‘z b e k is t n respublikasi oliy va ‘rta m a xsu s ta ’lim va zir lig I nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

12-13.1. П-Iaboratoriya ishi-“Ddd ko‘rinishi bo'yicha berilgan predmetning
uchinchisini topish, kesim, qirqim bajarish va o‘lchamlar qo^yish”, ya'ni “Proeksion
chizmachilik”ka oid vazifalami bajarishga tavsiyalar va uslubiy ko‘rsatmaIar
Talabalar II-laboratoriya ishi vazifasini birinchi laboratoriya ishi kabi, 
guruh jum alidagi tartib raqamlariga m os boMgan, ilovadagi II-laboratoriya 
ishlariga oid o ‘z variantlarini oladilar. Bunda bir nechta oddiy sirtlardan 
tashkil topgan geometrik predmetning ikkita ko‘rinishi, ko‘p hollarda oldidan 
va ustidan ko‘rinishlari berilgan bo'ladi.
II-la b o ra to riy a ishini avvalgi m a sh g ‘u lo tla rd a o lin g an b ilim va 
ko‘nikm alar asosida quyidagi bosqichlarda bajarish tavsiya etiladi:
1. Bu vazifadagi o ‘lcham lartahlil qilinib, II-laboratoriya ishini bajarish 
uchun form at tanlanadi. K o‘p hollarda vazifa A3 form atdabajariladi. Agar 
A3 format xotiraga saqlangan b o ‘lsa, undan foydalanish m um kin.
Chizmani xuddi qog'ozda bajargandek, berilgan har bir ko‘rinishlaming, 
aw al simmetriya o‘qlari bilan markaz chiziqlarini o ‘tkazib olinadi. So‘ngra 
predmetning bosh (oldidan), ustidan va chapdan ko'rinishlari ketma-ket bajariladi.
2. Kerakli kesim va qirqim lar bajarilib, kesilgan (qirqilgan) yuzalari 
shtrixlanadi.
3. Predmetning berilgan ikki ko‘rinishida ko‘rsatilgan o ‘lchamlarini, uning 
uchta ko'rinishiga taqsimlab, DavST talablariga mos holda qo‘yib chiqiladi.
12-13.2. II-laboratoriya ishini bajarish va taxt qilish
Chizmani qog‘ozga chiqarib olishga taxt qilinadi. Bu bosqichda chizmaning 
chiziqlariga kerakli chiziq turlari va yo‘g ‘onliklari va lozim bo‘lgan hollarda 
rang beriladi. Chizm a taxt qilinib bo‘lgach, xotiraga saqlanib chizma qog‘oziga 
chop etiladi yoki keyinchalik qog‘ozga chiqarish uchun guruh papkasiga, 
xotirada saqlab q o ‘yiladi.
II-laboratoriya ishini o‘n birinchi va o‘n ikkinchi mashg‘ulotlarda to‘liq bajarib, 
taxt qilinadi. II-laboratoriya ishining bajarilgan namunasi 80-rasmda keltirilgan.

---