Yurtimiz teatr san’atini ravnaq toptirish, uning o‘ziga xos an’analarini asrab-avaylash va yanada boyitish borasida keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda


Gluk operalari librettosi uchun antik va o’rta asr sujetlari



Download 132 Kb.
bet7/12
Sana20.02.2023
Hajmi132 Kb.
#913238
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
1506750787 69123

Gluk operalari librettosi uchun antik va o’rta asr sujetlari asos boiib xizmat qilgan. Gluk operalarida antiklik italyancha seria operasi va fransuz lirik tragediyasida ustunlik qilgan saroy maskaradlariga o’xshamasdi. Gluk saroy aristokratik operasiga xos boigan antik sujetlardan voz kechib, o’z operasiga insoniylik motivlarini kiritadi: er-xotinning bir-biriga vafodorligi va yaqin kishisi uchun o’zini bag’ishlashga tayyorlik («Orfey», «Alsesta»), o’z xalqini unga tahdid solayotgan ofatlardan qutqarish uchun o’zini qurbon qilishga qahramonona intilish («Ifigeniya Avlidda») va hokazo. Antik sujetlarning bunday talqini fransuz burjua in-qilobi arafasida Gluk operalari jamiyatning ilg’or vakillari, shuningdek, uni ko’kka ko’targan qomuschilar huzuridagi muvaf-faqiyatini ta'minladi.
Gluk opera dramaturgiyasining cheklanishi xuddi o’sha antik sujetlar bilan belgilanadi. Glukning opera qahramonlari bir qancha umumiy xarakterga ega. Ular individual xarakterli tirik shaxslar emas, balki maium tuyg’u va hissiyotlar umumlashmalarini o’zlarida namoyon qilishadi.
Gluk o’z operalarida XVIII asr opera san'atining an'anaviy shartli shakllari va qoidalaridan voz kecha olmadi. Shu tarzda u mashhur afsonaviy mavzuga qaramay, o’z operalarini baxtli yechim bilan yakunlardi. «Orfey»da Gluk va librettochi Kalsabidji Amurni oiik Evredikani tiriltirishga majbur qiladi, vaholanki, afsonada Orfey Evredikani bir umrga yo’qotadi. «Alsesta»da yerosti salta-nati kuchlari bilan jangga kirgan Geraklning kutilmaganda paydo boiishi er-xotinlarni abadiy ayriliqdan xalos qiladi. Bularning barchasi XVIII asropera estetikasining talablari bilan bogiiq. Operaning roaznvani qanchalik fojiaviy boimasin, baribir u ez-gulik bilan yakun topishi kerak edi.
Yuqorida qayd etilgan opera islohotlaridagi zamon ruhi tu-fayli yuzaga kelgan cheklanish kompozitor ijodining tarixiy va ba-diiy ahamiyatini hech ham kamsitmaydi. Gluk tinglovchiga ta'sir eta oluvchi mahobatli, qahramonona opera san'atini yarata oldi.
Gluk musiqasi umuman olganda, har doim uning spektakl-laridagi ulug’vorlik xarakteri bilan bir butunlikni tashkil qiladi. Musiqa qafiy, sodda va yaxlit bo’yoqlarda yozilgan. Har bir ariya bir tuyg’u va bir hissiyotni gavdalantiradi. Islohotchilik operala-rida Glukning badiiy me'yor hissi va ifodadagi oliyjanobligi o’z-garmagan.

Download 132 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish