Юлдашeв А. Сирожиддинов И. Хусаинов М

мулки эгасининг вакили - банкротлик таомили ўтказилаётганда 
қарздорнинг муассислари (иштирокчилари) ёки қарздор мол-мулкининг эгаси 
ваколат берган шахс; 
 
16.3. Банкротлик ҳолатига олиб келувчи кўрсаткичлар 
Банкрот бўлишга олиб келган ғайри қонуний хатти-ҳаракатлар 
деганда, корхоналар, мулкдорлар, кредиторлар ёки ўзга шахсларнинг қасддан 
ёки бепарволик оқибатида содир этган, хўжалик юритиш субъекти ёхуд 
кредитор (кредиторлар)га зиён етказган хатти-ҳаракатлари билан боғлиқ 

---

258 
қоидабузарликлар тушунилади. Жумладан, қуйидагилар ғайри ҳуқуқий 
хатти-ҳаракатларга киради: 
- қарздор мол-мулкининг ҳаммасини ёки муайян қисмини ёхуд унинг 
мажбуриятларини яширганлик; 
- қарздорнинг хўжалик фаолиятини амалга ошириши билан боғлиқ ҳисоб-
китобга доир ҳар қандай ҳужжатни яширганлик, йўқ қилиб юборганлик, 
қалбакилаштирганлик; 
- мол-мулкни (шу жумладан, пул маблағларини) яшириш мақсадида бошқа 
юридик ва жисмоний шахсларга берганлик; 
- бухгалтерия ҳужжатларига зарур қайдларни киритмаганлик; 
- қарздорнинг қарзга олинган ва ҳақи тўланмаган мол-мулкининг ҳаммаси 
ёки муайян қисмини сотганлик, йўқ қилиб юборганлик, гаровга 
қўйганлик; 
- мансабдор шахслар ёки мулкдорларнинг шахсий манфаатлари, учинчи 
шахсларнинг манфаатлари йўлида хўжалик юритиш субъектининг тўловга 
лаёқатсизлигини баттар кучайтирганлик; 
- кредиторлардан сийлов олиш ёки уларга тегишли тўловларни бўлиб-
бўлиб тўлашга эришиш учун кредиторларни чалғитиш мақсадида ўзини 
ёлғондан (сохта) ночор деб эълон қилганлик; 
- кредитор (кредиторлар) га зиён етказиш мақсадида бошқа ҳар қандай усул 
билан хўжалик юритиш субъектини атайин банкротликка дучор 
қилганлик; 
- бошқа кредиторларга зиён келтирган ҳолда муйян кредиторларнинг 
талабларини қондиришга афзаллик берганлик, талабнинг ана шундай 
йўсинда қондирилишига рози бўлганлик; 
- солиқлар ва қарзларнинг тўлашдан кочиб қутулиш мақсадида қарздорнинг 
атайин ўзини-ўзи тугатганлиги. 
Банкрот бўлишга олиб келган ғайри ҳуқуқий хатти-ҳаракатлар содир 
этган шахслар қонун ҳужжатларига мувофиқ жавобгарликка тортилишлари 
мумкин. 
Қарздор корхонанинг ихтиёрий равишда тугатилиши тўғрисида ва 
банкрот бўлишлиги ҳақида расмий равишда эълон қилиш хусусидаги 
қарорни хўжалик юритиш субъекти ўз мажбуриятлари бўйича тўловларни