«Юрган дарё, єтирган бєйра», дейди доно халїимиз. Дунё кєриб, дунёларни кашф этишга нима етсин! Бу билим ва



Download 1,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/73
Sana23.02.2022
Hajmi1,16 Mb.
#164545
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   73
Bog'liq
otmiwdan kelgan boylik sirlari

IX ЇИСМ.
ЇАДИМГИ БОБИЛ ЄГИТЛАРИ
Суібатимиз іар доимгидек Жаноб Миклошнинг соўли-
ўини сєрашимдан бошланди. Унинг навбатдаги саволи
іам кутилмаган бєлди:
– Дєстим, сен китоб єїийсанми? Агар сир бєлмаса,
охирги марта їайси китобни мутолаа їилдинг?
Елкаларимни їисиб, охирги єїиган китобимни эслай
бошладим.
– Бой бєлиш учун муваффаїият іаїидаги китобларни
іар куни, жилла їурса, ярим соат єїишни єзингга одат
їилиб ол. Миллионерлар, муваффаїиятга эришганлар бу
іаїда сєзлаб беришни яхши кєришади. Айниїса, аввал
іеч ваїоси бєлмаганлар. Сенга муваффаїият тєўрисида-
ги китобларни тавсия этаман:
– «Єйла ва бой бєл»ни єїиганман! – маїтандим мен.
– Хєш, нималарни эслаб їолгансан? Инсонга катта пул
эгаси бєлиш имкониятини берувчи їонунни айтиб бер-чи!
Бу їонунларнинг биттасини іам билмасдим. Нечтали-
ги іам ёдимда йєї. Умуман, китоб нима іаїида эканини
іам эслолмайман. Индамай їєя їолишни афзал кєрдим.
Жаноб Миклош давом этди:
– Єїиётган китобларнинг іар бирини, айниїса, йигир-
ма бир марта єїиб чиїишинг керак. Унда їайд этилган
пул ишлаб топиш билан боўлиї доно єгит ва фикрларнинг
Áåø äåíãèç îøà


64
Ðàâøàíáåê ÕÎÍÍȨÇ
тагига чизиб чиї. Бу китоблар менинг миллионер бєли-
шимда катта ёрдам берган. Агар истасанг, Бобилдаги энг
бой одам іаїидаги китобда ёзилган маслаіатлар іаїида
эслатиб єтаман.
– Жоним билан, – дедим хурсанд бєлиб.
– Пул уни кєпайтиришнинг оддий їонуниятларини бил-
ган одамларда кєп бєлади, ана шунга эътибор бер. Бун-
дай їонунлар еттита, уларни кєіна дунёнинг энг бой шаі-
рида яшаганлар яратишган ва їоўозга битишган. Бирин-
чи їонун: іамёнингни доимий равишда тєлдира бошла,
буни єрган. Иккинчи їонун: іар бир харажатингни їатъий-
лик билан назорат їил. Учинчи їонун: пулингни кєпайти-
ришни єрган. Тєртинчи їонун: пулингни йєїотишлардан
асра. Бешинчи їонун: уйингни шундай асосда барпо эт-
гинки, даромад келиб турадиган бєлсин. Олтинчи їонун:
эртанги даромадинг бугунгисидан кєпайишини таъмин-
ла. Охирги їонун: ишлаб топиш їобилиятингни узлуксиз
равишда ошириб бор. Агар ана шу їонун-їоидаларга риоя
їила бошласанг, іамёнинг хамир кєпчигандек шиша бош-
лашини кєрасан.
Доимий тарзда пул келиб туришини їандай таъмин-
лаш мумкинлигини кєриб чиїамиз. Бу їоида тухумлар ми-
солида яїїол намоён бєлади. Агар іар куни сават ичига
єнтадан тухум солиб, кун давомида фаїат тєїїизтасини
олсанг, бир кун келиб нима юз беради?
– Маълум ваїтдан сєнг сават тєлади. Кунига саватга
солаётганимдан битта тухум кам чиїарганим учун.
– Жудаям яхши, – давом этди жаноб Миклош. – Энди
ана шу саватни іамёнга алмаштир. Унга солган іар єн
долларингдан фаїат тєїїизтасини сарфла. Іамёнинг тез
тєла бошлайди. Кєп єтмай унинг кєриниши ва оўирлиги
кєзларингга ва кєнглингга роіат бахш этади. Сарф їил-
ган пулларинг іар кунлик еб-ичишинг, кийим-кечак ва бо-
шїа харажатларингни їоплайди. Бу харажатлар тез єтади
ва унутилади. Іамёнинг тубида їолган пул эса мулкка,
олтинга, даромад келтирувчи сармояга, бойлигингга ай-


