Yuridik shaxslardan olinadigan mol-mulk solig‘Ini to‘lovchilar

4. Yuridik shaxslardan olinadigan mol-mulk solig‘i bo‘yicha belgilangan imtiyozlar

Quyidagi yuridik shaxslarning mol-mulkiga soliq solinmaydi:

a) notijorat tashkilotlarning mol-mulkiga, tadbirkorlik faoliyati uchun foydalaniladigan mol-mulkdan tashqari;
Soliq solish maqsadida notijorat tashkilotlar deganda quyidagilar tushuniladi: faqat davlat byudjeti mablag‘lari hisobiga moliyalanadigan, tasdiqlangan smetalar doirasida xarajatlarni qoplashga byudjetdan dotatsiyalar oladigan korxonalar, muassasalar va tashkilotlar; xayriya birlashmalar, uyushmalar va jamg‘armalar, xalqaro tashkilotlar, diniy birlashmalar va boshqa tashkilotlar:
1) ijtimoiy-xayriya yoki boshqa maqsadlar uchun barpo etilgan, tadbirkorlik faoliyati uchun daromad olishni ko‘zlamasligi ta'sis hujjatlarida qayd etilganlari;
2) moliyaviy va boshqa mablag‘larni mazkur tashkilotning xodimlari, muassislari yoki a'zolarining shaxsiy manfaatlari uchun taqsimlamaydigan va investitsiyalamaydiganlari (mehnat uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda taqdirlashlardan tashqari).
b) xalq ta'limi va madaniyat muassasalari ehtiyojlari uchun foydalaniladigan mol-mulkka;
v) uy-joy-kommunal xo‘jaligi va boshqa umumfuqaroviy ahamiyatga molik shahar xo‘jaligining mol-mulkiga.
Soliqqa tortish maqsadida uy-joy-kommunal va boshqa shahar umumfuqaro ahamiyatidagi xo‘jaliklarga mulkchilik shaklidan qat'i nazar bevosita uy-joy fondini boshqarish, saqlash va foydalanishni amalga oshiruvchi uy-joy mulkdorlari shirkatlari va boshqa tashkilotlar; sanitar tozalash va yig‘ishtirish, obodonlashtirish va ko‘kalamzorlashtirish, shahar va qo‘rg‘onlarni tashqi yoritish tashkilotlari; vodoprovod suv tarmog‘idan foydalanish, taqsimlash tarmoqlari (tozalash inshootlari bilan birga) va suv taqsimlash; kanalizatsiya tarmoqlarini ishlatish (tozalash inshootlari bilan birga), gaz taqsimlash tarmoqlaridan foydalanish va gaz taqsimlash; qozonxonalar, isituvchi, issiqlikni taqsimlovchi tarmoqlardan foydalanish hamda kommunal-maishiy ehtiyojlar va aholi uchun issiqlik taqsimlovchi tashkilotlar; xizmat binolarining xo‘jalik boshqarmalari; o‘t o‘chirish komandalari; uy-joy-kommunal xo‘jaligining xo‘jalik boshqarmalari; uy-joy-kommunal va boshqa umumfuqaro ahamiyatidagi shahar xo‘jaligi korxonalari kiritiladi.
ye) nogironlarning jamoat birlashmalari, "Nuroniy" jamg‘armasi va "O‘zbekiston chernobilchilari" uyushmasining mulkida bo‘lgan, ishlovchilari umumiy sonining kamida ellik foizini nogironlar tashkil qilgan yuridik shaxslarning mol-mulkiga, savdo, vositachilik, ta'minot-sotish va tayyorlov faoliyati bilan shug‘ullanadiganlari bundan mustasno;
j) yangi tashkil etilgan yuridik shaxslarning mol-mulkiga, ro‘yxatdan o‘tgan paytidan e'tiboran ikki yil mobaynida. Mazkur imtiyoz tugatilgan (qayta tashkil etilgan) korxonalar, ularning filiallari va tarkibiy bo‘linmalarining ishlab chiqarish quvvatlari va asosiy fondlari negizida tashkil etilgan korxonalarga, shuningdek korxonalar huzurida tashkil etilgan yuridik shaxslarga nisbatan, basharti ular ana shu korxonalardan ijaraga olingan asbob-uskunalarda ishlayotgan bo‘lsalar, qo‘llanilmaydi;
z) xorijiy kredit hisobiga xarid qilingan asbob-uskunalarga, ushbu kreditni so‘ndirish muddatiga, lekin u besh yildan ortiq bo‘lmasligi kerak.
Mazkur imtiyoz quyidagilarga tatbiq etiladi:
- soliq to‘lashga doir majburiyatlar yuzaga kelgan paytdan boshlab ushbu kreditni so‘ndirish muddatiga, lekin besh yildan oshirmagan holda, mazkur asbob-uskuna bo‘yicha mol-mulkka;
- buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq to‘lovchining balansida qayd etilgan yetkazib berish, montaj qilish va ishga tushirish-sozlash xarajatlarini o‘z ichiga oladigan asbob-uskunalarning butun qiymatiga.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi va mahalliy hokimiyat organlari (o‘z hududida mol-mulk joylashgan soliq to‘lovchilarga nisbatan) tomonidan qo‘shimcha imtiyozlar berilishi mumkin.
Mol-mulk solig‘i hisoblab chiqarilayotganida soliq solinadigan baza quyidagilarning qiymatiga kamaytiriladi:
