‘z b e k is t n respublikasi oliy va ‘rta m a xsu s ta ’lim va zir lig I nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

10-11.2. I-laboratoriya ishini bajarish va taxt qilish
Yuqoridagi bosqichlarda bajarilgan “TeKis kontur” chizmasi taxt qilinadi. 
Y a'n i I-laboratoriya ishini qog‘ozga chiqarib olishdan aw al, uning chiziqlari 
kerakli turlarda- qiyofalarda va yo‘g‘onliklarda bajarib chiqiladi.
0 ‘q va markaz chiziqlari ikkinchi “ ByLayer"’ buyrug'idan foydalanib 
bajariladi. Asosiy chiziqlar yo‘g‘onligini, ekranning eng pastki “ Реж им ” - 
“ H olat” qatoridagi “ В Е С Л И Н ” buyrug‘iga kirib, ko‘riladi va tekshiriladi. 
Agar chizm ada biror yo‘g ‘onlashtiriIm agan chiziq qolib ketgan b o ‘lsa, uni 
ajratib uchinchi “ ByLayer” buyrug‘idan foydalanib yo‘g‘onlashtiriladi.
Agar chizmadagi chiziqlarga rang berish lozim bo‘lsa, birinchi “ ByLayer” 
buyrug‘idan foydalaniladi.
“TeKis k o n tu r ” vazifasida berilgan o ‘lc h am lar, e k ra n d a bajarilgan cliizm aga 
q o ‘y ib c h i q i l a d i . 0 ‘l c h a m c h i z i q l a r i n i , s t r e l k a l a r i n i v a r a q a m l a r i n i
k o ‘r s a tk ic h la ri 
“Ф о р м ат" 
m e n y u s id a g i 
“ Размерньгй сти ли ...” 
b u y r u g ‘iga 
kirib, 
“ М енеджер Стиля измерения” 
d a rc h a sid a n fo y d alan ib ta n la b o lin a d i.
T a y y o r b o 'lg a n “ TeK is k o n t u r ” c h iz m a si q o g ‘o z g a c h iq a ris h u c h u n
ta y y o r h o ld a h o tira d a sa q la n a d i va b ir n u s h a d a q o g ‘o zg a k o ‘c h irib o lin a d i.
79-rasmda “Teicis kontur”ning kompyuterda bajarilgan namunasi keltirilgan.
Tayanch iboralar:
Tekis kontur chizmasi
Tutashm alar
Kompyuterda tutashma bajarish
Chizm ani taxt qilish
Chizm ani chop etish
Nazorat savollari:
1. T utashm ada berilgan aylanalam ing m arkazlari, qaysi maqbul nuqta 
koordinatalarini kiritish usulidan foydalanib ekrandagi o ‘rnini aniqlash 
m um kin.
2. Qaysi buyruqdan foydalanib chizm adagi oMchamlar taxrir qilinadi.
3. Chiziq turlarining yo‘g‘onligini maqbul bo'lgan qiymatlarini aytib bering.
4. N am unadagi diametri 5 
mm
b o ‘lgan beshta aylanani chizm ada qanday 
qilib “ 5 tesh. Ф 5 ” ko'rinishida yozish m um kin.
5. N am unadagi diam etri 17 va 7 
mm
bo'lgan ikkita aylanani chizm ada

---

qanday qilib “ 2 tesh. Ф 17 va 2 tesh. Ф 7 ” ko‘rinishida yozish m um kin.
6. Qanday qilib o'lcham qiymatini ko'rinim li joyga ko'chirish m um kin.

---

Adabiyot:
1. Ю. Қирғизбоев va boshqalar. “М аш инасозлик чизмачилик курси” , 
T, Ў қитувчи, 1987Й. 87-92 бетлар.
2. Ю. Қ ирғизбоев va boshqalar. “Т ехн и к чизм ачилиги курси ” , Т, 
Ў қитувчи, 1987й. 165-177 бетлар.