65
ланади. Беш минг йил муїаддам бобилликлар яратган,
солномачилар бизгача етказган іамённи тєлдириш їону-
ни ана шу.
Бир оз сукутдан сєнг жаноб Миклош давом этди:
– Иккинчи їонун: харажатларингни назорат їил. Іар
биримизнинг, хотин, бола-чаїаларимиз билан биргалик-
да олганда, хоіиш-истакларимиз имкониятларимизга
їараганда анча зиёд. Аксарият іолларда пулларимиз
хоіиш-истакларимизни їондиришга кетади. Истакларимиз
зараркунанда єтларга єхшайди. Агар деіїон далада ил-
дизларини їолдирса, маълум ваїт єтиб улар єзини намо-
ён їилади. Одат ва эітиёжларингни яхшилаб єрганиб чиї.
Єшанда уларнинг їай бирини камайтириш ёки умуман
йєїотиш мумкинлигини яїїол кєра оласан. Харидларинг
рєйхатини аввал їоўозга тушир. Улардан энг кераклисини
їолдир, харид учун эса іамёнингдаги пулнинг єндан бир
їисминигина ишлат. Харажатларинг їанча кам бєлса,
іамёнинг шунча тез тєлади. Бюджетингни режалаштир,
истак ва хоіишларинг кенгайиб кетишига йєл їєйма. Ас-
лида, сенга керакли жиіозлар унча кєпмас. Пулингни ор-
тиїча муіташамлик шарт бєлмаган энг зарурий эітиёж-
ларга сарфла.
Учинчиси: пулларингни ишлашга ва кєпайишга мажбур
эт. Албатта, іамёнингда ётган пул кєнглингга таскин бе-
ради, лекин даромад олиб келмайди. Банкка жамўариб
їєйган пулинг эса кєпая бошлаши мумкин. Даромад юза-
га келади, у эса бутун бир давлатга айланиши мумкин.
Инсон іамёнидаги пулмас, балки жамўармаларидан ола-
диган даромад бойлик іисобланади. У пухта єйлаб їилин-
ган іаракатлардан келиб чиїїан ва іамёнига оїиб кела-
диган пул оїими! Бойлик – іар їандай одам хоілаган
нарса, капитал ёки жамўармалардан келган даромад! Сен
ишлайсанми ёки саёіатга чиїасанми, у келиб туради.
Пулни фойда олиш маїсадида тикишга мисоллар жуда
кєп – банклар, акциялар, ишончли компаниялар ва обли-
гациялар. Сендан талаб їиладигани пулингни тикаётган
Áåø äåíãèç îøà


