DUNYO OKEANI
Mavzu: Tinch,
Atlantika,
Hind va Shimoliy muz okeanlari tabiati
Mavzu asosida jadval
Tinch okeanining janubiy qismidagi subtropik antisiklonal xalqasimon aylanma
harakat shimoldagi xalqasimon aylanma harakatlardan katta. Bu xalqa Janubiy
passat, Yangi Gvineya, Sharqiy Avstraliya, G’arbiy shamollar va Peru oqimlaridan
tarkib topgan
Dengiz oqimlari tafsiloti
№
|
Oqim
|
Tezligi,
km/soat
|
Sho’rligi, ‰
|
Harorati, °S
|
I
|
Iliq oqimlar
|
|
|
|
Alyaska
|
1
|
0,9-1,9
|
33,4-33,8
|
+10, +15
|
Shimoliy Tinch okean
|
2
|
1,5-2
|
34,5-34,7
|
+18, +23
|
Kurasio
|
3
|
2-6
|
34,0-34,2
|
+25, +28
|
Shimoliy Passat
|
4
|
1,5-2
|
34,0-34,5
|
+25, +28
|
Janubiy Passat
|
5
|
1-2
|
34,0-35,0
|
+25, +27
|
Sharqiy Avstraliya
|
6
|
1,5-2
|
35,3-35,5
|
+17, +26
|
I
|
Sovuq oqimlar
|
|
|
|
Kaliforniya
|
7
|
1-2
|
34,2-34,7
|
+ 17, +26
|
Peru
|
8
|
1-1,5
|
34,0-34,9
|
+ 12, +23
|
G’arbiy Shamollar
|
9
|
1-2
|
34,0-35,0
|
+ 1, +12
|
Atlantika okeanidagi oqimlar o’zlarining dinamik yo’nalishida ikkita
xalqasimon harakat hosil qiladi. Shimoliy yarim sharda Shimoliy passat, Gol’fstrim,
Shimoliy Atlantika va Kanar oqimlari birinchi xalqasimon harakatni tashkil etadi.
Janubiy yarimsharda esa Braziliya, G’arbiy shamollar, Angola va Janubiy passat
oqimlari ikkinchi xalqasimon harakatni vujudga keltiradi. Shimoliy va Janubiy
passat oqimlari o’rtasida Passat oralig’i qarshi oqimi harakat qiladi. Atlantika
okeanidagi oqimlarning xalqasimon harakat doirasiga qaraganda ancha kichik.
Atlantika okeanidagi iliq va sovuq oqimlarning tezligi, suvning harorati va sho’rligixilma xil
Dengiz oqimlari tafsiloti
№
|
Oqim
|
Tezligi,
km/soat
|
Sho’rligi, °/00
|
Harorati, °S
|
I
|
Iliq oqimlar
|
|
|
|
1
|
Florida
|
8-10
|
36,0
|
+22, +28
|
2
|
Gol’fstrim
|
4-6
|
34,0-36,5
|
+ 10, +22
|
3
|
Shimoliy Atlantika
|
2-6
|
35,0-36,0
|
+5, +12
|
4
|
Gvineya
|
2-3
|
34,0-35,5
|
+23, +28
|
5
|
Braziliya
|
1-2
|
35,0-37,2
|
+22, +28
|
6
|
Shimoliy passat
|
1-2
|
35,0-36,0
|
+23, +28
|
7
|
Janubiy passat
|
1-2
|
34,0-36,0
|
+23, +27
|
I
|
Sovuq oqimlar
|
|
|
|
8
|
Sharqiy Grenlandiya
|
1
|
31,0-32,0
|
0, +2
|
9
|
Labrador
|
1-2
|
31,0-34,0
|
0, +7
|
10
|
Kanar
|
1-2
|
36,0-37,0
|
+ 15, +25
|
11
|
Bengal
|
1-2
|
35,5-36,5
|
+ 15, +25
|
12
|
Fol’klend
|
1-2
|
33,0-35,0
|
+3, +15
|
13
|
G’arbiy shamollar
|
1-2
|
33,5-35,0
|
0, +15
|
14
|
Antarktika
|
1
|
33,0-34,3
|
0, -2
|
Hind okeani botiqlari
Tog’ tizmalari va ko’tarilmalari Hind okeani ostini
O.K.Leontevning ma’lumotiga ko’ra, 24 ta katta va kichik botiqlarga ajratadi
Hind okeanining yirik botiqlari
№
|
Botiqning nomi
|
Maksimal chuqurligi, m
|
1
|
Arabiston
|
5875
|
2
|
Somali
|
5374
|
3
|
Maskaren
|
5349
|
4
|
Madagaskar
|
6400
|
5
|
Mozambik
|
6045
|
6
|
Agulyas
|
6150
|
7
|
Kroze
|
5270
|
8
|
Markaziy
|
6090
|
9
|
Andaman
|
4390
|
10
|
Kokos
|
6335
|
11
|
Barbiy Avstraliya
|
6500
|
12
|
Amsterdam
|
7102
|
13
|
Janubiy Avstraliya
|
6024
|
14
|
Afrika- Antarktika
|
6972
|
15
|
Avstraliya-Antarktika
|
6089
|
Shimoliy muz okeani dengizlari va orollari. Qutbdan turib kuzatilsa, Shimoliy Muz okeani
dengizlari Arktika havzasi atrofida doira shaklida joylashganini ko’rish
mumkin. Bular Grenlandiya, Norvegiya, Barens, Oq, Kara, Laptevlar,
Sharqiy Sibir, Chukotka, Boford va Linkoln dengizlaridir. Ular o’zining
geografik joylashishiga ko’ra chekka yoki ochiq dengizlar bo’lib,
faqatgina Oq dengiz ichki dengiz hisoblanadi. Dengizlar bir -birdan va
asosiy havzadan orollar hamda arxipelaglar orqali ajralib turadi
Shimoliy Muz okeani dengizlari
№
|
Dengizlar
|
Maydoni, ming
km2
|
Chuqurligi, m
|
|
maksimal
|
o’rtacha
|
|
|
|
1.
|
Barens
|
1405
|
600
|
229
|
2.
|
Norvegiya
|
1383
|
3860
|
1742
|
3.
|
Grenlandiya
|
1205
|
4846
|
1444
|
4.
|
Sharqiy Sibir
|
901
|
155
|
58
|
5.
|
Kara
|
883
|
620
|
118
|
6.
|
Laptevlar
|
650
|
3450
|
519
|
7.
|
Chukotka
|
582
|
160
|
88
|
8.
|
Bofort
|
476
|
4683
|
1004
|
9.
|
Oq
|
90
|
330
|
89
|
Do'stlaringiz bilan baham: |