Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

Ikkinchi darajali aktivlarga amortizatsiyaga tegishli o‘zgartirish-

lar kiritilganligini hisobga olingan holdagi bino va uskunalarning sof 

qiymati, sho‘ba korxonalariga qilingan investitsiya summasi, sug‘urta 

polislari uchun oldindan to‘lovlar va boshqa qiymatlari kiradi. Moddiy 

mablag‘lar qiymati, ya’ni bino va uskunalarda o‘z ifodasini topgan 

aktivlar, odatda, bank aktivlarining juda kam qismi (1-2 foiz)ni tashkil 

qiladi. 

 

 

2.7. Tayanch iboralar 

 

 

Markaziy bank 

 

Markaziy bank raisi vakolatlari 

 

ijobiy nazorat 

 

salbiy nazorat 

---

 

88

 

Bank boshqaruvi 

 

monetar siyosat 

 

foiz stavkalari 

 

marja 

 

maqsadlar dilemmasi 

 

maqsadlar kolliziyasi 

 

«Buyuk depressiya» 

 

veksel 

 

banknot 

 

chek 

 

kredit kartochkasi 

 

elektron pul 

 

aktiv pullar 

 

passiv pullar 

 

kvazi-pullar 

 

pul taklifi 

 

pulga talab 

 

arzon pullar 

 

qimmat pullar 

 

bank nazorati 

 

davlat nazorati 

 

idoraviy nazorat 

 

mustaqil nazorat 

 

aktivlar 

 

pul muomalasi 

 

pul emissiyasi 

 

«yomon» pullar 

 

«yaxshi» pullar 

 

monometallizm 

 

bimetallizm 

 

kredit pullar 

 

pul miqdori 

 

pul aylanmasi tezligi 

 

muomaladagi pul miqdori 

 

pul massasi 

 

pul agregati 

 

M

0

, M

1

, M

2

, M

3

 

 

pul bozori 

 

pul multiplikatori 

 

pul bazasi 

 

oltin andozasi 

 

bankning kredit majmuasi 

 

kredit 

 

kredit turlari 

 

kredit resurslari 

 

bankning sof foydasi 

 

2.8. Test topshiriqlari va masalalar 

 

1.  O‘zbekiston Respublikasining bank tizimini: 

 

a) Prezident devoni boshqaradi; 

b) Vazirlar Mahkamasi boshqaradi; 

c) Respublika Markaziy banki boshqaradi; 

d) noto‘g‘ri javob yo‘q. 

 

2.  Quyida qayd qilingan vazifalarning qaysi biri Markaziy 

bank vazifalariga taalluqli? 

 

a) rasmiy oltin-valuta zaxiralarini saqlash; 

b) pul emissiyasini amalga oshirish; 

c) moliyaviy yordam ko‘rsatish, tijorat bilan shug‘ullanish; 

d) a + b.  

 

3.  Markaziy bank boshqa banklar faoliyatini tartibga solishda 

quyidagi ko‘rsatkichlarning qaysi biridan foydalanadi? 

 

a) kapitalning monandlik koeffitsiyentidan; 

b) likvidlik koeffitsiyentidan; 

c) qarzlarga doir foizlarni hisoblash va ularni bank daromadlari 

---

 

89

hisob varag‘iga kiritishga doir talablardan; 

d) noto‘g‘ri javob yo‘q. 

 

4.  Banklar va ularning filiallari iqtisodiy normativlarni 

belgilovchi banklarga oid qonun hujjatlarini buzgan taqdirda 

Markaziy bank ustav kapitalining eng kam miqdoridan: 

 

a) 0,1 foizgacha jarima undirish huquqiga ega;   

b) 0,2 foizgacha jarima undirish huquqiga ega; 

c) 0,3 foizgacha jarima undirish huquqiga ega; 

d) 0,5 foizgacha jarima undirish huquqiga ega. 

 

5.  Banklar va ularning filiallari iqtisodiy normativlarni 

belgilovchi banklarga oid qonun hujjatlarini buzgan taqdirda 

Markaziy bank ularga ayrim operatsiyalarni o‘tkazishni: 

 

a) 1 oygacha bo‘lgan muddatga cheklab qo‘yish huquqiga ega; 

b) 3 oygacha bo‘lgan muddatga cheklab qo‘yish huquqiga ega; 

c) 6 oygacha bo‘lgan muddatga cheklab qo‘yish huquqiga ega; 

d) 9 oygacha bo‘lgan muddatga cheklab qo‘yish huquqiga ega.