Yirik masshtablarda planga olish uchun geodezik asos yaratishni loyihalash

O‘ l ch a g i ch va lineyka yordamida
kvadratkataklar yasash.
Drobishev lineykasi bo‘lmasa, turli kvadrat kataklar oddiy lineyka va
o‘lchagich yordamida quyidagicha yasaladi. Qog‘oz Qburchaklarininguchlari diaga
nallar vositasida tutashtiriladi. Diagonallar kesishgan nuqtani markaz qilibolib, shu
markazdan diagonallar bo‘yicha ma’lum uzunlik o‘lchab qo‘yiladi. Topilgan
nuqtalar ketma-ket tutashtirilsa (shakl) to‘g‘ri to‘rtburchakliklar yasaladi. Qog‘oz
cheti bilan to‘g‘ri to‘rtburchaklik tomoni oralig‘i turlicha (3 — 5 sm) bo‘lishi
mumkin. So‘ngra chap tomondagi pastki uchidan o‘ng tomonga va yuqoriga 10 sm
dan kesmalar o‘lchab qo‘yiladi. Topilgan nuqtalardan to‘g‘ri to‘rtburchaklikning
pastki va chapdagi yon tomoniga parallel chiziqlar chiqarilsa, kvadrat kataklar
yasaladi. Buning to‘g‘riligi o‘lchagich yoki sirkul bilan tomoni va diagonallarini
o‘lchash yo‘li bilan tekshiriladi, bunda farq 0,2 mm dan oshmasligi lozim.
shaklda 1: 1000 masshtabda 10 sm li kvadratlar to‘ri yasash ko‘rsatilgan.
Koordinatalar bo‘yicha nuqta topish. Poligon burchaklari uchlarining.
koordinatalariga qarab plan qog‘ozda simmetrik joylanadigan qilib x va u
o‘qlarning yo‘nalish o‘rni belgilanadi. Keyin nuqtalarning koordinatalari bo‘yicha
o‘rinlari topilib, ular tutashtirilsa, yopiq poligon hosil bo‘ladi (X1.9-shakl);
topilgan nuqtalar o‘rni tekshiriladi.
YOpiq politon va diagonal.. yo‘l chizilgach, burchak uchi va tomonlariga
asoslanib, s’yomka qilingan ichki tafsilot planga tushiriladi.
Xulosa
Ushbu kurs ishini bajarish bilan geodeziyadan ushbu mavzu naqadar
muhimroq ekanligini tushunib etdim
Bu mavzuni urganib olchangan poligon burchaklarini xatoliklarini
qanday tuzatishni urgandim. Direksion burchaklarni 𝑎𝑖+1 = 𝑎𝑖 + 𝛽1
tushunishizda muhimroq direksion burchakdan rumga o‘tish
𝑟1 = 𝑎, 𝑟2 = 180 − 𝑎, r=a-180, 𝑟4 = 360 − 𝑎
Formula asosida keltirib chiqarib topishni tulik tushundim
xisoblangan koordinata orttirmalarni ∆𝑥 = 𝑐𝑜𝑠𝑟 × 𝑑 ni topdim.
Bu formula orkali ∆𝑥 ni topdim
∆𝑦 = 𝑑 × 𝑐𝑜𝑠𝑟 , ∆𝑦 = 𝑠𝑖𝑛𝑟 × 𝑑 Formula orkali topib ularni natijasini
xatolklarini bartaraf eetib koordinata tuzatmalarini topib koordinataarni xisoblab
topib poligon chizmalarni chizib chiqarib oldim shu ishlarni bajarib
geodeziyada o‘lchashva xatoliklarni yukotib olish xakida va ushbu mavzu
xakida keng tulik bilib oldim. Kurs ishini tugatib iloji boricha xatoliklarsiz
bajardim yoki xatoliklar sonini kamaytirdim.