Yer usti transport tizimlari

KONSTRUKTIV XUSUSIYATLAR 

---

83 
Bir xil turdagi transmissiya asosan energetik vositaning (traktor yoki 
avtomobil),yuritkichni (gildirak yoki zanjirga)turiga va etakchi gildiraklar soniga 
boglik buladi. 
Ma’lumki avtomobil transport vositasi, uning xarakat tezligi bir necha barobar 
yukori,uzatishlar soni xam uzatib beruvchi moment esa traktorga nisbatan kichik 
shuning uchun avtomobillarda transmissiya uzatish mexanizmlari, yigma detallari 
bir muncha sodda tuzilishiga ega, ixcham xamda metall xajmi xam oz.Juda kup 
avtomobillar transmissiyada oxirgi uzatma bulmaydi. 
Gildirakli yuritgichli avtomobillar konstruksiyasida etakchi gildiraklar soni 
ortib borgan sari murakkablashib boradi. Xamma gildiraklari etaki bulgan traktor 
yoki avtomobillarda (sxema) etakchi kupriklar kupaygani sari bularga kushimcha 
taksimlash kutisi oldingi etakchi kuprik va kardonli uzatmalar kiradi. 
Zanjirli traktorlar transmissiyasining konstruksiyasi gildirakli traktorlar 
transmissiyasiga karaganda murakkabrok; bular kushimcha chap va ungga burish 
mexanizmlari uz ichiga oladi. SHuning bilan bir katorda planetar burish 
mexanizmlari va kup diskli fritssion muftalari ishlatiladi. 
Barcha zanjirli traktorlar transmissiyalar konstruksiyalariga nisbatan T-150 
traktori transmissiya uziga xos konstruksiyaga ega.Ushbu traktor transmissiyasiga 
ikkita ikkilamchi vali bulgan uzatmalar kutisi kiradi. Bu vallarni oxirgi uchi 
kardan vallari orkali ikkita bosh uzatmaga ulanadi.Bosh uzatmadan aylanma 
xarakat etakchi vallarga va keyinchalik oxirgi uzatmalar orkali chap va ung 
yulduzchalarga uzatiladi. T-150 traktorida burish mexanizmi yuk,uning 
funksiyasini ikkilamchi valni gidravlik yuritmali taksimlash kutisi bajaradi.