Yulduzlarning paydo bo’lishi va evolyutsiyasi jarayonini o’rganish

1-rasm. Massiv yulduzning asosiy evalyutsion etapilari.
Yulduz markazidagi temperatura 10-15 million kelvinga yetganda o’zaro to’qnashayotgan yadrolarning kinetik energiyasi ular orasidagi Kulon itarish kuchini yengishiga yetarli bo’ladi. Natijada vodorod yadrolari o’zaro shunday yaqinlashadiki ular orasida vodorodni termoyadro reaksiyalari orqali yonishi kechadi.Yadroviy reaksiyalar yulduzning chegaralangan markaziy oblastida kechadi.Hosil bo’lgan termoyadroviy reaksiya yulduzni gravitatsion kuch ta’sirida yanada siqilishini to’xtatadi.Termoyadro reaksiyasini natijasida issiqlik energiyasi, gravitatsion siqilishiga qarshi shunday bosim kuchini hosil qiladiki yulduzni keyingi kollapsi to’xtaydi.Yulduzlarni energiya ajratish mexanizmi o’zgaradi.Yadroviy reaksiyalar o’tishigacha yulduzlarning temperaturasini oshishi gravitatsion siqilishi natijasida vujudga kelayotgan bo’lsa, endi energiya chiqarishni boshqa mexanizmi termoyadroviy reaksiyalar natijasida nurlanish mexanizmi vujudga keladi. Yulduzlar stabil o’lchamga va yorqinlikga ega bo’ladi. Bunday holat massasi Quyosh massasiga teng bo’lgan yulduzlarda milliard yillar davomida vodorod to’la yonib bo’lguncha davom etadi. Bu yulduzlar evolyutsiyasidagi eng uzoq davrdir.
Foydalаnilgan adabiyotlar
1.Розенталь И.Л. Проблемы начала и конца Метагалактики.-М.:Знание,1985.
2.Линде А.Д. Раздувающаяся Вселенная.//УФН.1984г.Т.
3.Мурзин В.С.Введение в физику космических лучей. -М.:Из-во МГУ,1988.
4.Розенталь И.Л.Элементарные частицы и структура Вселенной. -М.:Наука, 1984.
5.Окунь Л.Б.Физика элементарных частиц. -М.:Наука, 1984.


Ilmiy rahbar: dots. T. A. Alimov