a) soliq to‘lovchining balansida bo‘lgan uy-joy-kommunal va ijtimoiy-madaniy soha ob'ektlarining;
b) tabiatni muhofaza qilish, sanitariya-tozalash maqsadida va yong‘inga qarshi xavfsizlik uchun foydalaniladigan ob'ektlarning. Ob'ektlarni tabiatni muhofaza qilish maqsadlari uchun foydalanilayotganlar toifasiga kiritish tabiatni muhofaza qilish organlarining muayyan ob'ektlardan tabiatni muhofaza qilish maqsadlarida foydalanilishi to‘g‘risidagi ma'lumotnomasiga muvofiq amalga oshiriladi. Sanitariya-tozalash maqsadida foydalaniladigan ob'ektlar qatoriga tozalagich inshootlari kiradi. Yong‘indan saqlash ob'ektlariga o‘t o‘chirish depolari, o‘t o‘chirish uchun maxsus qurilgan suv havzalari, o‘t o‘chirish jihozlari o‘rnatilgan taxtalar kiradi;
v) mahsulot o‘tkazgichlar, aloqa yo‘llari (shu jumladan avtomobil yo‘llari), aloqa va energiya uzatish liniyalarining, shuningdek ularni foydalanishga yaroqli holda saqlab turish maqsadida qurilgan inshootlarning.
Mahsulot o‘tkazgichlarga quyidagilar kiradi:
- neft, neft mahsulotlari, kondensat quvurlari va quvur transportining boshqa turlari, nasos, kompressor hamda taqsimlash stansiyalari bilan birga;
- uy-joy-kommunal ob'ektlari bo‘lmagan mintaqaviy gaz, bug‘ quvurlari, issiqlik trassalari, suv quvurlari, kanalizatsiya kollektorlari;
- buxgalteriya hisobotida alohida ob'ektlar sifatida hisobga olinadigan alohida joylashgan sexlar, konlar va karerlarning ayrim uchastkalari orasidagi mahsulotlarni harakatlantirish uchun ishlatiladigan yer osti, yer usti va havoda joylashtirilgan har xil ko‘rinishdagi quvurlar va transportyorlar.
Aloqa liniyalariga havo aloqa liniyalari, ularga ilib qo‘yilgan simlar va aloqa kabellari, ustunli radiofikatsiya aloqa liniyalari, ularni belgilaydigan signal va o‘lchov ustunlari (qoziqlari), radiorele aloqa liniyalari, kabelli telefon kanalizatsiyasi, yer usti va yer ostidagi ularga xizmat qilinmaydigan kuchaytirish (regeneratsiya qilish) punktlari, taqsimlovchi shkaflar, qutilar, yerga ulangan sim konturlari va boshqa aloqa inshootlari kiradi.
Energiya uzatish liniyalariga havo va kabelli elektr uzatish liniyalari kiradi.
Soliq solish maqsadida ularni foydalanishga yaroqli holda saqlab turish maqsadida qurilgan inshootlarga ustunlar, tabiiy va sun'iy to‘siqlardan o‘tishlar va boshqa muhofaza inshootlari kiradi.
d) aloqa yo‘ldoshlarining;
ye) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga ko‘ra to‘xtatib qo‘yilgan asosiy ishlab chiqarish fondlarining;
j) shahar yo‘lovchilar transportining (taksidan, shu jumladan yo‘nalishli taksidan tashqari), shahar atrofidagi yo‘nalishlarda yo‘lovchilar tashiydigan umumiy foydalanishdagi avtomobil transportining (taksi, shu jumladan yo‘nalishli taksidan tashqari);
z) yo‘l xo‘jaligi korxonalarining yo‘llarni ta'mirlash va saqlash ishlarida band bo‘lgan transport vositalarining (ushbu “z”kichik band Adliya vazirligi tomonidan 2007 yil 31 martda 1107-6-son bilan ro‘yxatga olingan yo‘riqnomaga asosan chiqarib tashlangan);
i) davlat dasturlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari uchun kadrlar tayyorlashda foydalaniladigan transport vositalarining (ushbu “i”kichik band Adliya vazirligi tomonidan 2007 yil 31 martda 1107-6-son bilan ro‘yxatga olingan yo‘riqnomaga asosan chiqarib tashlangan).
k) lizingga olingan mol-mulkning, lizing shartnomasining amal qilish muddatiga.
l) yuridik shaxs tomonidan belgilangan tartibda kasanachilik mehnati bilan shug‘ullanayotgan fuqarolarga haq olmasdan foydalanishga berilgan uskunalar, asboblar va inventarning, mazkur yuridik shaxsning buyurmasi bo‘yicha ishlarni bajarish uchun – foydalanish davrida;
m) qishloq xo‘jaligi mahsulotini yetishtirish va saqlash uchun foydalaniladigan mol-mulkning (dehqonchilik, chorvachilik, baliqchilik);
n) tezkor-qidirish tadbirlari tizimlari texnik vositalarining.
Soliq to‘lovchilarga O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi amalga kiritilishiga qadar qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlari bilan taqdim etilgan soliq imtiyozlari ular taqdim etilgan muddat tugashiga qadar saqlanadi.