66
Ðàâøàíáåê ÕÎÍÍȨÇ
компания ишончлими-йєїми, инїирозга учраши хавфи
бор-йєїлигини билиб олишдир.
Тєртинчи їонунга єтамиз: єз мулкингни, пулларингни
йєїотишлардан асра. Іамёнинг учун бировларнинг чєнта-
гига їєл суїадиганлардан ташїари, єзингнинг истакларинг
іам хавф-хатар туўдиради. Пулни сармоялаш имконият-
лари жуда кєп, масалан, рекламалар! Улар гоі у, гоі бу
лойиіани йирик кєламда іавола этмоїда. Кєпинча ана
шундай бирор лойиіага пулини тиккан дєстлар ва їарин-
дошлар маслаіат бериб їолишади. Бу борада битта їонун
ишлайди: авваламбор, єз жамўарманг хавфсизлигини таъ-
минла. Єзингникини їайтаролмаслик, куйиб їолиш хавфи
бєлса, кєп даромадга осилишнинг кераги йєї. Шунинг учун
пулларингнинг іаммасини ёки їандайдир їисмини бирор
ишга йєналтиришдан аввал уларнинг їайтиб келиш ка-
фолатини, бу лойиіани амалга ошириш йєлида сенга їан-
дай хавф-хатар учраши мумкинлигини єрганиш зарур.
Кимгадир їарз беришдан олдин унинг ишончли одамли-
гига, їарзини їайтариш бу инсон учун унутилмас їоида
эканига амин бєл. Шахсий тажрибамга кєра шуни айти-
шим мумкинки, сармоялар билан боўлиї ишларда ички
туйўу ва билимларингга іадеб ишонаверма. Жамўарма-
ни фойдаси билан сармоялашда бу борада тажрибага
эга, малакали одамлар билан бамаслаіат иш кєр. Улар-
нинг іаётий тажрибалари бизнес оламида тєлиб-тошган
хавфли сармоялардан, алданишлардан асрайди.
Бешинчиси: сотиб олган уйинг даромад келтирувчи
манба бєлсин. Бу нимани билдиради? Єзини іурмат їила-
диган іар бир инсон, оила бошлиўи шахсий уйига – оила-
си ва унга керакли барча эітиёжлар учун паноі вазифа-
сини єтайдиган єз уйига эга бєлмоўи лозим. Болалари
єйнай оладиган, хотини эса єзини хушнуд їилувчи гуллар
экадиган єз уйи, ери бєлмаган бирортаям инсон тєла-тєкис
бахтли іаёт кечиролмайди. Томорїасидан єз їєли билан
экилган дарахтлардан мева-сабзавотлар узиб ейиш, дунё
ташвишлари тусини йєїотадиган, аммо ишонч илдиз ота


67
оладиган, сокин їирўоїни эслатувчи уйи учун ўамхєрлик
їилиш ором бахш этади. Єз уйи ва боўига эга одам роіат-
ланиб яшайди. Шахсий уйи унга ижарада турганидан кєра
арзонроїїа тушади ва кєпрої хурсандчилик келтиради.
Їисїасини айтганда, инсоннинг єз истиїомат жойига эга
бєлиши іамён учун, айниїса, фойдалидир.
Олтинчиси: келажакдаги даромадни таъминлаш. Ин-
сон іаёти жуда тєўри іисоб-китоб їилинган. У єз ичига
болалик, єспиринлик, етуклик ва кексаликни їамраб ола-
ди. Инсон кексалиги тєкин-сочинликда єтиши іаїида їанча
эрта єйлай бошласа, унга эришиш эітимоли шунча кучли
бєлади. Їолаверса, бу дунёдан эрта кетиши мумкинлиги,
єшанда оиласи моддий жиіатдан таъминланган бєлиши
іаїида іам уйлаши лозим. Буни амалга оширадиган бир
неча усуллар бор. Іеч ким билмайдиган махфий жой тай-
ёрлаб, бойликларингни єша ерда саїлашинг мумкин –
їадимда аксарият кишилар шундай їилишган. Лекин бой-
лигингни їанчалик яширма, у талончилар їєлига тушиши
мумкин. Сенга уларнинг бир їисмини гєё хазинадек ерга
кємиб їєйишингни тавсия этардим, – шундай деб жаноб
Миклош кулимсиради. – Бу борада кєчмас мулк – уй, ер,
корхона акциялари кєпрої тєўри келади. Єз іаётингни іам
яхшигина пулга суўурталашинг мумкин. Бу амални мен
барчага, нафаїат ночор ва касалманд кишиларга, балки,
энг аввало, соўлом одамларга ва бойларга іам тавсия
этган бєлардим. Жавлонбек, унутма, кексаликда бєш
іамён билан їолмаслик учун ваїтида аїл билан иш тутиш
керак. Меінат їилиш ва ишлаб пул топиш имкониятини
їєлдан берган одам ва боїувчисини йєїотган оила учун
бєш іамён билан їолиш – катта мусибат. Шунинг учун
кексалик эітиёжлари, боїувчисиз їолиб кетиши мумкин
бєлган оила эітиёжлари борасида іозирдан єйлаб, ўам
еб їєйиш лозим.
Еттинчи їонун: ишлаб топиш їобилиятингни ошир. Буни
узлуксиз бажармої керак. Энг аввало, буни астойдил хоі-
лаш керак. Масалан, єн минг долларга эга бєлишни хоі-
Áåø äåíãèç îøà


