Yer osti boyliklari to‘G‘risida

VI BO‘LIM. FOYDALI QAZILMA KONLARINI IShLATISh, MINERAL RESURSLARNI QAYTA IShLASh VA IShLARNI BEXATAR OLIB BORIShGA QO‘YILADIGAN ASOSIY TALABLAR
30-modda. Foydali qazilma konlarini ishlatish va mineral xomashyoni qayta ishlashga qo‘yiladigan asosiy talablar
Foydali qazilma konlarini ishlatish foydali qazilma qazib oluvchi korxonalarning tasdiqlangan loyihalariga, konchilik ishlarini rivojlantirish rejalariga, neft, gaz konlari va yer osti suvlarini ishlatish loyiha va sxemalariga hamda texnikaviy foydalanishning konchilik munosabatlari sohasidagi maxsus vakolat berilgan davlat boshqaruv organlari bilan kelishilgan qoidalariga muvofiq amalga oshiriladi.
Foydali qazilma konlarini ishlatishda va mineral xomashyoni qayta ishlashda:
ishga solinayotgan foydali qazilma konlari va ularning yonidagi foydali qazilma konlari hamda yer qa’ri boshqa uchastkalarining konchilik ishlari olib borish natijasida buzilishiga yo‘l qo‘yilmasligi, shuningdek yer qa’rida konservatsiya qilib qo‘yiladigan foydali qazilma zaxiralari saqlanishi;
tog‘ jinslarining siljish jarayonlari, yer yuzasi, binolar, inshootlarning mayishishlari, konlarning pog‘onalari va chekka tomonlari mustahkamligi maxsus asboblar bilan kuzatib turilishi;
mineral xomashyoni qayta ishlashning turli bosqichlarida foydali komponentlar taqsimoti va ularni ajratib olish darajasining hisobga olib hamda nazorat qilib borilishi;
ushbu Qonunning 18-moddasi ikkinchi qismida, 28 va 29-moddalarida bayon etilgan qoidalarga rioya etilishi ta’minlanishi lozim.
31-modda. Yer qa’ridan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan korxonalarni tugatish va konservatsiya qilish
Foydali qazilmalar qazib oluvchi korxona yoki uning muayyan qismi, shuningdek foydali qazilma qazib olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlari:
yer qa’ridan foydalanish muddatlari tugagan;
yer qa’ridan foydalanish huquqi muddatidan oldin to‘xtatilgan;
foydali qazilmalarning balansdagi zaxiralarini to‘liq ishlatib bo‘lgach, zaxiralarni orttirishning istiqboli va balansdan tashqaridagi zaxiralarni ishlatishga jalb qilishning imkoni bo‘lmagan;
kondan yoki uning muayyan uchastkasidan foydali qazilma chiqarib olishni davom ettirish iqtisodiy jihatdan o‘zini oqlamagan;
qazilayotgan konni, shuningdek foydali qazilma qazib olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlarini suv bosishi yoki ularning vayron bo‘lishi xavfi paydo bo‘lib, buning oldini olishning texnikaviy jihatdan iloji bo‘lmagan yoki bunday qilish iqtisodiy jihatdan o‘zini oqlamagan;
yer qa’ridan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlaridan foydalanishga ehtiyoj qolmagan hollarda, to‘liq yoki qisman tugatilishi va (yoxud) konservatsiya qilinishi lozim.
Foydali qazilma qazib oluvchi korxona yoki uning muayyan qismi, shuningdek foydali qazilma qazib olish bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlarini tugatish va (yoki) konservatsiya qilish qonun hujjatlari bilan belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Yer osti boyliklaridan foydalanuvchi tugatish jarayoni oxiriga yetkazilgunga qadar va konservatsiya chog‘ida yer osti boyliklaridan foydalanishga doir jami vazifalarni litsenziya va ushbu Qonunga muvofiq ado etib boradi hamda to‘lig‘icha javobgar bo‘ladi.