‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o L iy V a ‘ r t a m a X s u s t a 'l im V a z ir L ig I

A S O SIY A N D O Z A VA ISH A N D O Z A S IN I TUZISH,
K IYIM NIN G G A V D A D A B E M A L O L T URISH
Q O ’S H IM C H A L A R I
A so siy andoza.
Q o ’lda to ’qilgan trikotaj j u d a elastik b o ’ladi: 
osongina solqi hosil qiladi, kirishtirib dazmollab kerakli shakl beriladi,
111

---

oson c h o ’ziladi. Shuning uchun, trikotajning andozasi tikiladigan 
kiyimlarning andozasiga qaraganda anchagina oddiy bo'ladi. Quyida 
ayollar, erkaklar va bolalar kiyimlari andozalarining chizmasi taklif 
etiladi. Birinchi chizmada andozani tuzish to'liq tafsiloti bilan berilgan. 
Erkaklar va bolalar kiyimining andoza chizmalari bir hil k o ’rinishda 
bo'lgani uchun tushuntirish matnsiz berilgan.
Asosiy 
andoza 
aniq 
gavdaning 
(bo’yin 
asosidan 
boshlab 
bo'ksagacha) g o ’yo bir qobig'idek bo'ladi. Bunday andozaning na 
oldida va na ortida qirqilgan joyi yo'q, fason chiziqlari y o ’q, yoqa 
o ’mizi bo'y n in in g asosi b o ’ylab o'tgan. Agarda model asosiy andoza 
b o ’yicha 
10
’qilsa tahlama hamda burushgan joylari b o ’lmaydi va u 
gavdaga yopishib turadi.
M a ’lum fasondagi kiyimni tayyorlash uchun oldin asosiy andoza 
chizib olinadi (bu andoza gavdaning o 'n g tomoniga moslanadi), keyin 
unga fason chiziqlari o ’tkaziladi, taqilma, c h o ’ntak o'rni, manjeti 
belgilangandan keyingina uni ish andozasi deyiladi. Bu andozaga binoan 
m a ’lum model tayyorlanadi. Ish andoza uschun ort b o ’lak va yeng 
yoyilgan holda to ’liq chizib ol in ish i zarur. Agarda kiyim boshdan 
kiyiladigan bo'lsa, old b o ’lak ham to ’liq chizib olinadi.
Kiyim gavdada bemalol turishi uchun asosiy andozani qurishda 
gavdada bemalol turish q o ’shimchalari hisobga olinishi zarur. Uning 
qiymati 
kiyim 
bichimiga, 
trikotaj 
polotnoning 
qalinligiga 
va 
strukturasiga, shuningdek, ipning sifatiga bog’liq bo'ladi. Masalan. 
moher ipdan to'qiladigan kiyim eniga ju d a cho'ziladi, shuning uchun, 
q o ’shimchani m o'ljaldagidan 1-2 sm kamaytirish kerak, b o ’sh va nafis 
t o 'r nusha gulli qilib to'qiladigan kiyimlar uchun ham shunday va 
aksincha, agarda kiyim zich gulli, kam c h o ’ziladigan choklarda 
to'qiladigan b o ’lsa (odatda yubkalar, kostyumlar. paltolar shunday 
to ’qiladi), q o ’shimcha k o ’proq (5 sm) q o ’shiladi.
Ayollar, erkaklar va bolalar trikotaj kivimlarining gavdada bemalol 
turish q o ’shimchasi (sm):
❖ 
Yozlik yubka bluzka, maykalar (№ 32/2, 3 qavatli ip).....................2
♦> 
Ko'ylaklar, jaketlar, puloverlar (№ 32/2, 4-7 qavatli i p ) ................. 3
❖ O ’tqazma yengli jaketlar, kurtkalar (№ 32/2, 8-10 qavatli ip).......4
❖ 
Sport kiyimlari, paltolar (32/2, 8-10 qavatli ip)................................... 5

---