Yusupova nargiza shakirovna jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi

13.4.4. Harakat faoliyatiga o‟rgatish uslublari 
Harakatlarni yaxlitligicha qismlarga bo‟lgan holda ikki xil uslub bilan 
o‟rgatish mumkin. 
Yaxlitligicha o‟rgatish uslubi harakatni yaxlitligicha bir necha marta 
qaytarish yo‟li bilan o‟rganiladi va takomillashtiriladi. 
Uslubni ijobiy tomoni shundaki, harakat texnikasi to‟laligicha egallanadi, 
uning barcha qismlari o‟zaro bog‟liq holda o‟rganiladi, harakat tarkibi, uning 
ritmiga zarar etmaydi. 
 
13.4.5. Uslubning kamchiligi 
Birinchidan, o‟rganilayotgan mashqni to‟laligicha bajarilganda murabbiy 
sportchi yo‟l qo‟yayotgan xatolarning barchasiga e‟tibor berolmay qoladi. Shuning 
uchun murabbiy asosiy ko‟zga ko‟ringan xatolarga e‟tibor berib texnikadagi ayrim 
etishmovchiliklarni ko‟rmay qolishi mumkin, ularni tuzatishga e‟tibor bermasligi 
mumkin. 
Ikkinchidan, harakat faoliyatini to‟laligicha (ko‟p marta) takrorlayverish 
ayniqsa o‟rganishning boshida sportchini tez charchashiga sabab bo‟lishi mumkin. 
Bu uslub odatda texnik jihatdan murakkab bo‟lmagan yoki qismlarga 
bo‟lganda texnikani qo‟pol ravishda buzilishiga olib keluvchi mashqlardan 
foydalaniladi. 
Masalan: to‟p tutish, tortilish va h.k. 
Yaxlitligicha o‟rgatish metodi harakatni mustahkamlash va takomillash-
tirishda ayniqsa yaxshi samara beradi. 
Yaxlitligicha bajarish uslubidan quyidagi ko‟rinishlarda foydalaniladi. 
a) harakatlar qismlarini sekin-asta ishlab borib qayta bajarish; 
b) texnika qismlarga ishlov berish bilan bajarish; 
v) ko‟nikmani mustahkamlash maqsadida bajarish; 
g) o‟sib boruvchi kuchlanish yoki tezlik bilan bajarish (harakat tezligiga 
qarshilik, uni oshirish); 
d) tashqi muhit (zal, maydon, tomoshabinlar, raqiblar va h.k.) o‟zgargan 

---

256 
sharoitda bajarish; 
e) tananing turli xatolari bajarish.