орасида, хода босиб қолганда, автомобиль гилдираги босганда). Бундай куч таъсир қилганда қовурғалар синиши содир бўлади.
Diagnostikasi: rentgen
Klinikasi: ковиргалар синганда хар хил даражадаги оғриқ бўлади. Бемор тинч ётганда оғриқ бир хил ва паст бўлади. Нафас олинганда оғриқ ўта кучаяди. Улар чукур нафас олганда, йўталганда ва кучанганда кучаяди. Оғриқ туфайли шикастланган томонда кўкрак кафасининг экскурсияси чекланади. Синган жойда шиш ва гематома бўлиши мумкин. Синган жойни пайпаслаганда каттик оғриқни, баъзан бўртиб турганини аниқлаш мумкин.
Синган жойда плевра шикастланган бўлса, йўталганда Кон туфлаши, синган жойда юмшоқ тўқималар эмфиземаси бўлиши мумкин. Кўкрак қафаси икки кафт билан кисилганда шикастланган жойдан тархаётган оғриқ. бошқа жойда пайдо бўлади. Крбирга бўлак-ларинингкисирлашини аниқлаш тавсия қилинмайди. Плевра бўшлигида ҳавони (тимпанит) ва суюкликни аниқ.лаш учун солиштирма перкуссияси ҳилинади. Аускультация ёрдамида нафас олиш кандай ўтказилиши ўпкани нафас олиш-олмаслиги, хириллашларнинг бор-йўқлиги,
плевра ишкаланиш шовкини аниқланади.
Кoвиргаларнинг икки еридан синиши (дарчали) ўта окир кечади, бунда бир томонда бир қовурға икки еридан синади. Харакатчан «қовурға клапани» хосил бўлади ва унинг парадоксал харакати кузатилади. Нафас олганда кўкрак қафаси кенгайганда, кўкрак қафасидан ажраб колган «ковурга клапани» сохаси ичкарига ботади. Чунки нафас олганда плевра бўшлиқида
манфий босим бўлади. Нафас чикарилганда кўкрак кафаси кичрайиб, плевра бўшлиқида мусбат босим хреил бўлади, «ковурра клапани» ташқарига бўртиб чикади
Davolash: Крбиргаларнинг асоратсиз синишида окрикни қолдириб, ўпкада хаво алмашинувини яхшилаш керак Окрикни қолдириш учун крвуркалараро новокаин блокадаси қилиш керак (5-10 мл 0,5% новокаин эритмаси хар бир оралиқка). Фақат синган қовурғани эмас, балки сингандан 1-2 юқорига ва пастки крвурраларни Хам анестезия қилинади. Крбирралар синганда кўкрак қафасига боғламлар кўйилмайди. Ўпкада хаво алмашинувини яхшилаш ва пневмониянинг олдини олиш учун нафас гимнастикаси ўтказилади. Нафас чикдриш пайтида каршилик яратиб (резина шар ёки ўйинчокларни шишириб), анальгетиклар ва физиотерапия (УВЧ) тайинланади. Крбирраларнинг асоратсиз синишларида 2-3 хафтадан сўнг беморлар тузалади.
Кўкрак кафасининг оғир шикастланишларида, айниқса, плевропульмонал шок билан бўлганда, нафас олиш ва юрак-кон томирлар фаолиятини тиклашга қаратилган тезкор реанимацион муолажалар ўтказиш керак. Реанимацион муолажалар комплексига (йиғиндисига) интубация қилиш, аппарат билан нафас олишга ўтказиш, оксигенотерапия, новокаин билан блокадаларнинг керакли барча турларини қилиш киради. Кўрсатма бўлганда плевра бўшлиги пункция қилиниб, у ердан кон ва хаво чикарилади. Юқори нафас йўллари сўрилиб тозаланади, кон ва кон ўрнини босувчи суюкдиклар куйилади. Агар катта гемоторакс ёки таранглашган клапанли пневмоторакс кузатилса, тезкор торакотомия қилиниши керак Ўпка тўқимаси йиртилганда даволаш тактикаси шикастланиш характерига ва даражасига боғлиқ. бўлади. Кўкракнинг ёпиқ шикастланишларида уларнинг асосий белгилари тери ости эмфиземаси, кон туфлаш ва оғир шикастланишларда гемопневмоторакс бўлиб хисобланади. Плевра бўшлигидаги хаво ва кон тўла чикарилиши керак Бу билан ўпканинг ёзилишига эришилади. Плевра бўшлигидан кон ва экссудатни чиқариш, аспирация қилиш учун уни пункция қилинади. Пункцияни одатда VII-VIII ковургалар орасидан, ўрта ёки орқа қўлтикости чизиги бўйлаб қилинади (246-расм). Плевра бўшлигидаги хавони чиқариш учун пункция II-III қовурғалар орасидан ўрта ўмров чизиги бўйлаб, беморнинг ўтирган х,олатида қилинади.
Do'stlaringiz bilan baham: |