‘z b e k is t n respublikasi oliy va ‘rta m a xsu s ta ’lim va zir lig I nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

16-17.3. IV-laboratoriya ishini chop etishga taxt qilish va
xotirada saqlash
C hizm ada yig'ma birlikning gabarit o'lcham lari va boshqa detallar bilan 
bevosita birikuvchi sirtlarining o'lchamlari ham qo'yiladi. Yig'ma birlik tarkibiga 
kiruvchi detallar raqam lanib, ular uchun burchak spetsifikatsiyasi va «Блок 
схемаси» bajariladi (86-rasm).
Yig'm a birlikning «Yig'ish chizmasi»ni chop etish uchun so'ngi taxrirdan 
o'tkazilib, barcha kamchiliklari tuzatiladi va hotiraga saqlab chop etiladi.

---

' 
^
- M
^ 
J
t 
\
M
-
- 
----------- 1
a
ядг
м с ш ш .
Ventil
I «**
Yig'ish chizmsi
TTKSI

---

X
Deiatiar
X
/Corpus
HCH 05.12.01.
Qopqoq
MCH.05.12.02.
X
Vtulka
MCH.05.12.03.
I ----
Ustam gayka
MCH.05.12.04.
' I ----
Shpinde!
MCH.05.12.05.
Klapan
MCH.05.12.06.
Yiglsh chiznasi
MCH.05.12.00.
Stanc/art
c/e 
taller
T
Ha teriallar
Gayka H8
I 
~
X
Shayba 8
Zichlagich
----- r
■
Oistirna
_L
Oistirna
l l $ 
B e la is i
N o n i
5 CslatrsQ
X
uqqq
 tlar-'
A.
ЦЦ.ОЬ.12,00.
■
Ykj'tsh ctiznasi
Detattar-
1 
HCHOSJZM
■
 Korpus
г 
нсношог.
Qopqoq
i
з 
шоигол
Vtufko
i
4 
MCH05.12.04.
Ustam Qayko
i
5 
МСН.05.1г.05.
Shoincfef
i
6 
HCHOSIBM
Klopon
i
Standart o/etal/on
7
Gayka M8
i
8
Shayba 8
i
9
Hoxovik
i
M
q
 ter totlan
1C
fichlQQich
Kanop
11
Qrstrna
i Rezinka
IS
Qistima
i Rezinka
Ш :
Ven til
J_C
TTYESI
*
M M
86-rasm
Tayanch iboralar:
Yig‘ma birlik Yig‘ish chizmasi
Nazorat savollari:
1. IV-laboratoriya ishining maqsadi va m azm unini aytib bering;
2. Yig‘m a birliklam ing yig‘ish chizm asi qanday tartibda bajariladi;
3. Yig‘ma birlikning yig'ish chizm asiga qanday o ‘lcham lar q o ‘yiladi.
78

---

Mavzu: Kompyuter grafikasidan yakuniy nazorat (YaN) ishini bajarish
18.1. Yakuniy nazorat ishining maqsadi va mazmuni
Yakuniy nazorat-(Y aN ) ishida o ‘qituvchi tom onidan berilgan yig'm a 
birlik chizm asidan foydalanib, uning asosiy u ch ta yoki to ‘rtta detallaridan 
iborat b o ‘lgan yig‘ish chizmasi bajariladi. Bunda standart biriktirish detallari 
hisobga olinmaydi.
Yakuniy nazoratda talabalam ing kom pyuter grafikasidan olgan bilim va 
o ‘rgangan amaliy ko'nikm alari sinaladi. Shuningdek, yakuniy nazoratda 
ularning kom pyuterdan amaliy foydalanish m alakalari ham ortadi.
18.2. Yakuniy nazorat ishini bajarish uchun tavsiyalar va uslubiy
ko‘rsatmalar
«Yig‘ma birlik chizmasi» bilan tanishib, vazifa qilib berilgan detallar va 
ulam ing o ‘zaro birikishi o'rganib chiqiladi. S o'ngra yig‘ma birlikning yig'ish 
chizm asini quyidagi ketm a-ketlikda bajarish tavsiya etiladi:
Yig‘ish chizmasi haqiqiy o'lcham larda bajariladi. Buning uchun yig‘m a 
birlik chizm asining masshtabi asosiy yozuvdan olinadi va undan foydalanib, 
detallarining elem entlarini asl-haqiqiy o ‘lcham lari m asshtabini koeffitsienti 
aniqlanadi.
Y ig 'm a birlik n in g yig‘ish chizm asin i, bosh k o ‘rinishi va b oshq a 
k o ‘rinishlarining sim m etriya o'qlari ham da m arkaz chiziqlari o ‘tkazilib, 
vazifani bajarishga kirishiladi.
Yig‘m a birlikning yig‘ish chizm asini, uning bosh-oldidan ko'rinishini 
tasvirlashdan boshlanadi. So'ngra uning ustidan ko'rinishi bajariladi.
Agar birikuvchi detallar bir-biiiari bilan standart biriktirish detallari yordamida 
biriktirilgan bo‘lsa, ulami soddalashtinb tasvirianadi. Nazorat ishida yig‘ma birlikning 
ikki ko‘rinishi, bosh va ustidan ko'rinishi tasvirianadi. Lekin qo‘shimcha qilib, 
ayrim ko‘finish yoki qirqim va kesimlar bajarilishi ham mumkin.
18.3. Yakuniy nazorat ishini taxt qilish va uni xotiraga saqlab,
chizma qog‘oziga chiqarib olish
C hizm ada yig'm a birlikning gabarit o lch am lari va boshqa detallar bilan 
bevosita birikuvchi sirtlarining o ‘lchamlari q o ‘yiladi.
Yig‘m a birlik tarkibiga kiruvchi detallar raqam lanib, ular uchun burchak 
spetsifikatsiyasi bajariladi.
Yig‘m a birlikning «Yig‘ish chizmasi»ni chop etish uchun so'nggi tahrirdan 
o ‘tkazilib, barcha kamchiliklari tuzatiladi va xotiraga saqlab chizm a qog‘oziga 
chiqarib olinadi.

---