
48. Chorvoq suv ombori okean sathidan necha metr balandlikda?
a) 500-600 m b)600-800 s) 800-1000
d) 1000- 1250 e) 1250-1500
49. Organik nurash nimalar ta’sirida yuz beradi?
a)bakteriyalar, zamburug’lar, lishayniklar, o’tlar va boshqa o’simliklar
b)igna va keng bargli daraxtlar, mox va lishayniklar boshqa o’simliklar
s) moxlar, lishayniklar, o’tlar va boshqa o’simliklar
d) kislotalar, ishqorlar, shamol va boshqalar
e) ishqorlar, kislotalar, shamol, suv va boshqalar
50. Juda ko’p vaqt davom etgan tog’ hosil bo’lish bosqichini belgilang.
a) baykal b) kaleydon s) gersin d) mezozoy e) al’p
II variant
1. Markaziy Tyanshan tog`larining shimoliy qismi qaysi tog` tizmasi bilan o`raglan?
a) Farg`ona b) Ko`kshag`al s) Terskay Olatovi
d) Oq Shiyroq e) Norintog`
2. Qaysi tog` tizmasi bilan Markaziy Tyanshan tog`larining janubi-g`arbiy qismi o`ralgan?
a) Ko`kshag`altog` b) Terskay Olatovi
s) Oq Shiyroq d) Norintog` e) Farg`ona
3. Issiqko`l yon atrofidagi joylarda Yanvarning o`rtacha harorati qancha?
a) -15⁰ dan past tushmaydi.
b) -12⁰ s) -8⁰ d) -6⁰ e) -3⁰ dan past tushmaydi.
4. Jarliklar asosan qayerlarda hosil bo’ladi?
a) pasttekisliklarda b)tekisliklarda s)past – baland tekisliklarda
d) daryo qirg’oqlarida e) dengiz qirg’oqlarida
5. Vaqt o’tishi bilan jarliklar nimalarga aylanadi?
a) pasttekisliklarga b) tekisliklarga s)soylarga
d) tepaliklarga e) yassi tekisliklarga
6. Turli balandlik va shakldagi tepaliklar va qumli tizmalar qanday nomlanadi?
a) barxanlar b) duynalar s) qum tepalar
d) jarliklar e) tepaliklar
7. Dyunalarning balandligi qanchaga etadi?
a) 5 m gacha b) 2-4 m s) 4-8 m d)10-12 m e) 100-200 m
8. Quruqlikda keng tarqalgan balandlikni metrda belgilang.
a) 5000m dan ortiq b) 4000m dan ortiq s) 3000m dan ortiq
d) 2000 m dan ortiq e) 1000 m dan ortiq
9. Toshqin vaqtida daryo qirg’og’dan toshib, vodiysining qaysi qismini suv bosadi?
a) daryo qayrini b) daryo vodiysini s) daryo mansabini
d) daryo manbayni e) daryo o’zanini
10. O`zbekiston hududining necha foizi tekisliklardan iborat?
a) 59,1 % b) 66,6 % s) 78,7 % d) 83,4 % e) 87,3 %
11. O`zbekiston hududining necha foizi tog`liklardan va tog` oralig`i botiqlaridan iborat?
a) 41,0 b) 43,3 s) 21,3 d) 16,6 e) 12,7
12. Qanday chegara suvarg’ichdeb ataladi?
a)daryo hafzalari orasidagi b) daryo o’zanlari orasidagi
s) daryo vodiylari orasidagi d)daryo mansablari orasidagi
e) daryo manbalari orasidagi
13. Agar tog’ etagida yoz mavsumida havo harorati o’rtacha musbat 20⁰ S atrofida bo’lsa, 4 km balandlikda u qancha darajani tashkil etadi?
a) +2⁰ S b) +4⁰ S s) -2⁰ S d) -4⁰ S e) -8⁰ S
14. Agar tog’ etagida havo harorati o’rtacha musbat 12⁰ S atrofida bo’lsa va cho’qqisida manfiy 30⁰ S bo’lsa, uning balandligi necha km ni tashkil etadi?
