‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o L iy V a ‘ r t a m a X s u s t a 'l im V a z ir L ig I

Y E L K A Q IYAL IG INI H O SIL QILISH
Yelka uchun m o'ljallangan halqalarni soni 3 ga b o ’linadi. Avval 
birinchi qism halqalari, keyingi qatorda ikkinchi va undan keyingi 
qatorda uchunchi qism halqalari berkitiladi.
Halqalar sonini taqsimlanayotganda chetki (yeng o ’tkaziladigan) 
tomondagi birinchi bo'lak halqalari soni keyingi b o ’laklardan k o ’proq,
102

---

ikkinchi bo 'lak halqalari soni esa, birinchi b o ’lak halqalaridan biroz 
kamroq, eng oxirgi bo'lak halqalari esa, eng kam qilib taqsimlanadi. 
Masalan. yelka halqalari 30 ta b o ’lsa, birinchi bo'lak 14 ta, ikkinchi 
b o ’lak 10 ta, uchinchi b o ’lak uchun esa 6 tadan qilib halqalar 
taqsimlanadi va uch bosqichda berkitiladi.
Y O Q A T U R L A R I VA IJLARNI T O ’QISH
Yoqalar o'tkazm a yoki yaxlit bichimli 
bo'ladi. 
Y oqalam ing 
inglizcha, 
oddiy 
qaytarmali, yumaloq shal, tik va hokazo 
turlari mavjud.
O ddiy qaytarmali o ’tkazm a yoqani
to ’qish 
(135-rasm). Yoqa uchun andoza 
tayyorlanib, 
shu 
andoza 
asosida yoqa 
to'qiladi. Andoza tayyorlash uchun orqa 
bo'lak b o ’yin o ’mizi kengligining yarmisi 
o ’lchanadi. (aB=6 sm) va old b o ’lak b o ’yin 
o ’mizi 
kengligining yarmisi 
o ’lchanadi 
(Ba=l 1 sm). T o ’g ’ri to ’rtburchak 
АВГД
chiziladi. Bu to ’rtburchakning uzun tomoni 
o ’lchami olingan o ’lchovlar 6+11 = 17 sm 
yig’indisiga teng. Yoqa balandligi 8 sm deb 
olinsa, 
АД 
chizig'i yoqaning buklov qismi 
o'rtasi b o ’ladi (136-rasm).
H alqalar sonini hisoblash.
Agar 1 sm 
to ’qimaga 3 ta halqa t o 'g ’ri keladigan 
bo'lsa, 3xl7sm =51 ta, demak butun yoqa 
uzunligi 
uchun 
51x2+2(ta 
chetki 
halqa)=104 ta halqa. Yoqa to ’qish uchun 
i 04 ta halqa terib yoqa milklarini o ’zidan 
chiqargan holda to'qiladi. S o ’ngra yoqa 
asosini tanlangan chokda to'qiladi. Yoqa 
balandligi 
uchun kerakli 
uzunlik hosil 
bo’lgach, halqalar berkitilib, o ’miz atrofi 
bo’ylab. yoqa o ’m iga tikib chiqiladi.