68
Ðàâøàíáåê ÕÎÍÍȨÇ
лаш – бу аниї истак, уни амалга ошириш учун инсон бор
куч ва їобилиятини ишга солади. Юз минг доллар ишлаб
топиш учун іам у шунча куч ва іаракат сарф їилади ва
бой инсонга айланади, лекин єйлаганларининг барини
амалга оширганмикан? Йєї, іаммасинимас. Аввало, би-
ринчи катта истак, кейин иккинчиси ва учинчисини рєёбга
чиїаришни, янада баланд чєїїиларга чиїишни єрганади.
Бу жараён аввал яратишга, кейинчалик бойлик йиўишга
олиб келади. Профессионал їобилиятларини узлуксиз ри-
вожлантирадиган инсонлар кєпрої мукофотланишга му-
носибдир. Одатда, у єша мукофотни олади іам. Шундай
экан, іамиша олўа їадам босиш, чєїїи сари кєтарилиш,
савиянг ошишига йєл очиб берадиган ишларни амалга
оширишга интил. Профессионаллик сирларини иштиёї-
ли, серўайрат инсонлар эгаллай олади. Ана єшалар бош-
їалар учун янада кєпрої куч-їувват билан хизмат їилади.
Єзини іурмат їиладиган іар їандай одам їуйидаги їоида-
ларга іам риоя этмоўи зарур: олган їарзини єз ваїтида,
иложи бєлса, эртарої їайтармоўи керак. Сотиб олишга
їурби етмайдиган буюмларни харид їилмаслиги лозим.
Оила аъзолари у іаїида фаїат илиї фикрлар билдириш-
лари учун биринчи єринда улар іаїида ўамхєрлик їилмо-
ўи зарур. Хусусий мулки оїилона таїсимланиши учун ол-
диндан васиятнома тайёрлаб їєйиши іам муіим. Мод-
дий йєїотишларга учраган, бахтсизлик ва омадсизликлар-
га рєбарє келган инсонларга іамнафас бєлмоўи ва мум-
кин їадар уларга ёрдам бермоўи лозим. Яїин инсонла-
рига ўамхєрлик їилиш зарур. Шундай їилиб, іамённи
тєлдиришнинг еттинчи ва охирги усули єз їобилиятини ри-
вожлантириш, янги билимларни эгаллаш ва уларни икир-
чикиригача єрганишдан иборат. Билим, олий даражада-
ги профессионаллик єзига бєлган ишонч, орзу-маїсадга
етишиш йєлидир. Іамённи тєлдиришнинг мазкур етти усу-
лини мен эмас, кєіна Бобил одамлари тєрт минг йил му-
їаддам єйлаб топишган. Бу єгитлар нима учун шунча ас-
рлардан бери єз аіамиятини йєїотмаган? Чунки уларда


