Yordamchi va

VAZIFADOSH KO'MAKCHILAR
Leksik ma'nosini saqlagan holda, gapda grammatik ma’no ifodalash vazifasini bajaruvchi so'zlarga vazifadosh ko'makchilar deyiladi.
Bunday ko'makchilarga ustida (ish ustida), ostida (ozodlik bayrog'i ostida), oldida (vijdoni oldida), orasida, orasiga (xalq orasida), boshida (yo'l boshida), qarab (Toshkentga qarab yurmoq), bo'ylab (daryo bo'ylab)singari ko'makchilar kiradi.Bunday so'zlar ko'makchi vazifasida kelganda atash ma’nosini yo'qotadi,shuning uchun ma’lum so'roqqa javob bo'lmaydi. O'zi qo'shilgan so'z bilan bitta so'roqqa javob bo'ladi va bitta gap bo'lagi vazifasida keladi.
Vazifadosh ko'makchilar ko'makchilashayotgan ot va fe’llardir. Shunga ko'ra bunday so'zlar mustaqil so‘z vazifasida ham kelishi mumkin bo'ladi. Masalan, kitob televizor ustida turibdi-televizor ustida janjallashdi. Devordan bo'ylab qaradi-Ariq bo'ylab keldi. Ko'prik tagidan soy oqardi-Bitmas- tuganmas bilimning tagida mashaqqatli mehnat yotadi va h.k.
Ko'makchilashgan so'zlar asli quyidagi so'z turkumlaridan o'tgan bo'ladi:

1. 
   Ot so'z turkumidan: ost, yon, ust, old, orqa, ro'para, qosh, boshida, bo'yida;
   
2. 
   Ravish turkumidan: avval, keyin, so'ng, buyon, oldin, asosan, beri, ilgari,tomon, tashqari;
   
3. 
   Fe’l turkumidan: qarab, qaraganda, ko'ra,tortib, degan, deydigan, osha, bo'ylab, yarasha, qaramasdan, qarata, qaramay,atab,deb,deya;
   
4. 
   Sifat turkumidan: sababli, qarshi, chog'li, doir, muvofiq, o'zga.