‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova

amal qiladi. Agar aksiya dividendi yuqori bo'lsa, foiz pasayadi va
aksincha. Agar aksiyaga 15% dividend berilsa, foiz undan yuqori
b o ‘lishi shart. Aks holda pul egasi uni qarzga bermay, aksiya sotib
olishni afzal ko'radi.
Qarz berishning xatar darajasi. 
Agar qarzning qaytib kelishi
kafolatlansa, foiz past, agar bu xatarli b o'lib , qarz qaytishi
shubhali bo'lsa, foiz yuqori bo'ladi. Odatda, m oliyaviy baquw at
va nufuzli firmalar uchun foiz tayinlanadi. Yuqori va past foiz
o'rtasidagi farq pul egalari uchun m a’lum darajada qarz xatarini
kamaytiradi, chunki bir erda foizning kam ligi, boshqa erda uning
ortiq bo'lishi bilan qoplanadi.
8.3. Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatining 
iqtisodiy samaradorligi
Iqtisodiy samaradorlikning mohiyati. 
B ozor iqtisodiyotiga
o'tish xo'jalik yuritishning oqilona yo'llarini izlab topishni talab
qiladi. Bu esa materiallar va xom ashyoni tejab-tergab sarflash,
dastgoh va uskunalardan yaxshiroq foydalanish, xodim lar ish
unumdorligini oshirish, mahsulot birligiga to'g'ri keladigan xarajat-
lami pasaytirish, pirovardida. korxona rentabelliligi va foydaliligini
oshirishni ko'zda tutadi.
Ko'rsatib o'tilgan om illam in g barchasi ishlab chiqarishning
iqtisodiy samaradorligiga erishish tushunchasiga birlashadi. Korxona
xo'jalik faoliyatining yakuniy natijasi (foyda)ni unga erishishga
sarflangan resurslar bilan taqqoslash ishlab chiqarishning samara-

---

dorligini aks ettiradi. Sam aradorlikning oshishi xarajatlar birligiga
to'g'ri keladigan iqtisodiy natijalarning ko'payishi bilan ifodalanadi.
Sam aradorlik xo'jalik yuritish m exanizm ining takom illashganlik