Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

Aktivlarga: 

 

naqd pul mablag‘lari;  

 

aksiya va obligatsiyalar; 

 

qarindoshlar, o‘rtoqlar va boshqa yaqinlarning kreditorlik 

qarzlari; 

 

ko‘chmas mulk; 

 

sug‘urtalangan hayot pulini qaytarib olinadigan qismi va h.k. 

---

 

372

kiradi.  

     Passivlarga: 

 

bankka to‘lanadigan qarzlar; 

 

qarindosh, yaqin kishilar va boshqalarga to‘lanadigan qarzlar; 

 

soliq va schyotlar bo‘yicha qarzlar; 

 

qo‘yilgan mablag‘lar qiymati; 

 

shartnomalar bo‘yicha to‘lovlar; 

 

sug‘urta to‘lovlari maqsadida foydalanilgan kreditlar va 

boshqalar kiradi. 

Shunday qilib, mayda qarz oluvchilarning kreditga layoqatliligini 

baholash uchun bank quyidagi baholash tizimidan foydalanadi: 

1. Amaliy riskni baholash; 

2. Mijoz faoliyatini kuzatish; 

3. Bankirning korxona egasi bilan shaxsiy suhbati; 

4. Korxona egasining shaxsiy moliyaviy holatini baholash. 

[235]. Jismoniy shaxsning kreditga layoqatlilik darajasini baholash 

quyidagilarni baholashlarga asoslanadi: 

 

so‘rab olinayotgan qarz bilan shaxsiy daromad o‘rtasidagi nisbat; 

 

umumiy mablag‘ va moliyaviy holatni baholash; 

 

oila tarkibi va shaxsiy tomonlar; 

 

mijozning kreditdan foydalanish tarixi. 

Masalan, Fransiyada jismoniy shaxsning kreditga layoqatlilik 

darajasi  skoring  tizimi bo‘yicha baholanadi. Iste’mol kreditini berish 

sharti va uning maqsadga muvofiqlik dasturi uchta bo‘limdan iborat: 

 

kredit to‘g‘risida ma’lumot; 

 

mijoz to‘g‘risida ma’lumot; 

 

mijozning moliyaviy holati.