Z. D. Rasulova, Sh. H. Quliyeva, A. R. Jo‘rayev texnologiya fanini o‘qitish metodikasi

Mehnat amaliyoti asosan, 3 bosqichda tashkil etiladi: 
1-bosqich. Tayyorgarlik jarayoni. 
2-bosqich. Asosiy davr-ishlab chiqarish topshiriqlarini bajarish. 
3-bosqich. Yakuniy.
Tayyorgarlik davrida quyidagi tadbirlar amalga oshiriladi: 
Amaliyot o‘tkaziladigan ob’yektlar
– davlat, xususiy, qo‘shma, shaxsiy 
korxonalar tanlanadi va rasmiylashtiriladi; kirish, mehnat xavfsizligi yo‘l-yo‘riqlari 
o‘tkaziladi. Texnika, elektr, yong‘in, suv, gaz xavfsizligi qoidalarini o‘rganiladi, 
sanitariya-gigiyena qoidalari bilan tanishiladi. 
Mehnat amaliyoti dasturi
tuziladi, ushbu tadbir amaliyotning asosiy hujjati 
bo‘lib, u quyidagi qismlardan iborat:
1) umumiy qoidalar;
2) amaliyotning maqsadi va vazifalari;
3) bajariladigan ishlarning turlari va mazmuni,; 
4) o‘quvchi ishchi guruhlarining korxona ishlab chiqarish bo‘limlari bo‘ylab 
harkatlanish chizma-grafigi’

---

323 
5) amaliyotchilarni yakka tartibdagi ishlab chiqarish jamoat topshiriqlarining 
mavzulari rejasi,; 
6) xo‘jalik yuritishning ilg‘or usullari bilan xalq hunarmandchiligi 
ustalarining ilg‘or ish tajribalari bilan tanishishning mavzuli rejasi; 
7) amaliyot davrida o‘tkaziladigan ishlab chiqarish sayoxatlarining maqsad 
va vazifalari, ob’yektlarini belgilash;
8) amaliyot davrida foydalaniladigan o‘quv, uslubiy, pedagogik, psixologik, 
texnikaviy, texnologik, ilmiy-ommabop adabiyotlar, tavsiyanomalar, tezkor va 
yo‘llanma hujjatlar va xaritalarning turlari va xillarini tanlash, saralash; 
9) amaliyot davrida amalga oshiriladigan pedagogik nazoratning 
rejalashtirilishi;
10) hisobotga qo‘yiladigan talablar ishlab chiqiladi. 
Amaliyotni o‘quvchilarning yosh, aqliy, individual, psixofiziologik, 
maxalliy va milliy xususiyatlarini hisobga olgan holda qo‘yidagi kovrinishlarda 
tashkil etish tavsiya etiladi: 
1. o‘quvchilar mehnat uyushmasi tarkibida; 
2. Qishloq-guruh shaklida; 
3. Korxonada katta ishlab chiqarish brigadasi tarkibida o‘quvchilar guruhi 
shaklida; 
4. Oilaviy, hunarmand-shogirdlik ko‘rinishida. 
Mehnat amaliyotining asosiy davrida, ya’ni ishlab chiqarish, topshiriqlarni 
bajarish bosqichida o‘quvchilar korxonasining mazkur bo‘limidagi turli 
maxsulotlarni ishlab chiqarish texnologiyasi bilan, turli xil texnika vositalari bilan, 
mexanizmlar, jihozlar, asboblar, moslamalar va qurilmalar bilan tanishadilar. Turli 
xil mehnat qurollari bilan munosabatda bo‘lish jarayonida ularning tuzilishi, 
muhim va havfli sohalari, himoya vositalar bilan, yakka tartibdagi himoyalanish 
vositalari bilan, maxsus ish kiyimlari, asbob-uskunalarni hamda materiallarni 
saqlash qoidalari bilan tanishadilar. Mehnat amaliyoti vaqtida quyidagi yo‘l-
yo‘riqlar o‘tkaziladi: 
1. Kirish; 

---

324 
2. Joriy; 
3. Xavfsizlik; 
4. Yozma; 
5. Yakuniy yo‘l-yo‘riqlar.