‘z b e k is t n respublikasi oliy va ‘rta m a xsu s ta ’lim va zir lig I nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

6.5. “Ф аска” buyrugM va undan foydalanish algoritmi
Ekrandagi chizm alarda burchaklarning faskalari “Ф аск а” buyrugMdan 
foydalanib bajariladi. Masalan, to‘g‘ri to ‘rtburchakni uchlarini bir tomonining 
oMchami 10 
mm
va ikkinchi tom onining oMchami 15 
mm
boMgan faskasini 
quyidagi algoritm asosida bajariladi:

---

1 
“ф а с к а ” buyrug'i “Sichqon” yordam ida yuklanadi. 
Shunda 
muloqotlar darchasidada ikki qatorli quyidagi so‘rovlar paydo bo'ladi: birinchi 
qatorida faska buyrug‘iga avval kiritib q o ‘yilgan uning ko‘rsatkichlari, y a'n i 
“T rim ” holatdam i, faskani birinchi tom onining o ‘lchami 5, faskani ikkinchi 
tomonining oMchami 5” va ikkinchi qatorida “ Birinchi to‘g‘ri chiziqni ko‘rsating 
yoki [faska tom onlarining oMchamlarini kiriting]:” .
2. 
Bu so ‘rovga o ‘lcham so'zining bosh harfl “ D ” terib, “ E nter” bilan 
qayd etib kiritiladi. S hunda m uloqotlar darchasidada navbatdagi “Ф а с к а т
birinchi to m onining o ‘lchami kiritilsin” so'rovi paydo bo'ladi. Bu so'rovga, 
m asalan, uning birinchi tom oni 10 
mm
bo‘lsa, 10 raqam ini terib, “ E n ter” 
bilan qayd etib kiritiladi. Shunda m uloqotlar darchasida quyidagi “Ф а с к а т
ikkinchi tom onining o'lcham i kiritilsin” so‘rov paydo boMadi. Uning ikkinchi 
tom oni 15 
mm
b o ‘lsa, 15 raqam ini terib, “ E nter” bilan qayd etib kiritiladi. 
Shunda kom pyuter “ Ф ас к а” buyrug'idan chiqib ketadi. Shunda kom pyuter 
odatdagidek, yangi buyruq so'ravdi.
4. 
Shuning uchun “Ф аск а” buyrug'iga qayta ikkinchi m arotaba kiriladi. 
M uloqotlar darchasidada paydo bo'lgan ikki qatorli “Trim holatdami, faskani 
birinchi to m o nin in g o ‘lcham i 10, faskani ikkinchi tom onining o ‘lcham i 
15” va “ B irinchi to ‘g ‘ri chiziqni k o ‘rsating yoki [faska tom onlarining 
o'lcham larini kiriting]:” so'roviga, to ‘g‘ri to ‘rtburchakning biror tom oni 
“Sichqon” yordamida kvadrat nishoncha bilan qayd etiladi. Shunda muloqotlar 
darchasida quyidagi so‘rov paydo bo'ladi: “ Ikkinchi to ‘g‘ri chiziqni ko‘rsating:” . 
S o 'r a lg a n to m o n i k v a d ra t n is h o n c h a b ila n k o ‘rs a tilg a c h , t o ‘g ‘ri 
to ‘rtburchakning tom onlari ko ‘rsatilgan burchagining faskasi olinib qoladi 
(60-rasm ).
[ConHi.-.d
jCo»i»ar.d _che*£er
J(TRIH node) C u rre n t