‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

b).
Endi 
Oj
markazdagi aylananing izometrik tasviri 
va uning o‘rtasidan o‘tuvchi oltiburchakli prizmani oldingi yasashlardan 
foydalanib chizib chiqilsa, gayka kalitining izometriyasi chizilgan bo‘ladi 
(5.16-shakl, 
d).
s '
] «S'
A
J в
Ф
m o
5.12-shakl.

---

гОл
'0 ”
'
0
‘

---

S h a r (sfera)n in g izo m etriy a sin iya sa sh
(5.17-shakl). Sfera yumaloq 
sirt bo‘lgani uchun izometriyada ham o‘zining yumoloqligini saqlagan 
holda tasvirlanadi. Barcha izometrik o ‘qlar bo‘yicha o‘zgarish koeffitsi- 
yenti 
m = n = k = l
deb olinsa, sfera o‘zining diametridan 1,2 marta katta- 
roq yasaladi. Berilgan sfera diametri 
D
ga binoan Я, 
V, W
tekisliklar el- 
lipslari yasaladi. Ulaming o‘zaro kesishayotgan 
А, В, С
nuqtalari 
oralig‘idagi qismlari va 
OA, OB, О С
chiziqlar chorak qismi kesilgan 
sferani hosil qiladi. Bu yerda 
H
dagi ellips sfera ekvatori bilan, 
V
dagi 
ellips sferaning frontal bosh meridiani bilan, 
W
dagi ellips profil bosh 
meridian bilan qo‘shilib qoladi. Sferadagi ekvator, frontal bosh meridian 
va profil bosh meridian tekisliklar hosil qilgan kesim yuzalari 5.18- shakl­
da ko‘rsatilgandek shtrixlanadi. 
Ox, Oy, O z
o‘qlari bo‘yicha 
О
dan bir xil

---

masofalar 
o ‘lchab 
qo‘yiladi.
Uchala chiziq orasidagi burchak- 
lar yig‘indisi 180°, ulardan ikkita- 
si gorizontal chiziqqa nisbatan 
60° burchak hosil qiladi.
5.19-shaklda balansir tebran- 
gichi kallagining to‘g ‘ri burchakli 
proyeksiyalari berilgan. Uning 
izometriyasini 
bajarish 
tartibi 
5.20-shakl, 
a v a b
larda mukam- 
mal ko‘rsatilgan.
Texnik detallaming izometrik proyeksiyalarini yasashda, ba’zan 
ulaming radiuslari katta bo‘lganligidan ellipslami yasash ancha qiyinchi- 
lik tug‘diradi. Bunday vaziyatlarda ulaming izometriyasini yasashda qi- 
yinchilik tug‘iladigan qismida (to‘g‘ri burchakli proyeksiarida) bir nech- 
ta nuqtalar tanlab olinadi. Masalan, 5.21-shaklda berilgan vtulkaning 
egri chiziqli flanets qismida bir nechta qo‘shimcha nuqtalami 5 va