Yerlarni texnogen buzulishi va ifloslanishi

Yerlarni texnogen buzulishi va ifloslanishi.

• Reja
• 1. Zaharli va texnogen chiqindilaming xususiyatlari va manbalari
• 2. Tuproqda kimyoviy elementlar va moddalar miqdori, ularning qabul qilingan me'yor (OQM) ko’rsatkichi
• 3. Kimyoviy ifloslanishning tuproq xossalari va biologik olamiga ta'siri

Atrof - muhit, xususan, tuproq qoplamini kimyoviy moddalar bilan ifloslanishi turli omillar ta'sirida vujudga kelib, bu moddalar xususiyatiga ko'ra yillar davomida o'zining ta'sirini o’tkazadi. Ayniqsa o’ta zaharlim oddalar deya e ’tiro f ctiluvchi radioaktiv elementlar (U, Ra, Os, Th va boshqalar), og’ir metallar (Cd, P, Sr, Ni, A s va boshqalar), ayrim gazlar ham da pcstitsidlar tuproq qopiamiga tushib, iltuproq> o'sim lik hayvon inson” tiriklik biozanjiri orqaîi o'z ta'sirini ko'rsatadi. Zaharli m oddalam ing ifloslanish manbalari, kimyoviy tarkibi, ifloslanish maydoni va ularning ilmiy - amaliy yechimi dunyo bo'yicha bir biridan farq qiladi.

• Atrof - muhit, xususan, tuproq qoplamini kimyoviy moddalar bilan ifloslanishi turli omillar ta'sirida vujudga kelib, bu moddalar xususiyatiga ko'ra yillar davomida o'zining ta'sirini o’tkazadi. Ayniqsa o’ta zaharlim oddalar deya e ’tiro f ctiluvchi radioaktiv elementlar (U, Ra, Os, Th va boshqalar), og’ir metallar (Cd, P, Sr, Ni, A s va boshqalar), ayrim gazlar ham da pcstitsidlar tuproq qopiamiga tushib, iltuproq> o'sim lik hayvon inson” tiriklik biozanjiri orqaîi o'z ta'sirini ko'rsatadi. Zaharli m oddalam ing ifloslanish manbalari, kimyoviy tarkibi, ifloslanish maydoni va ularning ilmiy - amaliy yechimi dunyo bo'yicha bir biridan farq qiladi.

Respublikamizda chiqayotgan chiqindilarni 4 toifaga bo'lish mumkin. Ularning yillik hajmi turlicha bo'lib, ma’lum qismi tuproq qopiamiga tushib uni ifloslantiradi, 2004 yilda chiqindilar miqdori toifa bo’yicha 1,6 ming tonna, 2-toifa chiqindilari 2,8 m ing tonna, 3-toifa chiqinditari 1416,3 m ing tonna, 4-toifa chiqindilari 34306,8 ming tonna m iqdorida paydo bo'Igan. V iloyatlar bo'yicha esa bu ko'rsatkich turlicha taqsimlanadi (7-jadval). Ushbu chiqindilarning 14% dan ko'prog’i zaharli hisoblanadi, hozirgi kunda chiqindilarning barcha turlari hisobga olinmoqda.

• Respublikamizda chiqayotgan chiqindilarni 4 toifaga bo'lish mumkin. Ularning yillik hajmi turlicha bo'lib, ma’lum qismi tuproq qopiamiga tushib uni ifloslantiradi, 2004 yilda chiqindilar miqdori toifa bo’yicha 1,6 ming tonna, 2-toifa chiqindilari 2,8 m ing tonna, 3-toifa chiqinditari 1416,3 m ing tonna, 4-toifa chiqindilari 34306,8 ming tonna m iqdorida paydo bo'Igan. V iloyatlar bo'yicha esa bu ko'rsatkich turlicha taqsimlanadi (7-jadval). Ushbu chiqindilarning 14% dan ko'prog’i zaharli hisoblanadi, hozirgi kunda chiqindilarning barcha turlari hisobga olinmoqda.