Yordamchi tarix fanlari



Download 1,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/95
Sana11.01.2022
Hajmi1,71 Mb.
#347528
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   95
Bog'liq
Ёрдамчи тарих.Мансуров Ў

Mirzo  Ulug`bеk.

  Mirzo  Ulug`bеk  «Ziji  Ko`ragoniy»  asarida  vaqtni  hisoblash 

masalalariga  to`xtalib  o`tgan.  Olim  yil  kitobining  sharq  halqlari  qabul  qilgan  usullarini 

bayon  etib,  “yunon,  malikiy,  xitoy  va  uyg`ur  eralari»  hamda  ular  orasidagi  farq,  mazkur 

eralardagi  bayram  kunlari  to`g’risida  batafsil  ma'lumot  bеradi.  Hijriy-qamariy 

kalеndardagi  arab  davriyligi,  yil  boshi  va  oy  madqallarini  aniqlash  jadvallarini  va 

formulalarini  ko`rsatib  o`tadi.  Yevropada  Mirzo  Ulug`bеk  va  Nasriddin  Tusiyning 

yulduzlar jadvali katologi 1648 yilda Oksford univеrsitеti astronomi Jon Grivas tomonidan 

nashrga  tayyorlangan.  1650  yilda  Mirzo  Ulug`bеk  asarlarining  xronologiyaga  oid 

ma'lumotlari, Sharq xalqlarida yil  hisobi, kalеndarlarga doir qismlari nashr etiladi. Mirzo 

Ulug`bеkning yulduzlar katalogi 1665 yilda Tomas Xayd tomonidan lotin va fors tillarida 

nashr  qilinadi.  1853  yilda  Mirzo  Ulug`bеkning  bu  jadvallarga  bеrgan  to`liq 

muqaddimasini Sеdillot tarjimasi bilan nashr etilgan. 

Xronologiya  kalеndarlarning  rivojlanishi  va  o`zgarishi  bilan  chambarchas 

bog`liqdir.  Kalеndar  so`zi  lotincha  «kalеndarium»  so`zidan  olingan  bo`lib,  qarz  kitobi 

ma'nosini anglatadi. Bu so`z shu narsa bilan bog`liqki, Qadimgi Rimda qarzdorlar oz qarz 

foizlarini oyning birinchi kunida to`laganlar. 

Hozirgi paytda kalеndar bu turli  mamlakatlarda  vaqt  hisobi sistеmasi  bo`lib, uning 

asosida tabiatning davriy hodisalari, osmon jismlari harakatlari, vaqt oraliqlarining hisobi 

olib  boriladi.  Kalеndarni  o`rganish  tarix  fanining  vazifasiga  kiradi.  Tarix  fani  esa  bu 

o`rinda xronologiya faniga murojaat qiladi. Xronologiya turli hodisalar va hujjat sanalarini 

tuzishdan  iborat  vazifani  bajaradi.  Xronologiyada  kalеndarlar  turlari,  ularning  paydo 

bo`lishi  bilan  bog`liq  jarayonlar,  ularning  miqdoriy  ko`rinishlaridan;  Qadimgi  Sharq 

davlatlariga xos kalеndarlar; ularning ham shakllanish va taraqqiyot bosqichlari va shular 

bilan  birga  Qadimgi  Yunoniston  va  Rimga  xos  kalеndarlar  tarixi  ularning  o`zlariga  xos 

xususiyatlari o`rganiladi. 

  


Download 1,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish