Z islomov, D. Rahimjonov, J. Najmiddinov

Issim  yaǵnıy  Essaniyler  saduqiylik  hám  farziylik 
penen  bir  dáwirde  payda  bolǵan  klassik  aǵımlar-
dan  biri.  Essaniylerdiń  sıyınıw  tiykarları  farziyler-
dikine  jaqın  bolıp,  olar  insanlardıń  táǵdiri  aldın  ala 
jazıp  qoyılǵanın,  qayta  tiriliwdi  hám  perishtelerdiń 
bar  ekenligin  de  atap  ótedi.  Mısalı,  perishteler — 
3 — Dúnya  dinleri  tariyxı,  10-klass
DÓRETIWSHILIK  JUMÍS
Saduqiy  ataması  Sulayman  Payǵambar  patshalıq  etken  dáwirde  ruw-
xanıy  bolǵan  Sadoka  (Sadok)  atınan  kelip  shıqqan.
Farziyler  ibr. — «perushim» — «teń  bóliniw»,  «nápáklerden  uzaq  bo-
lıw».

---

34
muqáddes janzatlar, «Aspan ulları», ámelge asıratuǵın 
jumıslarına  qaray  «Nurlar  patshası»,  «Qarańǵılıq  pe-
rishtesi»,  «Azatlıq  perishtesi»,  «Mastemah  (shaytan)», 
«Saqlawshı  perishteler»  usaǵan  klaslarǵa  bólinedi.
Olardıń  táliymatı  boyınsha,  insan  ólgennen  soń, 
onıń  ruwxı  aspanǵa  kóterilip,  jaqsı  ruwxlar  máń-
gi  ómir  keshiredi,  jaman  ruwxlar  bolsa,  qahaman 
suwıqta  azaplanadı.
XVIII  ásirdiń  birinshi  shereginde  júzege  kelgen 
hasidiylik  (ibr. — «dindarlar»)  orta  ásir  aǵımları 
ishinde ayrıqsha orın iyeleydi. Bul táliymat tárepdar-
ları  dinniń  manisine  aqıl  menen  emes,  bálki  sezim 
arqalı erisiledi, degen principten kelip shıǵıp, sháriyat 
nızamların  úyreniwdi  emes,  bálki  diniy  sezim  hám 
ádep-ikramlılıqtı  birinshi  orınǵa  qoyǵan  edi.
Hasidiyler shembi hám bayram kúnleri «Shtrayml» 
atlı  telpek  (bas  kiyim)  kiyiwi  menen  basqa  aǵımlar-
dan  ajıralıp  turadı.
Hasidiyler  ómirdiń  barlıq  tarawlarında  ádep-
ikramlılıq  normalarına  qatań  boysınıp,  «Tawrat»  ta 
belgilengen  buyrıqlardı  buljıtpay  orınlawǵa  háreket 
etedi.
Hasidiylik aǵımın-
daǵı yahudiyler 
«shtrayml» bas  
kiyimlerinde.
Essaniyler úyleriniń 
qaldıqları 

---

35
Buxara yahudiyleri 
XXI ásir
Buxara yahudiyleri 
XX ásir