Yuristning nutq

Navoiyni
o‘qidim. 
Oybekni
mutolaa qilmoqda.
Fuzuliyni oldim qo ‘limga,
Majnun b o ‘lib y ig ‘lab qichqirdi,
Va Navoiy tushib yo ‘limga,
Faryod bilan o ‘midan turdi.
Lermontovni tashlamadim hech,
Axir qo ‘Iga oldim Hofizni.
Pushkin menga ko ‘rsatdi har kech,
Yig‘lab turgan bir cherkas qizni
(H. Olimjon)
2. Ma’lum hudud — qishloq, shahar, mamlakat, davlatda 
yashab turgan kishilar ma’nosini shu hududga, mamlakatga 
yoki davlatga ko'chiriladi. 0 ‘kirgan arslon kabi ko‘k gumbazni 
titratib, Pol Robson qo‘shiq aytar, tinglaydi butun 
olam.
(G‘.G‘ulom)
Bu misradagi 
olam
so‘zi odamlar, kishilar ma’nosida 
qo‘llangan. Butun 
qishloq
biladi. 
Marg'ilon
ko‘chib chiqdi. 
Zal
gurillab kulib yubordi. Bu misollarda 
qishloq, zal
so'zlari 
odamlar ma’nosida qo‘llangan.
76

---

Sinekdoxa
Qismning nomi bilan butunni atash yoki aksincha, 
butunning nomi bilan qismni atash hodisasi sinekdoxa deyiladi. 
Masalan, Xo‘jalikda 
tuyoqlar
soni kamayib ketganligi uchun 
mutasaddi shaxslar jinoiy javobgarlikka tortildilar. Bog‘dagi 
olmalar
sug‘orildi. U 
timoqqa.
zor. Keltirilgan misollardagi 
tuyoqlar
so‘zi 
mollar
yoki 
qo ‘ylar
so‘zlari o‘mida qo‘llangan 
bo‘lsa, 
olmalar
so‘zi 
daraxtlar
so‘zi o ‘mida, 
timoq
so‘zi esa 
farzand
ma’nosida qo‘llangan.