a) 3 km b) 4 km s) 7 km d) 8 km e) 5 km
15. Qaysi asbob nomi “og’irlik o’lchagich” ma’nosini anglatadi? a) kurvimetr b) kompas s) ionometr d) barometr e) aneroid
16. O`zbekistonda adir mintaqasi dengiz sathidan qanday balandliklarda joylashgan?
a) 200-800 metrgacha b) 300-1000 metrgacha
s) 400-1200 metrgacha d) 500-1400 metrgacha
e) 600-1600 metrgacha
17. O`zbekistondagi yaylovlar maydoni qancha gektarni tashkil etadi?
a) 21,5 mln ga b) 18,8 mln ga s) 15,7 mln ga
d) 13,5 mln ga e) 10,2 mln ga
18. Zarafshon daryosi qirg’oqlarida qanday tuproqlar keng tarqalgan?
a)oddiy bo’z, bo’z voha b) bo’z voha, qayir s) qayir, voha taqir
d) taqir voha och bo’z e) qadimdan sug’oriladigano’tloq voha
19. Tog’lardagi birinchi mintaqa qaysi tabiat zonasiga to’g’ri keladi?
a) tog’lar joylashgan tabiat zonasiga
b) balandlik mintaqalarining o’rta va past qismiga to’g’ri keladi
s) balandlik mintaqalarining o’rta qismiga to’g’ri keladi
d) balandlik mintaqalarining oxirgi zonasiga to’g’ri keladi
e) hammasi to’g’ri
20. O`zbekistonning barcha vodiylarida tog` - vodiy shamollari qanday esadi?
a) chang-to`zonli, issiq va quruq b) kuchli, dovul tarzida
s) kunduzi tog`dan vodiyga, kechasi vodiydan toqqa
d) kunduzi vodiydan toqqa, tunda tog`dan vodiyga
e) namli, iliq shamol tarzida
21. O`zbekiston tekislik qismi qanday tabiiy – geografik o`lkalarga bo`linadi?
a) Ustyurt, Quyi Amudaryo, Qizilqum, Qashqadaryo
b) Ustyurt, Quyi Amudaryo, Qizilqum
s) Surxondaryo, Qashqadaryo, Qizilqum
d) Qizilqum, Mirzacho`l, Quyi Amudaryo
e) Quyi Amudaryo, Zarafshon vodiysi, Mirzacho`l
22. Qoraqum va Qizilqum cho`llarida asosiy relief hosil qiluvchi omil nima?
a) qadimgi dengiz cho`kindisi b) kimyoviy nurash va deflyatsiya
s) nurash va shamol d) quyosh radiatsiyasi e) yog`in tanqisligi
23. Qaysi daryolar Sirdaryoga o`ngdan qo`shiladi?
a) Qoradaryo, So`x Isfayramsoy b) Ohangaron, Chirchiq, Kalas
s) Ili, Chu, Chirchiq, Sarisuv d) Aris, Ili, Chu, Kalas
e) Aris, Chu, To`rg`ay, Sarisuv
24. Sizot va tashlama suvlardan hosil bo`lgan ko`llarni belgilang?
a) Sonko`l, Qorako`l b) Sariqamish, Sarez
s) Arnasoy, Haydarko`l d) Balxash, Aydar
e) Chatirko`l, Sarez
25. Norin, Ili daryolari va Qoraqum kanalida qanday suv omborlari qurilgan?
a) To`xtag`ul, Andijon, Qayroqqum
b) Qopchig`ay, Quyimozor, Qayroqqum
s) Chordara, To`xtag`ul, Tolimarjon
d) Qopchig`ay, To`xtag`ul, Hovuzxon
e) Norak, Chimqo`rg`on, Tuyamo`yin
26. Hozirga qadar O`zbekistonda qancha foydali qazilma konlari va ma’dan namoyon bo`lgan istiqbolli joylar aniqlangan?
a) 2,7 mingdan ziyod b) 1,7 mingdan ziyod
