‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o L iy V a ‘ r t a m a X s u s t a 'l im V a z ir L ig I

135-rasm. Qaytarmali yoqa
A 
3
ШШШШШШШДЙ
M
г
136-rasm . Yoqa c h izm a si
103

---

Otqazma shal yoqani to ’qish (137-
rasm). Bu yoqa ham alohida tayyorlangan 
andoza 
asosida 
to ’qiladi. 
Andoza 
tayyorlash 
uchun 
orqa b o ’lak * b o ’yin 
o ’mizining yarmisini o ’lchaladi aB=6 sm.
Old 
b o ’lak 
taqilma 
milkida 
birinchi 
tugmacha 
o ’mini 
belgilanadi. 
«а» 
nuqtadan pastga tomon 14 sm o ’lchaladi 
va 
«6» 
nuqlani 
(1-tugma 
o ’rni) 
belgilanadi. «6» nuqta orqali taqilma milk 
chizig’i bilan 
kesilguncha gorizontal 
chiziq o ’tkaziladi. 
Kesishgan nuqtani 
«6]» bilan belgilaladi. «В» nuqta (b o ’yin 
asosi nuqtasi) « 6 t» nuqta bilan to ’g ’ri 
chiziq orqali 
tutashtiriladi. Bu chiziq 
b o ’ylab yoqa tikiladi. Shu chiziq uzunligi 
o ’lchanadi: B 6 |= 2 4 sm. А В Г Д t o ’g ’ri 
t o ’rtburchak 
chizilib, 
uning tomonlari 
АВ=ДГ, (S+24=30 sm. А Д va ВГ yoqa 
balandligi tomonlari b o ’lib, u 9 sm ga teng 
(berilgan misol b o ’yicha). «А» nuqtadan 
o ’ngga 
tomon 
orqa 
b o ’yin 
o ’mizi 
o ’lchovining yarmi q o ’shiladi va «а» 
nuqta bilan belgilanadi. «а» va «Г» 
nuqtalar to ’g’ri chiziq bilan tutashtiriladi.
Shu chiziq o'rtasidan yuqoriga 1,5 sm 
uzunlikda perpenduklyar chiziq o ’tkaziladi 
va «Ь» deb belgilanadi. «а» va «Г» 
137-rasm. Shal yo q a
nuqtalar <tutashtiriladi.
H alqalar sonini hisoblash.
T o ’qimaning 1 smga 3 ta halqa t o ’g ’ri 
kelsa, 30 sm da 3x30=90 ta halqa bo’ladi. Demak, yoqaning butun 
uzunligi uchun 90x2+2(ta chetki halqa) = 182 ta halqa teriladi va andoza 
b o ’yicha 
asta-sekin 
m a ’lum 
oraliqlarda 
2 
tomondan 
halqalami 
qisqartirib to ’qiladi va Aa chiziq b o ’yicha halqalami birdan berkitiladi.
104

---