‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

falsafiy talqini ham ilm iy adabiyotlarda o ‘z ifodasini topm oqda.
G lobal m uam m olarni falsafa nuqtayi nazaridan o ‘rganishda,
dastaw al ularning m ohiyati, kelib chiqish sabablari, bartaraf etish
y o ‘llarini, u m u m m eto d olo g ik jihatlarini tadqiq etishga e ’tibor
b erilm oqda. B uning u ch u n bu m uam m olarn i tahlil q ilish d a
238

---

falsafaning tarixiylik, m antiqiylik, tizim iylik kabi tam oyillariga
suyanilm oqda. G lob al m uam m olar insoniyat rivojlanishining
natijasi hisoblansa-da, hozirgi zam on sharoitida yuzaga kelgan
ijtimoiy- iqtisodiy vaziyatning ham oqibatidir.
Kelib chiqishi, chuqurlashib borishi, k o ‘lami va hal etilishining
murakkabligi jihatlariga ko‘ra, ularni uch guruhga ajratish mumkin:
Birinchisi,
mavjud ijtim oiy tuzum ning tabiati, turli mintaqa
davlatlarining xilm a-xil manfaatlari bilan taqozo etilgan m uam ­
molar.
Ikkinchi guruhi, ,,inson-jam iyat“ tizim i doirasidagi m unosa-
batlardan kelib chiqadigan m uam m olar.
U chinchisi, ,,ja m iy a t-ta b ia t“ tizim i d oirasidagi m u n o sa -
batlardan kelib chiqadigan m uam m olar.
G lobal m uam m olarning turlari o ‘zaro qanchalik farqlansa-
da, bu sohalardagi um um iylik, dastavval, butun insoniyatning
hayoti shart-sharoitlari, im koniyatlari va istiqboli masalalaridir.
Ikkinchi tom ond an, ular u yoki bu darajada hozirgi davrning
bosh om ili — fan-texnika inqilobi bilan aloqadordir, y a ’ni uning
oqibatidir. Bizning davrimizda fanning rivojlanish sur’atlari g ‘oyat
kattadir. Fanda erishilgan kashfiyotlar tezda yangi texnika vositalari
yaratishni ta’m inlasa, o ‘z navbatida, texnika rivojlanishi ham fanda