s) 1,5 mingdan ziyod d) 4,3 mingdan ziyod
e) 5,6 mingdan ziyod
27. Qizilqum cho`lida joylashgan past tog`larni belgilang?
1. Bo`katog` 2. Nurota 3. Tomditog` 4. Ovminzatog` 5. Tengiztog` 6. Sultonuvays 7. G`abduntog` 8. Qoratog` 9. Quljuqtog`
a) 1,2,3,9,10 b) 1,3,4,6,9 s) 1,3,5,7,8
d) 1,3,4,5,6 e) 1,3,7,8,10
28. Mavsumiy qor va yomg`ir suvlaridan qaysi daryolar to`yinadi?
a) Murg`ob, Tajan, Atrek, Sheroboddaryo, Sarisuv
b) Ohangaron, Qashqadaryo, Ili, Chu
s) Sirdaryo, Qoradaryo, To`rg`ay, Norin
d) Zarafshon, Ili, Curxondaryo, Chirchiq
e) Sheroboddaryo, Murg`ob, G`uzordaryo, Isfayramsoy
29. O`zbekistoning qumli cho`llaridan qanday o`simliklar o`sadi?
a) saksovul, ajriq, yulg`un, shuvoq
b) cherkez, isiriq, yulg`un, sho`ra
s) selin, juzg`un, cherkez, iloq, quyonsuyak
d) saksovul, quyonsuyak, qo`ga, iloq
e) qora qandim, qizilcha, isiriq, cherkiz
30. Qizilqumdagi sochma oltin konlarini belgilang?
a) Muruntog`, Kakpatas b) Muruntog`, Mingbuloq
s) Zarafshon, Ovminzatog` d) Muruntog`, Nurota va Oqtog`
e) Muruntog`, Uchquduq va Zarafshon
31. Vaxsh vodiysi chegarasini to`g`ri belgilang.
1. shimol 2.janub 3.g`arb 4.sharq
a. Bobotog` b. Hisor s. Darvoz d. Amudaryo
a) 1-a; 2-b; 3-s; 4-d; b) 1-b; 2-s; 3-d; 4-a; s) 1-s; 2-a; 3-b; 4-d;
d) 1-b; 2-d; 3-a; 4-s; e) 1-d; 2-a; 3-s; 4-b;
32. Quyida berilgan o`simliklardan Turkiston to`qayzorlarining 3-yarusida o`sadiganlarini belgilang?
1. Turang`il 2. yantoq 3. yulg`un 4. jing`il 5. mox 6. qamish 7. jiyda 8. qizilmiya 9. zamburg` 10. ro`vak 11. tol 12. oqtol 13. sho`ra 14. ilonpechak
a) 1,8,3,9,5 b) 6,7,2,9,10,4 s) 1,11,12,13,14
d) 2,6,8,10,13 e) 3,4,5,7,9,11
33. Quyidagilardan Zarafshon tabiiy – geografik o`lkasining janubiy va janubiy – g`arbiy chegarasini belgilang?
1. Qizilqum 2. Chaqilkalon 3. Chumqor 4. Sandiqli qumli cho`l 5. Oqtog` 6. Qoratepa 7. Zirabuloq 8. Ziyovuddin 9. G`o`bdin 10. Nurota
a) 1,2,3,7,9 b) 2,4,6,7,8 s) 3,5,6,9,10 d) 1,4,5,8,10 e) 2,3,5,7,9
34. O`zbekistonda kuchli o`zgargan tabiat komplekslariga qaysi hududlar kiradi?
a) Qizilqum, Qarshi, Forish, Markaziy Farg`ona cho`llari
b) Surxon- Sherobod vodiysi, Quyi Amudaryo, Qizilqum
s) Mirzacho`l, Farg`ona vodiysi, Zarafshon vodiysi
d) Qarshi cho`li, Qizilqum, Zarafshon vodiysi
e) To`g`ri javob yo`q
35.Quyida berilganlarning nechtadan ziyod turi O`zbekistonda uchraydi?
1. o`simliklar 2. sutemizuvchilar 3. sudralib yuruvchilar 4. qushlar 5. baliqlar
a-40 b-57 s-91 d-400 e-3000
a) 1-e; 2-d; 3-s; 4-b; 5-a;
b) 1-e; 2-s; 3-b; 4-d; 5-a;
s) 1-a; 2-b; 3-s; 4-d; 5-e;
d) 1-d; 2-e; 3-a; 4-s; 5-b;
e) 1-s; 2-a; 3-d; 4-e; 5-b;