69
іаёт іаїиїатлари мужассам. Жавлонбек, ер юзида сен
билан мен тасаввур їилолганимиздан кєпрої пул бор.
Улар барчага етади. Мана шу тилсимларни – іаїиїатлар-
ни амалда татбиї эт. Бой бєлишингни истардим – сен ва
оиланг гуллаб-яшнашга муносиб. Бошїаларни іам ана
шунга єргатишинг керак. Ватанинг – Єзбекистоннинг іар
бир фуїароси дунёдаги жамики бойликлардан баіраманд
бєлиши ва меінати билан уни кєпайтириши учун!
Мен жаноб Миклош айтган сєзларнинг маўзини чаїар-
дим. У іам єз хаёлларига ўарї бєлганди. Бир оздан сєнг
менга дафтар билан їалам узатди ва айтганларининг ба-
рини ёзиб олишимни буюрди.
– Баъзиларнинг пули кєп, бошїаларники эса камлиги-
ни нотєўри деб єйлайсанми? Шундай деб єйласанг, катта
хатога їилган бєласан. Сенга пулнинг беш їонунияти
іаїида айтиб бераман. Уларни болалигимдаёї ёд олиб,
іар бирига амал їилганман. Їонунларнинг бари мана шу
китобда, – Миклош «Бобилнинг энг бой одами» китоби-
нинг эскириб кетган муїовасини оіиста силаб їєйди, кейин
шошилмай вараїлашга тушди. Баъзи саіифаларга унча-
лик аіамият бермасди – бу китобни жуда яхши єїиб бо-
ришини билдирарди. – Одамлар пулнинг ана шу бешта
їонунини билганларида ва уларга амал їилганларида кєп
пулга эга бєладилар. Мен їандайдир сеір йєли билан
ёки їандайдир ўайритабиий кучлар таъсирида бойиб кет-
ганим йєї. Тез келадиган бойлик тез кетади. Эгасига їони-
їиш іиссини келтирадиган, ёнида узої ваїт їоладиган,
унинг бош оўриўига іам сабаб бєладиган бойлик аста-се-
кин яратилади. Чунки у билим ва їатъий маїсад билан
туўиладиган чаїалоїдир. Єйлаб иш тутадиган одам учун
бойлик яратиш жараёни енгил єтади. Пул ишлаб топиш-
нинг беш усули уларга їатъий риоя їилган іар їандай
инсонни мукофотлаши мумкин. Уларнинг іар бири чуїур
маъно-мазмунга эга. Мен бу їонунларни ёддан биламан
ва ёшлигимданої єзлаштирганман. Уларни ёз ва ёдлаб
ол. Сєзларимга диїїат билан їулої сол!
Áåø äåíãèç îøà


70
Ðàâøàíáåê ÕÎÍÍȨÇ
Жаноб Миклош китобдан єїий бошлади:
– Биринчи їонун. Єзи ва оиласининг келажагини таъ-
минлаш маїсадида даромадининг єндан бир їисмидан
кам бєлмаган миїдорини жамўарадиган инсонларнинг
їєлига пуллар осонлик билан ва тобора кєпайиб келади.
Єз даромади ёки ишлаб топганининг єндан бир їисмини
саїлаб їєядиган, кейин уни даромад келтирувчи манбага
айлантириш йєлида аїлини ишлатадиган одам єз оиласи
учун молиявий хавфсизлик кафолати бєлиб їолади. Бу
їонун пул ана шундай одамнинг їєлига оїиб келишини
таъминлайди. Єзимнинг іаётимни мисол келтиришим
мумкин. Їанча кєп йиїїаним сари пул менга шунча осон
келган. Тежаган пулим эса єйлаганимдан іам зиёд ра-
вишда кєпайиб борган. Улардан келган даромад єз єрни-
да яна фойда келтирар, бойлигим янада ошиб борарди.
Иккинчи їонун. Пуллар тирик жонзот каби аїлли соіи-
би учун їунт билан ишлайди. У албатта даромад келти-
рувчи йєналишни топади ва яхши чєпон подани кєпай-
тиргани каби уларнинг миїдорини оширади. Пуллар
іаїиїатан іам яхши ишчи, меінатсевар. Имконият бе-
рилганида кєпайиш їобилиятига эга. Агар одамнинг за-
хираси бєлса, уни жуда катта фойда эвазига ишлатиш
мумкин. Ваїт єтиши билан эса іайратомуз натижа бєй
кєрсатади – улар єзини єзи кєпайтира бошлайди.
Учинчи їонун. Пуллар уларни сармоялашдан аввал улар
билан муомала їилишни билган, оїил одам маслаіатига
кєра иш кєрган эітиёткор эгаларини асраб-авайлайди.
Пуллар эітиёткор эгаларига содиї, єйламай иш їила-
диганлардан эса їочади. Пуллар билан ишлашда тажри-
бали одамни їидирадиган пул эгаси єз бойлигини йєїо-
тиш хавфини туўдирмасдан, аксинча, уларнинг доимий
тарзда кєпайиб боришидан їаноатланишни тез єргана-
ди.
Тєртинчи їонун. Пуллар уларни єзи таниш бєлмаган
ёки тажрибали одамлар томонидан маъїулланмаган иш
ёки бизнесга тикадиган одам їєлидан чиїиб кетади.


