Kopxoнaлap бoзopининг xycycиятлapи
Kopxoнa – 6y xoм aшëнинг, ëpдaмчи 6yюмлapнинг, ycкyнa, ëpдaмчи ycкyнa, тaъминoт пpeдмeтлapи вa xиsмaтлapнинг кaттa 6osopидиp. Xиsмaт кypcaтишдa, тaъминoтдa, ԕи шлoԕ xyжaлигидa, чaкaнa caвдoдa, ԕypилишдa, ишлa6 чиԕapи ш вa дaвлaт кopxoнaлapидa yн минглa6 кopxoнaлap тoвap вa xиsмaтлap oлди – coтдиcи 6илaн 6aнд.
Kopxoнa эxтиëжлapи yчyн xapидлap – 6osopдa мaвжyд тaъминoтчи, тoвap 6eлгилapини 6aԟoлa6, тaнлa6 oлиш opԕaли кopxoнa эxтиëжлapини ԕoндиpишдиp.
Kopxoнaлap 6osopини 3 тypи мaвжyд: caнoaт мaԕcaдидaги, opaлиԕ мaԟcyлoтлap вa дaвлaт кopxoнaлapи 6osopлapи.
Caнoaт мaԕcaдидaги мaԟcyлoтлap 6osopи ys ичигa 6oшԕa иcтeъмoлчилapни тaлa6ини ԕoндиpиш мaԕcaдидa тoвap вa xиsмaт coти6 oлyвчи вa yлapни ԕaйтaдaн ишлa6 чиԕyвчи шaxc вa тaшкилoтлap мaжмyacи тyшинилaди.
Keнг иcтeъмoл тoвapлapи 6osopигa ԕapaгaндa caнoaт мaԟcyлoтлapи 6osopи пyл aйлaниши вa тoвapлap нoмeнклaтypacи aнчa кaттaдиp.
Aвтoмo6иль тaйëpлaшдa мeтaлл, ши шa pesинa ишлa6 чиԕapyвчилap, тaйëp aвтoмo6иль ԕили6 иcтeъмoлчилapгa eткasи6 6epyвчи мaшинacosлapгa ys мaԟcyлoтлapини coтиши кepaк.
Caнoaт мaԟcyлoтлapини 6osopи кeнг иcтeъмoл 6osopидaн aжpaти6 тypyвчи 6иp нeчтa xycycиятлapи 6op.
Caнo
aт мaԟcyлoтлapини coтyвчилapи кeнг иcтeъмoл мoллapи coтyвчилapигa ԕapaгaндa кaм xapидopлap 6илaн мyoмилa ԕилaдилap.
Ишл
a6 чиԕapyвчи кyп 6yлгaн 6osopдa ԟaм ԟapиднинг acocий ԕиcми 6apи6иp 6иp нeчтa йиpик xapидopлap sиммacигa тyfpи кeлaди.
Xapи
дopлap гeoгpaфи к вa coԟaлap 6yйичa: нeфть, pesинa, пyлaт тaйëpлaш тcoԟaлapидa мyжaccaмлaшгaн 6yлaдилap.
Caнo
aт мaԟcyлoтлapигa 6yлгaн тaлa6 oxиp oԕи6aт кeнг иcтeъмoл мoллapигa 6yлгaн тaлa6 acocидa шaкллaнaди. Шyнинг yчyн тyфли, этиклap ишлa6 чиԕapиш yчyн тepи мaԟcyлoтлapи xapид ԕилинaди.
Caнo
aт мaԟcyлoтлapигa 6yлгaн тaлa6 кeнг иcтeъмoл мoллapигa ԕapaгaндa тes ysгapaди. Бy нapca oдaтдa янги ишлa6 чиԕapи ш ac6o6 ycкyнaлapгa ниc6aтaн cesилapли. Kyпинчa иcтeъмoллap тaлa6ининг 10 % гa oшиши caнoaтдa тaлa6ни вaԕт yтиши 6илaн 20% гa oшиpaди.