36. Quyida berilganlardan O`zbekiston qumli cho`llarida o`sadigan o`simliklarni belgilang.
1. selin 2. ajriq 3. juzg`un 4. yulg`un 5. qora qadmin 6. qum qiyog`I 7. xherkez 8. quyonsuyak 9. sho`ra 10. shuvoq 11. iloq
a) 1,2,3,4,5,6 b) 7,8,9,10,11 s) 1,3,5,7,8,11
d) 2,4,6,8,10,11 e) 1,3,5,8,10,11
37. Zarafshon tabiiy – geografik o`lkasining tog` mintaqasida o`suvchu o`t o`simliklari belgilang.
1. zarang 2. shuvoq 3. ajriq 4. arpa 5. tipchoq 6. bug`doyiq 7. zarpechak 8. taktak 9. rang 10. qo`ng`irbosh 11. oqquriy 12. ravoch 13. tulxayri 14. shirach
a) 1,2,3,4,5,6,7 b) 8,9,10,11,12,13,14 s) 2,5,6,8,11,12,14
d) 1,3,4,7,9,10,13 e) 2,4,6,8,10,12,14
38. Quyida berilgan daryolar qaysi tog`dan boshlanadi hamda ularning uzunligi qanchaga teng?
I. Surxondaryo II. To`polondaryo III. Sangardak IV. Xojaipak V. Sherobod
1. Boysun 2. Hisor 3. Hazrat Sulton 4. Turkiston 5. Pomir
a. 186 km b. 124 km s. 114 km d. 196 km e. 97 km
a) I-2-d; II-1-a; III-3-b; IV-4-e; V-5-s;
b) I-1-a; II-2-b; III-3-s; IV-4-d; V-5-e;
s) I-3-d; II-5-s; III-1-a; IV-2-b; V-4-e;
d) I-2-d; II-3-b; III-2-s; IV-1-e; V-1-a;
e) I-5-a; II-4-e; III-4-d; IV-3-s; V-2-b;
39. Qaysi iqtisodiy rayonda sholikorlik yaxshi rivojlangan?
a) Farg`ona b) Mirzacho`l s) Toshkent
d) Quyi Amudaryo e) Surxondaryo
40. Sanoat korxonalarining O`zbekistonda 70 foizi qayerda to`plangan?
a) Toshkent viloyatida b) Farg`ona vodiysida
s) Samarqand viloyatida d) Quyi Amudaryoda
e) Zarafshon vodiysida
41. O`zbekistonda ipak qurti qaysi oylarda boqiladi?
a) may-iyun, sentabr-oktabr
b) aprel-may, avgust-sentabr
s) may-uyun, iyul-avgust
d) may-iyun, avgust-sentabr
e) may-iyun, oktabr-noyabr
42.Yer fondiga aholi yashaydigan hududlar, o`rmonlar, o`tloq, yaylov, yo`llar, ko`llar, kanallar kiradimi?
a) yo`q b) ha
s) faqat shaharlar va aholi yashaydigan hududlar kiradi
d) faqat o`rmon, o`tloq va yaylovlar kiradi
e) ko`llar, suv omborlaridan tashqari qolgan hammasi kiradi
43. O`zbekistonda gaz kondensatidan qanday maqsadlarda foydalaniladi?
a) yoqilg`i sanoatida b) mineral o`g`itlar ishlab chiqarishda
s) organik sintez sanoatida d) foydalanilmaydi
e) mazut ishlab chiqarishda
44. Quyidagi foydali qazilmalardan qaysi biri O`zbekistonda topilmagan?
a) qo`rg`oshin b) volfram s) molibden d) xrom e) nikel
45. Qaysi tarmoq Samarqand iqtisodiy rayonida yalpi mahsulotning asosiy qismini beradi?
a) metallurgiya b) mashinasozlik s) oziq-ovqat
d) kimyo e) qishloq xo`jaligi
46. O`zbekiston Respublikasining eng g`arbida joylashgan suv omborini belgilang?
a) Dovutko`l b) Tuyamo`yin s) Tolimarjon
d) Chaliqo`rg`on e) Karkidon
47. Quyidagi qaysi tarmoqning rivojlanishi uchun energetika muhim omil hisoblanadi?
a) po`lat b) alyuminiy s) qalay d) qo`rg`oshin e) mis
48. Olmaliq va Zarafshon qanday sanoat tarmoqlari etakchi o`rin egallaydi?
a) mashinasozlik va metallni qayta ishlash
b) rangli metallurgiya s) kimyo va neft-kimyo
d) qurilish materiallari e) yengil sanoat
49. O`zbekiston go`sht – sut qoramolchiligi qaysi zonalardan rivojlangan?
a) sug`oriladigan yerlarda b) bahorikor yerlarda
s) cho`l va chalacho`l yaylovlarda
d) kuzgi yaylovlarda e) yozgi tog` yaylovlarida
50. O`zbekistonning eng uzun kanali necha kilometrni tashkil etadi?
a) 200 b) 300 s) 400 d) 500 e) 600

III variant

1. Daryolarning jami energiya resurslari jihatdan O`zbekiston Markaziy Osiyoda nechanchi o`rinda turadi?
a) 1 b) 2 s) 3 d) 4 e) 5
2. Quyida ko`rsatilgan gidroelektrostansiyalarning GES qaysi biri O`zbekiston hududida joylashgan?
a) Chorvoq b) Xo`jakent s) G`azalkent d) Qiyroqqum e) Farxod
3. Quyi Amudaryo iqtisodiy rayonidagi dunyoga mashhur bolgan badiiy hunarmandchilik markazini belgilang?
a) Xiva b) Urganch s) Beruniy d) Nukus e) To`rtko`l
4. Kegayli tumanni qaysi ma’muriy hududga joylashgan?
a) Andijon viloyati b) Qoraqolpog`iston Respublikasi
s) Buxoro viloyati d) Navoiy viloyati e) to`g`ri javob yo`q
5. O`rta to`qay suv ombori qaysi daryoda qurilgan?
a) Kosonsoy b) Sherobod s) G`ovasoy d) Isfara e) Zominsuv
6. O`zbekiston tarkibida Qoraqolpog`iston Respublikasi qaysi yili kirgan?
a) 1926 yil b) 1936 yil s) 1946 yil d) 1956 yil e) 1958 yil
7. O`zbekistonda birinchi marta 1904 yilda qaysi kondan neft olingan?
a) Polvontosh b) Xo`jaobod s) Janubiy Olamushuk
d) Chimyon e) Xovdog`
8. Ishlov beriladigan yerlar qanday yerlar hisoblanadi?
a) yer fondi b) qimmat baho s) madaniy d) unumdor e) sifatli
9. Hozirgi kunda faoliyat ko`rsatadigan Respublikamizdagi oltin saralash fabrikalarini belgilang?
a) Qo`shbuloq, Qizilolma, Marjonbuloq
b) Muruntov, Chodoq, Zarmitan
s) Muruntov, Chodoq, Zarmitan, Qolmoqqiron
d) Qizilolma, Zarmitan, Chodoq, Oltintopgan
e) Marjonbuloq, Muruntov, Nurota, Qo`shbuloq Marmunbuloq, Oltintopgan
10. Chegaralari Sirdaryo orqali o`tadigan viloyatlarni belgilang?
a) Sirdaryo-Toshkent b) Farg`ona-Andijon s) Andijon-Namangan
d) Namangan – Farg`ona e) Jizzax-Sirdaryo
11. O`zbekistonda qanday tabiat mintaqalari mavjud?
a) chalacho`l-dasht, o`rmon-dasht, tog`
b) cho`l, adir, tog`, baland tog`
s) cho`l, dasht, o`rmon-dasht, yaylov
d) o`rmon, adir, o`rmon-dasht, tog`, yaylov
e) chalacho`l, cho`l, dasht, baland tog`
12. Toshkent viloyati O`rta Chirchiq tumani markazini belgilang?
a) To`ptepa b) Yangihayot s) Piskent
d) Olmazor e) Yangi-Chinoz
13. Bog`ot tumani joylashgan viloyatni belgilang.
a) Buxoro b) Xorazm s) Navoiy d) Farg`ona e) Namangan
14. Yaypan shahar posyolkasi joylashgan viloyatni belgilang.
a) Toshkent b) Andijon s) Farg`ona d) Namangan e) Jizzax
15. O`zbekiston aholisining necha foizi sanoat sohasida ishlaydi?
a) 10,4 b) 12,8 s) 14,2 d) 15,4 e) 16,6
16. O`zbekiston aholisining necha foizi qishloq va o`rmon xo`jaligi sohasida ishlaydi?
a) 30,5 b) 35,8 s) 40,7 d) 45,5 e) 50,2
17. O`zbekiston aholisining necha foizi transport va aloqa tizimida ishlaydi?
a) 3,6 b) 3,8 s) 4,0 d) 4,2 e) 4,4
18. O`zbekiston Respublikasida sanoat ahamiyatiga ega bo`lgan… ta neft koni ochilgan?
a) 50 b) 62 s) 74 d) 86 e) 98
19. Xalqobod shahrida joylashgan hududni belgilang?
a) Namangan viloyati b) Farg`ona viloyati s) Navoiy viloyati
d) Qoraqolpog`iston Respublikasi e) to`g`ri javob yo`q
20. Mehnatobod tumanida joylashgan viloyatni belgilang?
a) Andijon b) Jizzax s) Sirdaryo d) Xorazm e) Namangan
21. Sayxunobod tumani joylashgan viloyatni belgilang?
a) Andijon b) Jizzax s) Sirdaryo d) Xorazm e) Namangan
22. Chelak shahri joylashgan viloyatni belgilang.
a) Navoiy b) Xorazm s) Samarqand d) Toshkent e) Farg`ona
23. Toyloq tumani joylashgan viloyatni belgilang?
a) Navoiy b) Xorazm s) Samarqand d) Toshkent e) Farg`ona
24. Chinni buyumlar shlab chiqarish yo`lga qo`yilgan viloyatni aniqlang?
a) Toshkent, Namangan b) Namangan, Farg`ona
s) Farg`ona, Xorazm, Buxoro d) Buxoro, Andijon, Samarqand
e) Samarqand, Andijon, Toshkent
25. Oy Yerni qancha vaqtda bir marta to’liq aylanib chiqa oladi?
a) 26 kun 8 soat b) 27 kun 8 soat s) 28 kun 8 soat
d) 29 kun 8 soat e) 30 kun 8 soat
26. Quyidagilardan qaysi biri noto’g’ri javob hisoblanadi?
a) Nurota G’arbiy Tyanshan tarkibiga kiradi
b) Oloy tog’i Janubiy Tyanshan tarkibiga kiradi
s) Sariko’l Pomir tarkibiga kiradi
d) Tomditog’ qoldiq tog’ e) Qorako’l tog’ ko’lidir
27. Qaysi daryolarning uzunligi 2540 km, 196 km, 2982 km, 740 km?
1) Amudaryo 2) Chirchiq 3) Qashqadaryo 4) Surxondaryo
5) Zarafshon 6) Ohangaron 7) Sirdaryo
a) 1,4,7,5 b) 7, 6, 1, 3, s) 1, 7, 3, 6
d) 1, 4, 7, 2 e) 7, 4, 1, 5
28. Rudali foydali qazilmalar asosan qayerlarda joylashgan?
a) qadimgi platformalar zaminida, ochilib qolgan qalqonlarda va burmali o’lkalarda
b) palaksali tog’lar zaminida, qisman qatlamlarda
s) cho’kindi jinslar qatlamlarida
d) paleozoy tog’ jinslari qatlamlarida
e) metamorfik cho’kindi tog’ jinslari qatlamlarida
29. Qaysi davlatlar o’rtasida Orol dengizi joylashgan?
a) Qozog’iston, Turkmaniston
b) Tojikiston, Qirg’iziston Afg’oniston
s) Qozog’iston, O’zbekiston
d) O’zbekiston, Qozog’iston, Tojikiston,
e) O’zbekiston, Qozog’iston, Turkmaniston
30. Quyida berilganlardan O’zbekistonning tog’li joylardagi eng mashur shifoxonalarni va ular qaysi viloyatda joylashganligini belgilang.