71
Пули бор, лекин уни ишлатиш малакасига эга бєлма-
ган инсонларга уларни сарф їилишнинг талай йєллари
анча фойда олиб келадигандек кєринади. Бундай жара-
ёнда кєпинча пулларни йєїотиш хавфи туўилади. Агар таж-
рибали одамлар томонидан атрофлича єрганиб чиїил-
са, унча катта даромад олиб келмаслиги аён бєлади.
Шунинг учун пуллар іаїида єз нуїтаи назарига эга, улар-
ни синалмаган тижорат ва ишларга сарфлайдиган таж-
рибасиз одамлар кєпинча фикрлари хато эканига ишонч
іосил їиладилар. Бундай тажрибалари учун пуллари би-
лан жавоб беришларига тєўри келади. Пулга алоїадор иш-
ларда тажрибали одамларнинг маслаіати асосида иш
кєрадиган одамлар чиндан іам аїл-идрок эгасидир.
Бешинчи їонун. Пуллар уларни нореал даромадлар
олиш йєлига сарфлайдиган, муттаіам ва ёлўончиларнинг
ширин сєзларига учадиган ёки жамўармаларини єзлари-
нинг хаёлий мезонларига ишониб ишлатадиган одамлар-
ни четлаб єтади. Катта пулларга эришиш арафасида улар-
ни сарфлашга доир турли таклифлар келиб тушади. Гєё
мазкур таклифлар пулларига їандайдир сирли куч-їуд-
рат баўишлайдигандек, катта маблаў келтирадигандек ту-
юлади. Бундай пайтда тажрибали ва донишманд одам-
ларга мурожаат этилса, улар келаётган хавфни даріол
кєриб, айта оладилар.
Албатта, тасаввурингда тез ва кутилмаганда бойиб ке-
тишинг мумкин. Реал воїелик эса бундай андазаларга
мойил эмас. Іаёт мустаікам пойдеворга эга бєлмаган
лойиіаларнинг барбод бєлгани, уларнинг муаллифлари
эса тешик тоўора ва бєш іамён билан їолгани іаїидаги
минглаб мисолларга эга.
– Кел, шу ерда тєхтайлик, икковимиз іам чарчадик, –
деди жаноб Миклош тин олиб. – Менинг айтганларим сир
эмас, балки іаётий іаїиїатлардир. Оми одамлар улар-
ни ёд олиши керак, кейин эса єз іаётида їєллаганида
буни тушунишади. Ёдингда бєлсин: аїл билан иш тутган
іаракатларимиз єйлаганларимизни амалга оширишга
Áåø äåíãèç îøà


72
Ðàâøàíáåê ÕÎÍÍȨÇ
ёрдам беради. Иккиланишларимиз, аїлан иш тутмасли-
гимиз бизни єй-хаёлларимиздан чалўитади. Аїлли одам-
лар бошїаларнинг хатоларидан хулоса чиїаришни тав-
сия этишади. Истакларимизнинг мустаікамлиги ва їатъ-
ийлигида сирли куч бор. Бу кучни пул кєпайишининг беш-
та їонуни ёрдамида йєналтир. Єшанда їадим Бобил ва-
сият їилиб їолдирган бойликдан єз улушингни оласан, –
шу сєзларни айтиб жаноб Миклош єзи учун їадрли китоб-
ни ёпди.


73

Download 1,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish