Yevropa va Amerika qit’alari o‘rtasida muntazam kema qatnovi 1832 yilda yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, 1866 yilda Kuk aqsh ga turistlarning dastlabki ikki guruhini junatadi

O‘zbekiston Respublikasining «Turizm to‘g‘risida»gi qonunida turizm tushunchasiga quyidagi tarzda ta’rif berilgan: Turist — jismoniy shaxsning doimiy iste’qomat joyidan sog‘lomlashtirish, ma’rifiy, kasbiy-amaliy yoki boshqa maqsadlarda borilgan joyda (mamlakatda) haq to‘lanadigan faiyat bilan shug‘ullanmagan holda uzog‘i bilan bir yil muddatga jo‘nab ketishi (sayohat qilishi).
Bugungi kunda zamonaviy turizm asoschisi deb tan olingan baptist pastori Tomas Kuk birinchilardan bo‘lib sayohatchilarning ommaviy safar uyushtirishining mohiyati va foydaliligini anglab yetdi hamda 1843 yilda u dastlabki temir yo‘l orqali turni tashkillashtirdi va muvaffakiyatga erishdi. 1851 yilda u mamlakatning barcha burchagidan kelgan inglizlarning Parijdagi ko‘rgazmada ishtirok etishini tashkillashtirdi. U ko‘rgazmaga 165 ming kishini olib kelishga musharraf bo‘ldi. Ko‘rgazma turlari katta foyda keltirganligi sababli, Kuk Angliyalik turistlarning 1865 yilda Parijga Butunjahon ko‘rgazmasiga ommaviy ravishda tashrif buyurishining tashkilotchisi bo‘ldi. 1856 yildan boshlab Yevropa bo‘ylab turlar odatiy xolga aylandi, Kukning turistlik agentligi va uning filiallari tuzildi. Turistlik kompaniyaning misli kurilmagan muvaffakiyatga erishganligini Kuk turistlarga taklif etgan katalogdan 8 mingdan ortiq mehmonxonalarning o‘rin olganligi ham tasdiqlaydi. 1870 yilda «Tomas Kuk» turistlik firmasi mijozlari soni 500 ming kishiga yetdi.
Yevropa va Amerika qit’alari o‘rtasida muntazam kema qatnovi 1832 yilda yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, 1866 yilda Kuk AQSH ga turistlarning dastlabki ikki guruhini junatadi. Turlar uzoq muddatli bo‘lib, besh oygacha davom etgan. Tomas Kukning xizmatlaridan foydalangan amerikalik taniqli turistlardan biri Mark Tven bo‘lib, u oltmish kishidan iborat guruh tarkibida ishtirok etgan va keyinchalik bu sayohatni qalamga olgan. Tomas Kuk 1872 yilda birinchi bo‘lib industriya asosida jahon bo‘ylab sayohat uyushtirishni taklif qilgan. Dastlabki 20 sayohatchi butun jahon bo‘ylab 220 kun davomida sayohat qilganlar. Tomas Kuk 1892 yilda vafot etib, uning ishini ugillari va sheriklari davom ettirishgan. Kompaniya o‘z faoliyat sohasini kengaytirib, yirik moliyaviy institutga aylangan va sayohatchilar uchun yo‘l cheklari chiqara boshlagan. Bu esa o‘z mohiyatiga ko‘ra asr ixtirosi — xavfsiz pullar edi. Bugungi kunda «Tomas Kuk» kompaniyasi butun dunyoda 12000 dan ortiq turistlik agentliklarga ega bo‘lib, yiliga 20 milliondan ortiq turistga xizmat ko‘rsatadi.
Sayohatlardan hayot faoliyatning alohida jozibador usuli sifatida yangi shakl — turizm ajralib chiqqan bo‘lib, u o‘ziga xos xususiyatlar va hislatlari bilan tavsiflanadi.
Turizmni sayohatlardan ajratib turuvchi asosiy jihati bu maqsad va ommaviyligidir. Prosper Merime 1840 yilda «Kolomba» asarida qayd etganidek «Sayyohlarning doimiy xursandchiligi o‘rniga loqaydlik yuzaga kelib, hozirgi turistlarning ko‘pchiligi o‘ziga xos bo‘lib ajralib turish uchun o‘zlariga Nil Admirare (hech narsaga xayron bo‘lmaslik) shiorini tanlab olganlar». Aytish kerakki, bu «sayohatchi» va «turist» tushunchalari o‘rtasidagi birinchi farq bo‘ldi.
Boshqa odamlar orasidan alohida ajralib turish, birinchi bo‘lish istagi sayohatchilar orasida yaqqol ajralib turadi. Inson faoliyatining boshqa sohalariga qaraganda bu yerda o‘zini ko‘rsatish imkoniyati ko‘proqdir. Kim eng yuqoriga chiqib shampan vinosi ichadi, kim uzoqroqga boradi, kim ko‘proq temir yo‘l stansiyalarida yoki chegara punktlarida bo‘ladi — rekordchi-sayohatchilarning fantaziyasi chegaralanmagan bo‘lib, Ginnesning rekordlar kitobida bunday yutuqlarga alohida bo‘lim ajratilgan.
1913 yilda velosipedda butun dunyoni aylanib chiqib, bunda 50 ming km yo‘l bosgan va 52 ta pokrishka, 36 ta kamera, 9 ta zanjir, 9 ta pedal, 4 ta egar, 2 ta rul va hokazolarni almashtirgan hamda «Brilliant Yulduz» belgisi bilan mukofotlangan Anisim Pankratovni turistlar toifasiga emas, balki aynan sayohatchilar qatoriga kiritish mumkin.

shuningdek, uch yil (1928-1931) ichida SSSR chegaralari bo‘ylab bycicling tour velosipedda aylanib chiqqan Gleb Travinni ham sayohatchilar qatoriga kiritish mumkin. bir necha yil mobaynida «Tatra» avtomobillarida sayyoramizning barcha qit’alari bo‘ylab sayohat uyushtirgan Chexoslavkiyalik sayohatchilar Irji Ganzelka va Stanislav Zigmudlarni turistlar toifasiga kiritish albatta qiyin. Ularning qit’alararo yo‘nalishi «Tatra» konserni tomonidan moliyaviy va texnik ta’minlangan bo‘lib, bu firmaning reklama maqsadlariga xizmat qilgan. Amalda bu texnika jihatlarini sinovchilarining normal va haq tulanuvchi xizmati bo‘lib hisoblanadi.

Ginnesning rekordlar kitobida boshqalarni xayron qoldirish niyatida uyushtirilgan sayohat va jasoratlarga katta joy ajratilgan.
Djessi Rosdayl ismli shaxs dunyoda eng ko‘p mamlakalarda bo‘lish va o‘z hujjatlariga barcha mamlakatlar chegara xizmatlari shtampini kuydirishni maqsad qilib olgan, buning uchun u 2627766 km masofani bosib o‘tgan va 215 ta mamlakat chegarasini kesib o‘tgan hamda buning uchun Ginnes diplomiga sazovor bo‘lgan. Missioner Alfred Uoldern (AQSH) otda sayohat qilishni maqsad qilib qo‘ygan va 424850 km masofani (bitta yoki bir nechta ekanligi noma’lum) otda bosib o‘tgan. Bunda u 16 mingdan ortiq ma’ruza ukigan. Piyoda, changida, velosipedda, avtomobilda, temir yo‘l, avia va dengiz transportida sayohat qilish bo‘yicha ham turli rekordlar o‘rnatilgan.
Xattoki zamon va makonda ilmiy sayohat uyushtiruvchi, Oyga qo‘nuvchi, Yer orbitasi atrofida parvoz qiluvchi kosmonavtlar (ularni ham sayyohlar qatoriga kiritish mumkin) ham rekord urnatishga intiladilar. Kosmosga birinchi bo‘lib parvoz qilgan odam, birinchi kosmonavt ayol, parvoz uzunligi, balandligi va uzoqligi, Oy satxida Lunoxodda sayr qilish uzunligi va boshqa bir qator faktlar rekord sifatida qayd etishga asos bo‘ladi.

Об авторе



profil-1991administrator

Оставить ответ

Сохранить моё имя, email и адрес сайта в этом браузере для последующих моих комментариев.

Информация о копирайте еще не была сохранена.

Bizda sayyohlik fazilatlari bo'lmagan va muzeylar va ibodatxonalar chegarasiga tiqilib qolgan sayohatchilar bor. Ular notanish shaharda adashib qolishni va gaplashishni xohlashadi mahalliy aholi Noto'g'ri tilda, yo'lni egallashga va bu odamlar yangi, kutilmagan hodisani ochib berishga umid qilish, hikoyani arzon qahvaxonada mahalliy taomni tatib ko'rish taklif etiladi.

Bunday sayohatchilar qo'rqmaydi, balki noma'lumlarni o'ziga jalb qiladi; Ular yuzlab notanish odamlarning imo-ishorasi, tabassumlari va iboralarini tushunishni o'rganadilar, ular bu ularning qanday yashashini ko'rishadi. Ushbu ajoyib mahoratda va sayyohlar sayohatchilari o'rtasidagi asosiy farqlar - ular xaritada diqqatga sazovor joylarni qidirmaydilar va o'zingizning diqqatga sazovor joylarini yaratadilar.

Sayohat qilishning noto'g'ri usuli yo'q va yangi taassurotlarni olish mumkin emas, ammo standart to'plamdan tashqari ko'proq narsalarni beradigan usullar mavjud.

Turistlar kamdan-kam hollarda hayotni yangi, g'ayrioddiy joyda boshdan kechirish uchun yuboradilar; Ko'pincha ular keyingi shaharni nishonlash uchun o'sha erda bo'lganliklarini aytishdi. Sayohatchilar notanish shaharda adashib qolishni orzu qiladilar. Ular bechora va o'zlarini topishga boradilar. Sayyohlar imkoniyatlardan foydalanmaydilar va sayohatchilar hech narsani sog'inmaydilar.

Haqiqiy sayohatchi uchun uy material emas, balki hissiy holat. Haqiqiy sayohatchilar konfor zonasi chegarasini yo'q qilishdi. Sayyohlar o'z to'shagini orzu qilishadi, odatdagi ovqatni sog'inishadi va shu sababli hozirgi "sayohat" - uyg'onishni istagan uyga uyg'onganingizda, uyg'onganingizda.

Sayyalist ma'lum bir qulayliksiz, shuning uchun chamadon bir mehmonxonaning boshqasiga aylanib yuradi, ammo mehmonxonalar devorlari nima ekanligini tushunish uchun ajoyib imkoniyat yo'qoldi. Sayohatchilar ko'chalarda vaqt o'tkazishadi, odamlar bilan hayotlarini inobatga olish, xuddi shu tarzda yashashni o'rganish va uni yaratganlarning o'rnini ko'rish

Sayohat bilan shug'ullanayotgan sayyohlarning aksariyati allaqachon marshrutni rejalashtirishdi, joylar va diqqatga sazovor joylarni tanladilar va uyga qaytishda kechki ovqatga tayyorgarlik ko'rishlariga qaror qilishdi. Ular qaerga borishini, nima ko'rgani va nima qilishlarini aniq bilishadi. Sayohatchilar xira yo'llarni, jimgina ko'chalar, ikki stolda va mahalliy yosh guruhning kontsertini afzal ko'rishadi. Sayohatchilar qizil sayyohlik avtobuslarida topilmadi.

Har bir sayyoh buni amalga oshiradigan mamlakat tilida "rahmat", "iltimos", "iltimos" ni o'rganish majburiyatini ko'rib chiqadi. Ajablanarlisi shundaki, ko'pchilik sayyohlarning aksariyati bu harakat etarli deb hisoblashadi. Sayohatchi buni biladi eng yaxshi yo'l Mahalliy bilan suhbat - barda bir stakan pivo bilan muomala qiling.

Ko'pincha sayyoh va sayohatchining farqlari juda oz, bu juda qiyin. Vaziyatga qarab, ba'zida ular rollarni o'zgartiradilar, hatto bilmaydi ham. Har qanday sayyoh qo'llanmalar va grafikadan unutganida, u atrof-muhitni mustaqil ravishda o'rganishga yuboriladi. Shuningdek, sayohatchi shaharning barcha muzeylari va diqqatga sazovor joylarini yugurishga urinayotgan sayyohdan farq qilishi mumkin emas.

Sayohatchi, aksincha, rejalar qurmaydi, doimiy sun'iy yo'ldosh o'z-o'zidan. Men bitta mamlakatga keldim, menga bu yoqdi - bir necha hafta yoki oylar davomida qoldim, men buni yoqtirmasdim - men boshqa joyga ko'chdim. Sayystister u uchun ko'proq vaqtni ko'rishga vaqt ajratishga harakat qilmoqda va sayohatchi o'z-o'zidan zavqlanishadi

Ekskursiyalar, transport, kelish vaqti va jo'nash vaqti - har qanday ta'tilning ajralmas qismi. Agar siz jo'nashdan ancha oldin marshrutingizni rejalashtirayotgan bo'lsangiz - tabriklaymiz, siz juda katta turistsiz. Hali ham yurish trometerlari deyiladi.

Sayohatchilardan farqli o'laroq sayyohlar nisbatan yaqinda paydo bo'ldi. Vasiylik turizmining boshlanishi Uyg'onish davrida eng katta sayohat hisoblanadi. Shunda ezgu ingliz oilalaridan bolalarga uzoq muddatli (ba'zan bir necha yillar) Evropada, asosan Italiya va Frantsiyada sayohat qilishgan. Bu shu yerdan, "sayyohlik" va "sayyoh" so'zlari ketdi.

Sayyohdan sayyoh o'rtasidagi asosiy farq - bu safarga sarflangan vaqt. Sayyohlik ma'lum bir jadval ichida harakat qiladi, u har doim jo'nash vaqtini biladi va uyiga qaytgan. Sayohatchi ko'proq erkinliklarga ega, u o'z xohishiga ko'ra uning yo'nalish davomiyligini o'zgartirish uchun erkindir. Albatta, u shuningdek uning imkoniyatlari bor: pul, shaxsiy va boshqa sharoitlar uni oldindan to'xtatish mumkin.

Agar siz dunyo bo'ylab cheklovlarsiz sayohat qilishga tayyor bo'lsangiz va hech narsa bu narsani oldini ololmasa -, keyin siz haqiqiy sayohatchisiz. Agar turmush tarzingiz shunda bo'lsa, siz sotib olingan Trigteler-da bir nechta haftalik ta'tilni olishingiz mumkin - siz sayyohsiz. Hech bo'lmaganda, kunlik ishlardan qochish istagini ko'rsatib, dunyoni ko'rish istagini ko'rsatasiz.