Yuridik javobgarlik


Yuridik javobgarlik turlari



Download 79 Kb.
bet7/9
Sana14.07.2021
Hajmi79 Kb.
#118522
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
1351793235 25937

4. Yuridik javobgarlik turlari.

Shaxsni javobgarlikka tortish masalasini yechishda uning qilmishida xuquqbo`zarlikning tarqibini mavjudligiga ahamiyat berish xal qiluvch rol uynaydi, ya`ni xuquqqa karishi qilmishning ob`ektiv va sub`ektiv tomonlarni hamda ob`ektiv va sub`ektiv birgalikda boglangan xolda o`rganish masalaning mazmunini ochib berishga, uni konkretlashtirish va individuallashtirishga yordam beradi. Xuquq bo`zilishining turlariga muvofiq yuridik javobgarlik ham to`rt turga bo`linadi: Jinoiy huquqiy, Fuqarolik huquqiy, Ma`muriy huquqiy,Intizomiy huquqiy javobgarlik.

Jinoiy huquqiy javobgarlik fuqarolar tomonidan ijtimoi va davlat tuzimiga, mulk shakllari, xujalik tizimi, shaxslar, fuqarolarning xuquq va qonun bilan ko`riklanadigan manfaatlarga va xokozolarga karishi tajovo`z qilinganda kelib chiqadi. Jinoyat Kodeksida ko`zda to`tilgan talablarni bo`zish jinoyat xisoblanadi va shu jinoiy xarakat yoki xarakatsizlikka nisbatan jinoiy javobgarlik belgilanadi.

Fuqarolik - xuquqiy javobgarlik fuqarolarning, shaxslarning mulkiy munosabatlari va bu munosabatlar bilan bog`liq mulkiy xarakterda bo`lmagan shaxsiy munosabatlarga zarar yetkazganlik xolatlarida belgilanadi. Fuqarolik - xuquqiy javobgarlik Fuqarolik kodeksi, yer kodeksi, Oila kodeksi, Mexnat kodeksi va boshqalarda nazarda to`tilgan xolatlarda qo`llaniladi.

Ma`muriy - xuquqiy javobgarlik xuquqiy munosabatlarning bo`zilishi bilan bog`liq bo`lib, ularga – o`rnatilgan umumtartib qoidalarni bajarmaslik, masalan, yo`l xarakati qoidalarini va jamoat tartibini bo`zish, tabiatni muxofaza etishga qarshi xarakatlar va boshqalar kiradi. Ma`muriy – huquqiy javobgarlik bo`yicha quyidagi jazo choralarini kursatish mumkin : ogoxlantirish; jarima solish; predmetni musodara qilish (xuquqni bo`zish quroli yoki ob`ekti bo`lsa); maxsus xuquqlardan maxrum etish (ov qilish, transport vositalaridan foydalanish va x.); ma`muriy hamoq; axloq to`zatish ishlari va boshqalar.

Intizomiy - xuquqiy javobgarlikning belgilanish xolatlari Mexnat kodeksida, ichki mexnat tartibi qoidalarida hamda maxsus Nizomlarda nazarda to`tiladi. Intizomiy xuquq menat va xizmat intizomlarini, xarbiy va boshqa intizomlarini bo`zish bilan bog`liq bo`lib, ularga idoraning ichki tartib - qoidalarini bo`zish, ishga kech kelish yoki ishdan barvaqt ketish va x.kabi xollar kiradi.

Jinoiy va fuqarolik - xuquqiy javobgarlikni belgilash faqat sud va xujalik sudlari tomonidan amala oshiriladi.

Ma`muriy va intizomiy - xuquqiy javobgarlik ichki ishlar organlari, mansabdor shaxslar va tegishli vakolatga ega raxbar shaxslar (ma`muriyat) tomonidan amalga oshiriladi.

Yuridik javobgarlikni belgilashning asosiy maqsadi jazolash emas, balki xuquqning umum maqsadlarini muayyan ifodasiga qaratilgan bo`lib, ular ijtimoiy munosabatlarning mustaxkamlanishi, tartibga solinishi va himoyasida o`zining ifodasini topadi.Bu maqsadlar o`z navbatida xuquqning tartibga soluvchi (regulyativ) va qo`riqlovchi funktsiyalarini amalda bo`lishini belgilaydi. Yuridik javobgarlikning asosiy funktsiyasi qonuniylik va xuquq tartibotni muxofaza qilishdan iborat. Muayyan (konkret) xuquqbo`zarga nisbatan javobgarlikning qo`llanishi birmuncha tor maqsadni, ya`ni aybdorni jazolashni ko`zlaydi.Bu bilan davlat o`zining majburlov choralarini amalga oshira turib, yana boshqa bir maqsadni ko`zda tutadi - bu maqsad kelajakda xuquqbo`zarlikni sodir etishni oldini olishga yoki bu xakda ogoxlantirishga qaratilgan bo`ladi.

Bu maqsadlar o`z navbatida yuridik javobgarlikning funktsiyalarini belgilab beradi. Ko`zlangan maqsadlarga erishi uchun qo`yidagi tamoyillarga amal qilinadi : qonuniylik; adolatparvarlik; maqsadga muvofiqlilik; xuquq bo`zilngan xolda javobgarlikning muqarrarligi; individuallik (javobgarlikni faqat xuquqbo`zarga nisbatan qulanillishi).




Download 79 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish