Yoshlar fiziologiyasi va gigiyenasi

Yosh fiziologiya va gigiyena fanining ahamiyati. 
Inson  sog’ligini  muxofaza  qilish  va  mehnat  qobiliyatini  ko’tarish  haqida 
g’amxo’rlik  qilish  muhim  davlat  vazifalaridan  biri  hisoblanadi.  Bu  vazifalarni  hal 
etishda, jumladan kasalliklarning oldini olish, sog’lom turmush tarzini targ’ib qilish 
tibbiyot  xodimlari  bilan  bir  qatorda  pedagoglar  ham  katta  kuch  bo’lib  xizmat 
qiladilar. 
Zamonaviy  bilim  berish  uchun avvalo murabbiy  o’sib rivojlanib kelayotgan 
avlodning  turli  davrlardagi  o’zgarishlarini  ,  tashqi  muhit  sharoitlarining  bola 
organizmiga  ta’sirining  gigiyenik  ahamiyatini  bilib  olgandagina  o’quv-  tarbiya 
jarayonini to’g’ri tashkil eta oladi.  
O’qituvchi  bolalar  va  o’smirlarning  anatomik-  fiziologik  xususiyatlarini 
o’rganar  ekan  ayrim  tizim  va  organlarning    (suyak,  muskul,  nafas  olish,  qon 
aylanishi,  nerv  sistemasi,  sezgi  organlari,  oshqozon-  ichak  trakti,  ichki  sekretsiya 
bezlari,  ayiruv  organlari)  tuzilishi,  xususiyatlari  hamda  ular  faoliyatlari  gigiyenasi 
bilan  tanishadi.  Ayniqsa,  uyqu  va  aqliy  mehnatni  maqsadga  muvofiq  ravishda 
tashkil  qilish,  o’quv  yuklamalarni  bolalarning  yoshiga  mos  ravishda  belgilash 
uchun  nerv  sistemasining  o’ziga  xos  yosh  xususiyatlarini  bilish  juda  muhimdir. 
Organizmdagi  har  bir  sistemaning  fiziologiya  va  gigiyenasini    aniq  tadbirlarni 
boshqarishni,  masalan:  suyak-  muskul  sistemasini  gigiyenasi-  harakat  rejimini, 
partada to’g’ri o’tirish, ishlash jarayonida gavdani to’g’ri tutish, yozayotganda qo’l 
barmoqlarini  ishlatilishini  me’yorga  solish  va  xokazolarni  talab  etadi.  Bu  tadbir 
choralarini  yo’lga qo’yish  ularga rioya  qilish, o’sib  rivojlanib kelatotgan bolalarni 
salomatligini  mustahkamlashga,  uni  muhofaza  qilishga  va  turli  kasalliklarni  oldini 
olishga imkon beradi.  
Yosh  fiziologiyasi  va  gigiyena  fani  talabalarga,  bo’lajak  muallimlarga 
rivojlanayotgan  organizm  organ  va  sistemalarning  o’ziga  xos  xususiyatlari,  uning 
tashqi  muhit  bilan  o’zaro  bog’liqligi,  bolalarda  uchraydigan  turli  kasalliklar  va 
ularni oldini olish yo’llarini o’rgatishda, bilimga ega qilishda katta ahamiyatga ega.  
 

---

 
115