Yuqori sifatli quyma po‘latlar olish

Marten pechlari Bessemer konverterlaridan ko‘ra ancha arzon va qulay edi. Shu sababli, marten pechlarining ommalashishi juda tez ro‘y berdi. Biroq, marten pechida ham, tarkibida oltingugurt va fosfor ko‘p bo‘lgan rudadan yaxshi po‘lat olishning imkoni bo‘lmadi. 

Bu masalani hal qilish uchun esa, kimyogarlar va metallurglarning birgalikdagi 15 yillik izlanishlari talab etildi. Vanihoyat, 1878-yilda ingliz kimyogari Sidney Tomas, agar eritish vaqtida jarayonga 10-15% miqdorda ohak qo‘shilsa, fosforni o‘ziga mustahkam biriktirib oladigan chiqindi moddalar hosil bo‘lishini aniqladi.

Bu masalani hal qilish uchun esa, kimyogarlar va metallurglarning birgalikdagi 15 yillik izlanishlari talab etildi. Vanihoyat, 1878-yilda ingliz kimyogari Sidney Tomas, agar eritish vaqtida jarayonga 10-15% miqdorda ohak qo‘shilsa, fosforni o‘ziga mustahkam biriktirib oladigan chiqindi moddalar hosil bo‘lishini aniqladi.

Avvaliga cho‘yan tarkibidan ajralib chiqqan fosfor boshqa moddalar bilan mustahkam birikib qolgan va keyinchalik yuqori harorat ta'sirida yonib ketgan. Cho‘yan esa yuqori sifatli po‘latga aylangan. Tomasning ushbu ixtirosining ahamiyati ham metallurgiya uchun juda katta bo‘ldi. Uning natijasida, Yevropa rudalarida qalashib yotgan va tarkibida fosfor ko‘p bo‘lgan rudalarni ham qayta ishlab, oliy sifatli po‘lat olish imkoni vujudga keldi.

• Avvaliga cho‘yan tarkibidan ajralib chiqqan fosfor boshqa moddalar bilan mustahkam birikib qolgan va keyinchalik yuqori harorat ta'sirida yonib ketgan. Cho‘yan esa yuqori sifatli po‘latga aylangan. Tomasning ushbu ixtirosining ahamiyati ham metallurgiya uchun juda katta bo‘ldi. Uning natijasida, Yevropa rudalarida qalashib yotgan va tarkibida fosfor ko‘p bo‘lgan rudalarni ham qayta ishlab, oliy sifatli po‘lat olish imkoni vujudga keldi.

Bessemer va marten usullarida po‘lat quyish texnologiyasi odamzotga cheklanmagan miqdorlarda po‘lat olish imkonini berdi. Quyma po‘lat butun dunyo bo‘ylab juda tezkorlik bilan o‘z o‘rniga ega bo‘ldi va XIX asrning 70-yillaridan boshlab, endi temirning o‘rnini aynan yuqori sifatli po‘lat egallay boshladi. Marten usuli bilan po‘lat olish yo‘lga qo‘yilgan dastlabki 5 yillikning o‘zida esa, jahonda po‘lat ishlab chiqarish ko‘lami 60% dan ziyodga ortgan.

• Bessemer va marten usullarida po‘lat quyish texnologiyasi odamzotga cheklanmagan miqdorlarda po‘lat olish imkonini berdi. Quyma po‘lat butun dunyo bo‘ylab juda tezkorlik bilan o‘z o‘rniga ega bo‘ldi va XIX asrning 70-yillaridan boshlab, endi temirning o‘rnini aynan yuqori sifatli po‘lat egallay boshladi. Marten usuli bilan po‘lat olish yo‘lga qo‘yilgan dastlabki 5 yillikning o‘zida esa, jahonda po‘lat ishlab chiqarish ko‘lami 60% dan ziyodga ortgan.

E‘tiboringiz uchun raxmat