Yorma turlari tovarshunosligi

Yormalarning sifat ko’rsatkichlari va ularning aniqlash usullari

• Yorma sifatini aniqlashda quyidagi ko’rsatkichlar hisobga olinadi: organoleptik (rang, ta’m, hid, g`ijirligi), namlik, aralashmalar miqdori (ifloslantiruvchi aralashmalar, aynib qolgan mag`izlar mikdri, tuyilmagan donlar, va siniq mag`izlar) yaxshi sifatli mag`iz miqdori zararkunandalar bilan zararlanganligi, metal aralashmalar miqdori.

Rang-yormaning rangi olingin donning sifati va turkumiga qayta ishlash usuliga bog`liq bo’ladi. Yormani saqlash sharoiti ham uning rangiga ta’sir ko’rsatadi. Yormaning qoramtir rangi don sifatining yomonligi yoki saqlash sharoitining nokulayligidan dalolat beradi. (qorayish faol mikrobiologik jarayonlar natijasida yuz beradi).

• Rang-yormaning rangi olingin donning sifati va turkumiga qayta ishlash usuliga bog`liq bo’ladi. Yormani saqlash sharoiti ham uning rangiga ta’sir ko’rsatadi. Yormaning qoramtir rangi don sifatining yomonligi yoki saqlash sharoitining nokulayligidan dalolat beradi. (qorayish faol mikrobiologik jarayonlar natijasida yuz beradi).
• Yorma rangi asosan kunduzi quyosh turi ostida (sun’iy yoritish moslamalari yordamida ham ruxsat etiladi) yormani qora doska yoki qog`oz ustiga yupqa tekis yoyib aniqlanadi.
• Hid. Yormaning hidining kuchaytirish uchun uni chinni idishga solib idishni shisha bilan bekitib, oldindan kizdirib kaynatilgan suvli bug`latgichga joylashtiriladi, 5 min davomida yorma kizdirilib keyin uning hidi aniqlanadi.
• Ta’m. Yanchilgan yormadan 1-2 o’lchanmasi (har biri 1 gramm donlarni chaynash yo’li bilan uning ta’mi aniqlanadi. Bunda bir yo’la yormada gijirlash bor yo’qligi ham aniqlanadi.

Yormaning namligi. Namlik yormani xavfsiz saqlash mumkinligini beruvchi ko’rsatkichdir. Namlik kursatgichi ko’pincha erma turlari uchun standartda 14 % gacha ko’rsatilgan. Namlik ko’rsatkichi yormalar uchun ham don singari quritish usuli bilan aniqlanadi. Bunda yanchilgan yorma o’lchanmasi (yanchish me’yori standartda ko’rsatiladi) elektr quritgich shkafda (SESh-1) 130 (t) haroratda 40 minut davomida kuritiladi. Namlikni aniqlash boshqa turdagi quritish shkaflari va moslamalarida ham amalga oshirilishi mumkin. Ammo tahlil natijasi standartda ko’rsatilgan ko’rsatkichdan oshib ketmasligi kerak.

• Yormaning namligi. Namlik yormani xavfsiz saqlash mumkinligini beruvchi ko’rsatkichdir. Namlik kursatgichi ko’pincha erma turlari uchun standartda 14 % gacha ko’rsatilgan. Namlik ko’rsatkichi yormalar uchun ham don singari quritish usuli bilan aniqlanadi. Bunda yanchilgan yorma o’lchanmasi (yanchish me’yori standartda ko’rsatiladi) elektr quritgich shkafda (SESh-1) 130 (t) haroratda 40 minut davomida kuritiladi. Namlikni aniqlash boshqa turdagi quritish shkaflari va moslamalarida ham amalga oshirilishi mumkin. Ammo tahlil natijasi standartda ko’rsatilgan ko’rsatkichdan oshib ketmasligi kerak.