‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

R2
ni 
1
dan boshlab aylananing 
ichki tomoniga o‘lchab qo‘ysak, ikkinchi aylananing markazi 
0 2
radial 
chiziqning 
О,
joylashgan tomonida hosil bo‘lib, ichki urinma (tutashma) 
sodir bo‘ladi (3.34-shakl, 
b).

---

Aylana bilan to ‘g ‘ri chiziqning tutashuvi.
Aylana bilan to‘g‘ri chiziq 
ham o ‘zaro bevosita yoki aylana yoyi vositasida tutashishi mumkin. 
Birinchi holda to‘g ‘ri chiziq aylanaga urinma bo‘ladi.
Misol. 
Berilgan 
R
radiusli 
О
markazli aylanaga undan tashqarida joy- 
lashgan 
A
nuqta (3.34- shakl, 
d)
orqali urinma chiziqlar o ‘tkazilsin.
Yechish.
Berilgan 
A
nuqtani aylana markazi 
О
bilan birlashtiramiz, 
so‘ngra hosil bo‘lgan 
AO
to‘g‘ri chiziq kesmasining 
O l
o‘rta nuqtasini 
aniqlaymiz. 
O,
nuqtadan 
R=AO:2
radius bilan yoy (aylana) chiziladi. Bu 
yoylar berilgan aylanani 
1
va 
2
nuqtalarda kesadi. Agar bu nuqtalar beril­
gan 
A
nuqta bilan birlashtirilsa, izlanayotgan urinma 
A1
va 
A2
to‘g ‘ri 
chiziqlarga ega bo‘linadi. Bu yerda bir-biriga teng bo‘lgan ikkita to‘g ‘ri 
burchakli uchburchak 
0 1 A
va 
02A
hosil bo‘ladi.
0 ‘rta maktab geometriyasidan m a’lumki, diametrga tiralgan ichki 
chizilgan burchak o‘zi tiralgan yoyning, ya’ni 180° ning yarmi bilan 
o ‘lchanadi. Demak,