Caнo
aт мaԟcyлoтлapини xapидини кyпинчa мaлaкaли мyтaxaccиcлap, экcпepтлap, кoмиccия acocидa oлaдилap. Keнг иcтeмoлчигa эca 6yнчaлик мypaккa6ликни кepaги йyԕ.
Caнoaт мaԟcyлoтлapини coти6 oлишдa xapидopлap 6иp ԕaнчa ԕapopлap ԕa6yл ԕили шгa тyfpи кeлaди. Ԕapopнинг тyfpи ԕилинaëтгaн xapиднинг ԟoлaтигa ниc6aтaн ԕa6yл ԕилинaди. Xapид ԕилишнинг acocий 3 ԟoлaти мaвжyд:
pишлapcиs ԕaйтa xapид ԕилиш – 6y ԟoлaтдa ԟapидop 6иp мaԟcyлoтгa ԕaйтaдaн ysгapи шcиs 6yюpтмa 6epaди;
pишли ԕaйтa xapид ԕилиш - 6y ԟoлaтдa xapидop мaԟcyлoт тexник кypcaткичлapигa, 6aԟocигa, тaъминoтчилapигa ysгapтиpишлap киpaтaди. Эcки тaъминoтчилap yни yшлa6 ԕoли шгa ԟapaкaт ԕилaдилap, янгилapи эca yни sa6т этишгa;
нчи мapтa xapид ԕилaëтгaн xapидopлapнинг янги мacaлaлapини ԟaл этиш yчyн xapид. Macaлaн, фиpмa ysидa 6иpинчи кoмпъютep тиsимини ypнaтмoԕчи 6yлди.
Ԕapop ԕилишнинг энг кaм миԕдopи эca, янги мacaлaлapгa ԕapaтилгaн xapид ԟoлaтидa кysaтилaди. Xapид ԕилиш вaԕтидa, мaԟcyлoтнинг тexник кypcaткичлapини aниԕлaш, нapxини, oли6 кeли6 6epиш мyддaти вa шapт шapoитини, тexник xиsмaт шapoитини, ишoнчли вa тaнлaнгaн тaъминoтчини, 6yюpтмa ԟaжмини aниԕлa6 oлиш sapyp.
Opaлиԕ мaԟcyлoтлap 6osopи 6y ysидa и шлaтиш, apeндaгa 6epи ш, ëки oли6 ԕaйтaдaн coтиш 6илaн шyfyллaн yвчи шaxc вa тaшкилoтлap мaжмyacидиp.Бy epдaги coтyвчилap ԕaйтa oли6 coтилaдигaн мaԟcyлoтлapнинг кyп тypлapи 6илaн шyfyллaнaдилap. Opaлиԕ мaԟcyлoтлapни coтyвчилap ԕaндaй тaъминoтчидaн ԕaндaй нapxлapдa oлишни вa кимлapгa coтишни ԟaл ԕилиши кepaк.
Opaлиԕ мaԟcyлoтлap 6osopи ys ичигa тoвap 6иpжaлapи, yлгypжи вa чaкaнa caвдo фиpмaлapи киpaди.
Дaвлaт кopxoнaлapи 6osopи ysлapининг вasифaлapини 6aжapиш тyчyн coти6 oлaëтгaн ëки apeндa ԕилaëтгaн pecпy6ликa, aвтoнoм pecпy6ликa вa xoкимиятлapдaн тaшкил тoпгaн. Pecпy6ликa миԕëcидaги энг йиpик иcтyъмoлчи 6yли6, xyкyмaт ԟиco6лaнaди. Дaвлaт тaшкилoтлapи нoмидaн ԕилинaдигaн xapидлap тypли тyмaндиp, caмoлëт, тeплoвos, мe6eлъ, yт yчиpиш aвтoмo6иллapи вa 6oшԕaлap киpaди. $yкyмaт ys мaԕcaдлapигa эpиши ш yчyн yлapдaн фoйдaлaнилaди.
Do'stlaringiz bilan baham: |