Yo’nalishga kirish

 
223 
 
 
 
ko‘tarish, uning salohiyatini keskin oshirish, iqtisodiyot tarmoqlarini ko‘mir bilan 
barqaror hamda uzluksiz ta’minlash imkonini beradi. 
 
8.2-§. Noruda konlarini qazib olish. 
Xalq  xo’jaligida  yoqilg’i  yoki  metall  uchun  xom  ashyo  hisoblanmaydigan 
foydali  qazilmalarga  noruda  foydali  qazilma  konlari  deyiladi.Noruda  foydali 
qazilma  maxsuloti  hisoblangan  va  qurilish  ishlarida  (sanoat,  turar  joy,  yo’l  va 
boshqalar) qo’llaniladigan har xil materiallar (shag’al, graviy, but, arralangan tosh, 
sement  va  boshqalar)  noruda  qurilish  materiallari  deb  yuritiladi.Noruda  qurilish 
materiallari  ishlab  chiqaruvchi  kar’yerlarning  nomlari  qazib  chiqariladigan  kon 
jinsi  (granit  kar’yeri,  karbonat  kar’yeri,  marmar  koni  va boshqalar)  yoki qazilma 
maxsuloti (shag’al tosh, dekorativ tosh kar’yerlari) nomlariga mos ravishda qabul 
qilingan.Noruda qurilish materiallari har xil genetik tipdagi kon jinslari - magmatik 
(granit,  sienit,  gabbro,  andezit,  tuf  va  boshqalar),  cho’kindi  (ohaktosh,  dolomit, 
graviy,  qum  va  boshqalar)  ko’rinishida  uchraydi.  Ular  tabiatda  keng  tarqalgan 
bo’lib, yer yuzasiga yaqin joylashgan va asosan ochiq usulda qaziladi (8.1-rasm).