1) Chotqol; 2. Shohimardon; 3. Og’aliq; 4. Surhon; 5. Chimyon
6. Hisor 7. Zomin 8.Miroqi
a) Toshkent b) Farg’ona v) Samarqand g)Buxoro d) Sirdaryo
e) Andijon yo)Surxondaryo J) Jizzax
a) 1a, 2e, 3b, 4yo b) 2b 3v 5a, 7j
s) 1a, 4yo, 6yo, 8g d) 2e, 3d, 5-6, 7 j.
e) 2b, 4g, 6g, 8j
31. Toshkent shahri dengiz sathidan necha metr baland?
a) 465 metr b) 365metr s) 565metr d) 375 metr e) 675 metr
32. Chollarimizda yog’in miqdori qancha?
a) 60 -50 mm b) 70-80 mm s) 80-90 mm
d) 80-100 mm e 70 -100 mm
33. Qor- muzlik suvi bilan to’yinadigan daryolarning suvi qaysi oylarda kamayib ketadi?
a) mart – aprel b) aprel – may s) may – iyun
d) sentabr –oktabr e) oktabr – noyabr
34. Sangzor vodiysining toraygan qismi qanday nomlanadi?
a) A. Temur b) Bog’ishamol s) Morg’uzar d) Sharg’un e) Zarafshon
35. 1963 yilda Qashqadaryoda qurilgan suv omborini nomini ayting.
a) Todako’l b) Hisorak s) Chimqo’rg’on
d) Kattaqo’rg’on e) Myinqum
36. Pomir tog’lari orasidagi vodiylarni ajrating.
a) Panj, Vaxsh b) Chirchiq, Ohangaron s) Farg’ona, Zarafshon
d) Ko’ksuv, Chotqol e) Qashqadaryo, Surxondaryo
37. Turkiston tog’larining o’rtacha balandligi qancha?
a) 3000 m b) 4000m s) 2500m d) 3500m e) 4500m
38. 1911 yilda Murg’ob daryosida tog’ qulashi natijasida qanday ko’l paydo bo’lgan?
a) Orol b) Zaysan s) Ziyko’l d) Issiqko’l e) Sarez
39. O’zbekiston hududida Gersin to’g burmalanishida qanday tog’lar vujudga kelgan?
a) Oloy, Turkiston b) Hisor, Bobotog’ s) Qurama, Chotqol
d) Nurota, Zarafshon tizmasi e) Quljuqtog’, Oqtog’
40. Oloy tog’ tizmasiga kiruvchi tog’larni ayting.
a) Oloy, Turkiston b) Hisor, Bobotog’
s) Qurama, Chotqol d) Nurota, Zarafshon tizmasi
e) Quljuqtog’, Oqtog’
41. O’zbekistondagi eng katta botiqni nomi
a) Mingbuloq b) Qoraxotin s) Oyoqog’itma d) Qoragiyo
e) MIrzacho’l
42. Qizilqumda joylashgan Tomditog’ ning eng baland nuqtasi necha metr?
a) 822 m b) 922 m s) 795m d) 879 m e) 1022m
43. Guliston shahrining o’rtacha balandligi necha metr?
a) 376m b) 766m s) 276m d) 436 m e) 576m
44. O’zbekistondagi qaysi tog’lar neogen oxirida ko’tarilib hozirgi ko’rinishga kelgan?
a) Quljuqtog’, Oqtog’ b) Hisor, Bobotog’ s) Kohitang, Bobotog’
d) Bokantog’, Quljuqtog’ e) Oqtog’, Kohitang
45. O’zbekistonda birinchi GES qachon ishga tushirilgan?
a) 1926y b) 1936y s) 1946y d) 1956y e) 1976y
46. Zarafshon vodiysiga asosiy yog’inlarni qayerdan esuvchi havo massalari keltiradi?
a) Artika, Sibir b) Sibir s) Sharqiy d) G’arbiy e) Shimoliy
47. Zarafshon, Vardanza qo’riqxonalarida yashaydigan YUNESKOning Qizil kitobiga tushgan hayvonlar nomini aniqlang.
a) chol ohusi b) jayron s) xongul d) qum quyon e) hammasi
48. Chorvoq suv ombori qaysi daryoda qurilgan?
a) Sirdaryo b) Zarafshon s) Amydaryo d) Chirchiq e) Ohangaron
49.Amudaryo suvida qancha gm loyqa oqiziq bor?
a) 4600 gm b) 3600 gm s) 5600 gm d) 3700 gm e) 4700 gm
50. Chollarimizda tarq’algan qanday tuproq’ turlari mavjud?
a) Sur –tusli tuproq b) qumli s) taqir
d) bo’z tuproq e) hammasi