Yoqilg'i turlari va tarkibi Reja: Yoqilg‘i va uning xossalari

8-rasm. Oraliq bunkerli chang tayyorlash sxemasi.

Siklondagi ozgina chang aralashgan havoni ventilyator so‘rib oladi va aralashtirgichga yo‘naltiradi, bu yerga bir vaqtning o‘zida oraliq bunkeridan yoqilg‘i changi ham beriladi. Tayyor chang yoqish uchun o‘txona 12 ning gorelkasi 11 ga puflanadi. Ko‘mir changining sifati, asosan uning mayinlik darajasi, oxirgi namligi va portlash havfi yo‘qligi bilan aniqlanadi.

Ko‘mir changini yoqish gorelkasi.
Changsimon yoqilg‘ining tez va tejamli yonishi hamda hosil bo‘ladigan mash’alaning barqarorligi asosan, ko‘mir changining yonish kamerasiga purkab beradigan gorelkalarning ishlashiga bog‘liq. Gorelkalar quyidagi talablarga javob berishi kerak: yoqilg‘i bilan havoni yaxshi aralashtirishi lozim; yonuvchi aralashmaning yondirilishi puxta bo‘lishi kerak; mash’ala o‘txona kamerasini butunlay to‘ldirishi kerak va gorelkani sozlash oson bo‘lishi lozim. Changsimon yoqilg‘ini yoqishda, asosan, gorelkalarning ikki xili:

uyurmali (aralashma va ikkilamchi havo shiddat bilan uyurma hosil qilib harakatlanadi) va to‘g‘ri oqimli tirqishli gorelkalar ishlatiladi. Tirqishli gorelkalarda chang – havo aralashmasi o‘txonaga tor tirqish orqali uzatiladi. Aralashmaning bunday uzatilishida mash’alaning uzoqqa otilishi ancha ortadi. Bunday gorelkalar o‘txona kamerasida qarama-qarshi yoki burchaklarga o‘rnatiladi. Uyurmali gorelkalarda mash’ala uzunligi katta bo‘lmaydi va ular o‘txona kamerasining ro‘parasidagi devorga o‘rnatiladi. Chang havo aralashmasini va ikkilamchi havoni o‘txonaga uzatish sxemasi 9-rasmda ko‘rsatilgan.

9-rasm. Ko‘mir changini yoqish gorelkalarining asosiy sxemalari.

a,b- to‘g‘ri oqimli gorelkalar; v-uyurmali gorelkalar;

1-ikkilamchi havo; 2-chang-havo aralashmasi; 3-qaynoq gazlarning aylanishi.

9-rasmda (a,b) chang havoni va havoni to‘g‘ri oqimli tirqishli gorelkaga uzatish usullari ko‘rsatilgan. Shu rasmda yana uyurmali gorelkaga chang havoni va havoni uzatish ko‘rsatilgan. Chang havo aralashmasi markaziy quvur orqali uzatiladi, ikkilamchi havo esa, chekkadagi kanaldan uzatiladi.