Yuristning nutq

82

---

7-§. Kirish so‘z va kirish birikmalarning uslubiy
xususiyatlari
Kiritmalar so‘z yoki so‘z birikmasi shaklida bo‘lib, 
so‘zlovchining o‘zi bayon etayotgan flkrga bo'lgan turli 
munosabatini bildiradi. Ular barcha nutq uslublarida 
qo'llaniladi. Kiritmalar mazmunan butun bir gapga yoki uning 
bo‘lagiga tegishli bo‘lgan 
ishonch, tasdiq, gumon, istak, taajjub,
ta ’kid, taxmin
m a’nolarini ifodalash uchun xizmat qiladi. 
Masalan: Guvoh, 
ehtimol, bu voqealami to ‘liq eslay olmas.
To ‘plangan dalillardan so ‘ng jinoyatchi, albatta, qilmishlarini
bo
‘yniga oladi.
Kirishlar gap tuzilishini buzmaydi, aytilayotgan fikrga 
yangi dalil ham qo‘shmaydi, balki shu fikrga nisbatan 
so'zloycliining munosabatini, kuchli hayajonlanganini 
bildiradi. Shuning uchun ham bunday gaplar ko'proq badiiy 
va so‘zlashuv uslubida uchraydi: 
Baxtimga,
onajonim omon 
bo lsin. 
Yaxshisi,
guvohlami yuzlashtirish lozim. Ilmiy uslubda 
bimingcha, uningcha, demak, xulosa qilganda, birinchidan,
ikkmchidan
kabi kirish so‘z va kirish birikmalar faol ishlatilsa; 
rasmiy ish uslubida 
asosan, fikran, Ba ’zan, zarur, kerak
kabi 
kirish so‘zlar ko'proq qo‘llanadi.
Ba’zi kirish so‘zlar va kirish birikmalar gapdagi boshqa 
bo‘laklardan to‘xtam bilan ajratiladi va o‘zining alohida 
ohangiga ega bb‘ladi. Kirishlarning gapdagi o‘mi ham ma’lum 
uslubiy ahamiyatga ega. Ular gap boshida kelganda aytilayotgan 
fikrga qat’iy munosabat ifodalanadi: 
Albatta,
topshiriqni 
bajaramiz. Ifodalangan fikrning mazmunini kuchaytirish 
uchun kirishlar takror ishlatilishi mumkin: