Z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti

Materialga plazma-kimyoviy ishlov berish. 

Materialga  plazma  kimyoviy  ishlov  berish  asosida  plazma  elementlari  va 

namuna  sirtidagi  atomlar  orasida  yuz  beradigan  kimyoviy  reaksiyalar  yotadi.  Bu 

jarayonni amalga oshirish uchun quyidagi shartlar bajarilishi kerak. 

---



 

Plazma tarkibida kimyoviy aktiv modda elementlari bo’lishi. 



 

Namuna sirtida aktiv nuqtalar bo’lishi. 



 

Kimyoviy  reaksiya  jarayonida  yengil  uchuvchi  moddalarni  hosil  bo’lishi  va 

namuna sirtidan ajralishi. 

Plazma  tarkibida  yuqori  aktiv  zarrachalarni  bo’lishi  yuqori  energiya  isrofini, 

yuqori temperaturani va yuqori ionlanish darajasini talab qilmaydi. Bunday moddalar 

plazma  tarkibidagi gaz atomlari va molekulalari bo’lishi mumkin. 

Molekula  tarkibida  atomlar  ajratish  uchun  kerak  bo’lgan  energiya  bog’lanish 

energiyasi deyiladi. 

Vodorod uchun 4,5 eV 

Kislorod            3,2 eV 

Xlor   

    2,5 eV 

Ftor   

    1,6 eV 

Bog’lanish  energiyasi  ionizatsiya  jarayonida  o’zgarishi  mumkin.  (  vodorod  2,7  eV, 

kislorod 6,7 eV). Kimyoviy reaksiya tezligi zarrachalar hosil bo’lish tezligidan yuqori 

bo’ladi. 

 

 

 

 

 

 

 

---

4-bob. 

1. Plazmali tezlatkichlar. 

2.Plazmatronlar. 

3.Gazorazryadli plazmadagi asosiy jarayonlar. 

4.Gaz razryadli lazerlar.