Z. M. Bobur nomidagi andijon davlat

Tadqiqot  ob’ekti  va  predmeti:  Dissertatsiya  ishining  tadqiqot  ob‘ekti 

lazerlar,  optik tolalar  va mikro-  va nanotuzilmali. 

Tadqiqot metodlari va farazi: Dissertatsiya ishining  metod va gipotezasi: 

 optik tolali  lazerlar  tayyorlash; 

 mikro-  va  nanotuzilmali  yarimo‗tkazgichlarning  optik  xossalarini  hamda 

ularda namoyon bo‗luvchi jarayonlarni  o‗rganishdan iborat.   

Himoyaga olib chiqiladigan asosiy holatlar: 

1. Mikro-  va  nano‘lchamli  yarimo‘tkazgichlar  tuzilishini  o‘rganishning  optik 

metodlari.  Bunday  tuzilmalar  tuzilishi  jihatidan  polikristal  xususiyatga  ega  bo‘lib, 

mikro-  yoki  nanokristalchalar  va  ularni  ajratib  turuvchi  chegaraviy  sohalardan 

iborat.  Kristal  panjaradagi  atomlarning  notekis  taqsimlanishi  ularning  sirti  va 

oralig‘ida  chegaraviy  sohalarning  hosil bo‘lishiga olib keladi. 

2. Optik  tolalar,  mikro-  va  nano‘lchamli  yarimo‘tkazgich  xossalarini o‘rganishda 

optik  tolali  metodlarning  o‘rni.  Optik  tolalarning  diametrini  o‘zgartirish 

mumkinligi  polikristal  xususiyatga  ega  bo‘lgan  nafaqat  mikro-  va  nanotuzilma 

kristalchalarini  balki  ular  o‘rtasidagi  chegaraviy  sohalarni  o‘rganish  imkinini 

beradi.  

3. Mikro-  va  nanoo‘lchamli  yarimo‘tkazgichlarning  xossalari  temperatura 

o‘zgarishiga  sezgir  bo‘lib,  ularning  sirtlari  ma‘lum  bir  monxromatik  lazer  nurlari 

bilan 

yoritilganda 

kristalchalar 

va 

o‘rtasidagi 

chegaraviy 

sohalar 

elektro‘tkazuvchanligi  bir-biridan  farq  qiladi.  Kristalchalar  o‘tkazuvhcanligi  ular 

---

6 

 

o‘rtasidagi  chegaraviy  sohalardan  yuqori  bo‘ladi.  Bu  chegara  sohalardagi  notekis 

taqsimlangan  kirishmali  holatlarga  bog‘liq.